یادداشت-
در کنار این مساله، اقتصاد ایران همیشه از یک سری مشکلات ساختاری مانند رشد نقدینگی، کسری بودجه، نرخ تورم، تورم انتظاری و… رنج می برده و اقتصاد ما به این بیماری های مزمن مبتلا بوده است. طبق همین عوامل در سال های عدم وجود تحریم های شدید آمریکا و در سال های رونق هم ما یک درصد مشخصی از تورم و افزایش قیمت ها را تجربه می کردیم اما در شرایط کنونی تحریم ها باعث شده بسیاری از مواد اولیه اعم از مواد اولیه کالاهای اساسی کشور مانند تولید مرغ و تخم مرغ که به واردات خوراک دام ارتباط پیدا می کند یا واردات برنج خارجی که باعث تعدیل قیمت در بازار داخلی می شد نیز با مشکلاتی روبه رو شود و حلقه تحریم بسیار تنگ شده و تامین کالاهای اساسی با دشواری زیادی روبه روست. از طرف دیگر افزایش افسارگسیخته نرخ ارز و نرخ تورم و پایه پولی در سال جاری، ارزش پول ملی را به شدت کاهش داده و درنهایت منجر به افزایش قیمت کالاها شده است. طبیعتا وظیفه اصلی دولت محافظت از سبد مصرفی خانوارهاست. در حال حاضر مردم نگران معاش خود هستند و در این شرایط دولت موظف است از هر روش ممکن نسبت به تامین کالاهای اساسی و مایحتاج عمومی اقدام کند.
اما مسائلی مثل قیمت گذاری دستوری، قیمت گذاری نظارتی و تعزیراتی هم در بازار اتفاق می افتد که زنجیره عرضه را به هم می ریزد. واقعیت این است که این عوامل بنیادی موثر بر بازار عوامل تولیدی هستند و عوامل توزیع و عوامل نظارتی عوامل سایه هستند و آنچنان تاثیر بلندمدتی در کاهش قیمت ها ندارند اما متاسفانه در بسیاری از مباحث اقتصادی بیشتر بحث های نظارتی و قیمت گذاری دستوری مدنظر قرار می گیرد در حالی که زمانی که بنیاد تولید یک کالا مثل تولید مرغ یا تخم مرغ به دلیل عدم امکان واردات برخی از نهاده های تولید دچار ایراد اساسی می شود این است که ما با معلول ها و قیمت های بازار در فروشگاه ها بخواهیم بجنگیم کار دقیقی نیست؛ از اینرو به نظر می رسد دولت نسبت به شکستن بن بست ها برای تامین ارز واردات کالاهای اساسی باید همت دوچندان داشته باشد.
از زمانی که کشور دچار تحریم های شدید اقتصادی شد در مرحله اول بسیاری از کالاهای غیرضروری و لوکس از سبد واردات کشور حذف شد مثل انواع خودرو، مبلمان و حدود ۲۵۰۰ قلم کالای وارداتی کشور. در مرحله دوم باز هم با توجه به ادامه تحریم ها و ادامه تنگناهای ارزی کم کم واردات مواد اولیه و ماشین آلات صنعتی تولید که پایه اقتصاد کشور هستند کاهش پیدا کرد و در مرحله سوم تحریم ها که در حال حاضر در اوج آن هستیم واردات انواع مواد اولیه دارویی، غذا و تجهیزات پزشکی با مشکل روبه رو شده و این نشان می دهد که تحریم ها بسیار بی سابقه هستند و ما امید داریم که تغییراتی در فضای بین الملل به نفع ایران باعث شود که ایران بتواند به منافع مالی و ارزی خود که در برخی کشورها بلوکه شده دست پیدا کند تا از این طریق نسبت به واردات مواد اولیه و افزایش تولید در داخل اقدام کند. به هر حال در تامین کالاهای اساسی نیاز به مدیریت زنجیره تامین کالاست و بسیاری از کالاها که به ظاهر کالاهایی هستند که ممکن است ربطی به واردات نهاده ها نداشته باشند اما در عمق فضای تولید آن نهاده ممکن است چهار یا پنج کالای اساسی به عنوان کالای مورد نیاز خط تولید آن نهاده نیاز به واردات باشد که در حال با اختلال روبه رو شده و همین امر باعث جهش قیمت در تولید این محصولات شده، از جمله این محصولات می توان به تولید انواع گوشت و نهاده های خوراک دامپروری ها و مرغ و تخم مرغ اشاره کرد که در ظاهر همه این کالاها در داخل تولید می شوند اما بسیاری از نهاده های تولید وارداتی هستند و از کشورهای صادرکننده ای مثل هند، چین و برخی کشورهای دیگر به ایران می آیند که در حال حاضر به دلیل کمبود منابع ارزی امکان صادرات به ایران را ندارند و اختلال در نظام تامین و تولید این کالاها ایجاد شده است.