ارزپاشی برای مهار سرکشی دلار

به گزارش کسب و کار نیوز، «حذف رانت ارزی با نزدیک کردن قیمت صرافی به بازار»، «حذف سقف قیمتی در معاملات سامانه نیما» و در گام آخر «صدور مجوز عرضه دلار صادرکنندگان به صرافی‌ها» سه اقدامی است که از روز چهارشنبه اجرایی شد تا سرکشی کلیدی ترین متغیر اقتصاد ایران یعنی دلار را مهار کند.

آیا قیمت دلار به ثبات می رسد؟
بررسی «کسب و کار» از معاملات دو روز اخیر ارز در بازار آزاد نشان می دهد هرچند از صعود چشمگیر قیمت ارز و به ویژه دلار کاسته شده؛ اما همچون آتشی زیر خاکستر در انتظار یک جرقه است زیرا تحت تاثیر سیاست های بازارساز حالتی روانی در بازار به وجود آمده است. در بازار ارز اصطلاحی به نام حراج هلندی وجود دارد یعنی بازارساز برای کاهش قیمت در بازار ارز از بالا به پایین می‌آید. قیمت را به بازار آزاد نزدیک می‌کند تا خریدار احساس کند که جنس در بازار زیاد است، از طرفی عرضه هم در قیمت بالا بیشتر می‌شود. در همه حراج‌ها قیمت از پایین به بالا است اما این حالت برعکس آن است. این کار حالتی روانی در بازار ایجاد می‌کند تا فعالان احساس کنند در بازار کمبودی وجود ندارد. از این طریق هم با ارزپاشی روی منابع بانک‌ مرکزی فشاری نمی‌آید، هم با جوسازی قیمت پایین می‌آید. باید این را هم مورد توجه داد که این روش همیشه جواب نمی‌دهد و همه چیز به شرایط روز بازار بستگی دارد.

۲۳۹ میلیون دلار روز پنج شنبه عرضه شد
طی روزهای گذشته عرضه‌های سنگین ارز در بازار ادامه داشته و امروز نیز ۲۳۹ میلیون دلار در نیما عرضه شده است. همزمان با تشدید نوسانات ارزی بازارساز نیز سعی دارد با سیاست های ارزی و البته تعادل در عرضه و تقاضا از تنش های ارزی بکاهد.
یکی از اقدامات بانک مرکزی در روزهای پرتنش بازار ارز مدیریت عرضه و تقاضا بوده که از طریق عرضه های سنگین در بازار نیما انجام داده است؛ اما در روزهای اخیر بعد از برداشتن سقف فروش در سامانه نیما عرضه های ارز از سوی صادرکنندگان نیز نسبت به قبل با افزایش همراه شده است.
برهمین اساس امروز نیز ۲۳۹ میلیون دلار در بازار نیما عرضه شده که ۱۷۰ میلیون دلار آن مورد معامله قرار گرفته است؛ درحالی قبلاً عرضه‌های سنگین در بازار از سوی بازارساز انجام میشد در هفته ای که گذشت سهم صادرکننده ها و فعالان اقتصادی در میزان عرضه در بازار نیما بسیار بیشتر بوده است.

فعالان بازار ارز می گویند: سیاست های اخیر ارزی بانک مرکزی بخصوص برداشته شدن سقف فروش نیما و آزادشدن فروش ارز توسط پتروشیمی ها در صرافی های آزاد منجر به افزایش عرضه ارز در بازار شده است.
تشدید نوسانات ارزی و ورود دلار به کانال ۲۷ هزار تومان موجب شد تا بازارساز تصمیم جدی برای مدیریت عرضه و تقاضا بگیرد و برهمین اساس علاوه بر افزایش عرضه در بازار با برداشتن سقف فروش در سامانه نیما، از سرگیری فروش ارز سهمیه‌ای و کاهش اختلاف دلار در بازار رسمی و آزاد مقدمات کاهش قیمت‌ها را در بازار ارز فراهم کرد.
علاوه براین بانک مرکزی با ابلاغ بخشنامه جدیدی اعلام کرد که فروش ارز پتروشیمی ها در صرافی های مجاز غیربانکی آزاد شده است و فعالان بازار ارز بر این باورند که این تصمیم می تواند اثرات خوبی در کاهش تنش های ارزی داشته باشد.
«کسب و کار» در گفتگو با یک کارشناس، تبعات ارزپاشی را بررسی می کند.

ثبات نرخ ارز با کنترل تورم

سید کمیل طیبی، اقتصاددان
برای اینکه تعادل در هر بازار دارایی به وجود بیاید باید هر دو کفه عرضه و تقاضا به طور متناسب وجود داشته باشد. طبیعی است که در شرایط حال حاضر که نرخ ارز روند شتابنده ای به خود گرفته، عرضه آن ازسوی بانک مرکزی یا منابع دیگر می تواند قیمت تعادلی یا ثبات را در مقطعی کوتاه به وجود بیاورد؛ اما با توجه به مشکلات ریشه ای که در بازار ارز وجود دارد، مجددا نوسانات بازخواهد گشت و طبیعی است که عرضه سنگین ارز ازسوی بازارساز نمی تواند درنهایت کارساز باشد؛ این سیاست هرچند می تواند به عنوان یک مُسکن در کوتاه مدت عمل کند؛ ولی تجربه یکی، دو ماه اخیر نشان داده که این سیاست در پایان نتیجه مورد انتظار را به دست نمی دهد؛ به دلایل مختلف اعم از اینکه: انتظارات تورمی که در بازار شکل گرفته و ناشی از التهاب بازار است، دوم به دلیل آینده نامعلومی که نسبت به شرایط اقتصادی وجود دارد. مورد سوم اینکه منابع اصلی عرضه ارز در کشور ما بسته شده است زیرا منبع اصلی تامین کننده ارز ما صادرات نفتی بوده و در حال حاضر قطع شده، صادرات غیرنفتی هم که به عنوان منابع عرضه ارز است به دلایل مختلف ازجمله شرایط نابسامان اقتصادی و نوساناتی که در بازار ارز اتفاق افتاده، بیماری کرونا و به ویژه تحریم ها دچار مشکل شده و منابع ارزی که باید به موقع به کشور برمی گشت، در کشورهای مختلف ازجمله عراق و کره جنوبی بلوکه شده است. همچنین عدم قطعیتی که در اقتصاد شاهد آن هستیم و نگرانی های ناشی از اقتصاد سیاسی بین الملل که وجود تحریم ها و تشدید شدن آنهاست و مسائل داخلی مثل نرخ تورم، نقدینگی بالا و درنهایت ریزش بازار بورس می تواند دلایل محکمی باشد برای اینکه عرضه ارزی که توسط بانک مرکزی اتفاق می افتد را خنثی کند. اگر ما بخواهیم امیدوار باشیم به اینکه دیرزمانی ثباتی نسبی در بازار ارز اتفاق بیفتد، این کار تنها با کنترل تورم امکان پذیر خواهد بود زیرا وقتی تورم بالا هست و نرخ شتابنده ای هم دارد، طبیعتا ارزش پول داخلی نیز با شتاب زیادی کاهش پیدا می کند و بنابراین هر کسی که به دنبال حفظ ارزش دارایی خود است، همزمان که انتظارات تورمی بازار شکل می گیرد آن را تبدیل به دارایی می کند که این دارایی بتواند ارزش منابع ریالی او را حفظ کند.