در هجدهمین اجلاس هیئت عمومی سازمان نظام مهندسی معدن زمینه تبادل دیدگاه و گفتوگو در حوزه گذار از خامفروشی و ضرورت توجه به فناوریهای معدن و حوزه معدنی با نقشآفرینی شرکتهای دانشبنیان و استارتاپها فراهم شد.
کامبیز مهدیزاده مدیر طرح توسعه نوآوریها و فناوریهای حوزه معدن و صنایع معدنی، در این اجلاس به ضرورت گذار از خام فروشی و بهرهمندی از توسعه فناوری و نوآوریها در بهرهمندی از موهبتهای معدنی اشاره کرد و گفت: یکی از معضلات کشور، خام فروشی است که اخیرا مقام معظم رهبری نکات راهبردی و مهمی را در این باب مطرح و بر ضرورت جلوگیری از خام فروشی تأکید کردند.
مشاور عالی معاون علمی و فناوری رییسجمهوری، با تأکید بر اینکه در یک اقتصاد خامفروش نمیتوانیم نخبه پرورش دهیم، افزود: تفکر تکیه صرف به درآمد حاصل از چاههاای نفت و خامفروشی، زمینه مغفول ماندن ظرفیتهای اقتصاد کشور و از دست رفتن سرمایهها شدهاند.
وی با بیان اینکه نفت برای پیشرفت و توسعه کافی نیست، ادامه داد: مالکیت نفت در اختیار ماست اما سیاستش در دست دیگران است، چنین سرمایهای مایه دردسر و مایه زحمت است. باید غده سرطانی خامفروشی و نفتمحوری را جراحی کنیم اگرچه این فرآیند، دردناک خواهد بود اما زمینهساز بهبود و پیشرفت خواهد شد.
«فناوری معادن» جایگزین مناسب خامفروشی
مهدیزاده با اشاره به امکان خلق ارزش افزوده بیشتر حوزه معدن و صنایع معدنی نسبت به نفت گفت: تنها در سال ۹۴ مبلغی بالغ بر ۸۰۰ میلیون دلار هزینه ترمیم و راه اندازی چاهها شده است. بنابراین نیاز است که همزمان به سمت مدیریت علمی و فناورانه و جایگزینی برای نفت که همان معدن است، حرکت کنیم.
مدیر طرح توسعه نوآوری ها و فناوریهای حوزه معدن و صنایع معدنی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، با اشاره به جایگزینی معدن با نفت تاکید کرد: این همان نقطه است که رهبری عزیز اشاره فرمودند باید معدن را جایگزین نفت کنیم اما نه با خام فروشی. بدین معنا نیست که استخراج نفت را متوقف کنیم؛ معادن و نفت موهبت های الهی هستند و باید حداکثر بهره برداری را داشته باشیماما اینکار باید با رویکردهای فناورانه و تکیه به دانش بنیان انجام شود.
مهدیزاده با اشاره به نقش فناوریهای معادن در عبور از تحریمها گفت: اگر کشور به جای وابستگی به صادرات نفت، متکی بر اقتصاد دانشبنیان و صادرات فناوری باشد، از فشارهای اقتصادی ناشی از تحریمها کاسته میشود؛ بنابراین باید به سمت نوآوری و فناوری حرکت کنیم.
وی افزود: زمانی میزان و ملاک پیشرفت کشورها، وجود کارخانه های سیمان و ذوب آهن بود، تعداد دودکش ها تعیین می کرد که کدام کشورها پیشرفته ترند، اما امروزه فناوری معیار و سنجه پیشرفت کشورها است. اگرچه منابع طبیعی عامل مهمی در توسعه هستند، اما به تنهایی نمی توانند تعیین کننده باشند و برای توسعه پایدار باید ترکیب منابع طبیعی و فناوری را داشته باشیم.
ضرورت توجه به فناوریهای نوین حوزه معدن
مدیر طرح توسعه نوآوری ها و فناوریهای حوزه معدن و صنایع معدنی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مهمترین چالش فناوریهای حوزه معادن را عدم سرمایه گذاری و تمرکز بر سرمایه گذاری در ذخایر سطحی دانست و گفت: حوزه معدن به شدت نیازمند سرمایه گذاری است و عمده این سرمایهگذاریها روی معادن شناخته شده بزرگ با عیار بالا، با کیفیت بالا و کم عمق. ما باید به سمت اکتشاف در عمق پیش برویم، نیاز است ژئو فیزیک هوایی را در کشور توسعه بدهیم، باید از روش های سنجش از راه دور و تصاویر ماهواره ای در اکتشاف معادن استفاده کنیم. برای نقشه برداری معادن از تکنولوژی پهبادها بهره بگیریم. از علوم پیشرفته و جدیدی همچون علم ژئوماتیک و زمین شناسی پزشکی و استراتژی های جدید در حوزه معدن استفاده کنیم.
مشاور عالی معاون علمی و فناوری رییسجمهوری گفت: بر اساس استراتژی اقیانوس آبی مبنی بر تکیه بر فضاهای خالی که رقبا نسبت به آن بی توجه هستند، باید به دنبال ایجاد تقاضاهایی باشیم که پیشتر وجود نداشت اما نیاز به آن احساس میشد. فعالان معدن باید با توجه به گلوگاه ها ونیازهای جاری در حوزه معدن بازار خلق کنند. ما در طرح توسعه نوآوری ها و فناوری های معدن و صنایع معدنی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری این فضا را ایجاد کردیم.
حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از فناوریهای حوزه معدن
مهدیزاده با بیان اینکه نقش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تسهیلگری و ایجاد زیستبوم مساعد برای توسعه فناوریهای معدنی است، ادامه داد: کارویژه ما در طرح توسعه معدن، ایجاد فضای کسب و کار به کمک توسعه زیست بوم دانش بنیان معدن و حمایت از ایده های فناورانه و نوآورانه در این حوزه برای رفع گلوگاه ها و معضلات حوزه زمین شناسی، معدن و صنایع معدنی است.
مدیر طرح توسعه نوآوری ها و فناوریهای حوزه معدن و صنایع معدنی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ادامه داد: معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری از طریق حمایت از استارتاپ ها، شتابدهنده های تخصصی حوزه معدن، مراکز نوآوری و فناوری، کریدور صادرات و منابع صندوق نوآوری شکوفایی، از طرح های خلاقانه حمایت و استقبال میکند. در این راستا اخیرا نیز فراخوانی را اعلام کرده ایم که قابل دسترس در سایت طرح توسعه معدن است.
وی با اشاره به اهمیت سازمان زمین شناسی و علم زمین شناسی از رییس سازمان نظام مهندسی معدن، رییس کمیسیون صنایع معادن مجلس شورای اسلامی و معاونت معادن وزارت صمت خواست تا نسبت به افزودن واژه زمین شناسی به سازمان نظام مهندسی معدن، اهتمام ورزند و نیز برای احیای جایگاه سازمان زمین شناسی تلاش شود.
در این اجلاس اقی نبئی رییس سازمان نظام مهندسی معدن، داریوش اسماعیلی معاون امور معادن وزارت صمت، بهرام شکوری رییس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران، هیئت رییسه کمیسیون صنعت و معدن مجلس شورای اسلامی، اعضای هیئت مدیره استانهای سازمان نظام مهندسی معدن حضور داشتند و به بیان دیدگاه های خود در حوزه معدن و صنایع معدنی پرداختند.