اخذ مالیات از سفته بازی

سرمقاله- اقتصاد ایران به دلیل نفتی بودن از کسب درآمدهای دیگر عقب مانده است و در این بین یکی از مهم ترین درآمدهایی که تاکنون نادیده گرفته شده درآمد حاصل از مالیات بر عایدی سرمایه است.
مالیات بر عایدی سرمایه یک پایه مالیاتی بسیار دقیق برای افزایش درآمدهای دولت و مسدود کردن مسیر سفته‌بازی و سوداگری است. این سازوکار در تمام دنیا اجرایی می شود اما در ایران یک سری مقاومت ها در اجرای آن وجود دارد که موجب شده این طرح برای مدت بسیار زیادی به تعویق بیفتد. اجرای مالیات بر عایدی سرمایه که می تواند شامل خانه ها و خودروهای لوکس باشد درآمدهای پایدار دولت را البته در صورت اجرای صحیح آن افزایش خواهد داد. از طرفی دیگر با توجه به اینکه اخذ مالیات بر عایدی سرمایه راه خوبی برای کاهش سفته‌بازی در بازارهای مختلف است، همواره در کشور ما در برابر اجرای آن مقاومت‌های زیادی وجود دارد.
در تمام اقتصادهای توسعه‌یافته دنیا مالیات بر ثروت و دارایی به عنوان پایه‌های پذیرفته شده و منابع مهم درآمدی دولت‌ها وجود دارد، اما باید در کشور ما به گونه‌ای این پایه‌ها وضع شود که برای مثال با وضع مالیات بر مسکن و خودرو، تعادل دیگر بازارها به هم نخورد و کوچ نقدینگی و ثروت به دیگر بازارها را به دنبال نداشته باشد. در همین حال باید نرخ سود متعادل در بازارهای مالی دیگر به قدری جذاب نباشد که کوچ سرمایه رخ دهد.
از دریافت مالیات بر خانه ها و خودروهای لوکس دولت کسب درآمد پایدار را کلید خواهد زد و بخش قابل توجهی از کسری بودجه جبران می شود. همچنین این طرح می تواند علاوه بر درآمدزایی برای دولت، عدالت‌محوری و کاهش تجمل، توزیع عادلانه ثروت را در میان گروه‌های ضعیف درآمدی به دنبال داشته باشد.  در این میان اما اگر اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه بدون ملاحظه باشد شاهد تشکیل بازار ثانویه یا معاملات غیررسمی خواهیم بود که فرد به عنوان مثال میلیون ها تومان از فروش خود را به صورت پنهان و نقدی دریافت می‌کند و مابقی را به صورت علنی ثبت می‌کند. خطر تشکیل این بازار بسیار بالا است. سیاست گذاران باید توجه داشته باشند که در صورت تشکیل بازار پنهان، مشکلات بیشتر از حال حاضر شده و تخلفات گسترش یافته و شفافیت از بین می‌رود.