سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، تعداد جمعیت برآورد شده جزو ۸.۴ میلیون مشترک برق خانگی کم‌مصرف ۳۰میلیون نفر را شامل می‌شود و بیشتر این شهروندان جزو مشترکان برق روستایی به حساب می‌آیند. یعنی۶۰درصد از ۸.۴ مشترکان روستایی هستند و و ۴۰ درصد باقی‌مانده در مناطق شهری سکونت دارند. بر اساس برآوردهای وزارت نیرو می‌توان با تشویق این ۸.۴ میلیون مشترک برق خانگی به رعایت میزان مصرف بر اساس الگوهای تعیین شده در عمل برق رایگان در اختیار ۳۰ میلیون نفر از شهروندان کشور قرار داد.
البته وزارت نیرو در سه سال گذشته طرح‌های تشویقی مختلفی برای عبور از پیک بار اجرا کرده است، چرا که در تابستان مصرف برق افزایش بسیاری می‌یابد و نیروگاه ها با چالش های متعددی دست و پنجه نرم می کنند حتی ممکن است همچون سال ۱۳۹۷ خاموشی های برنامه ریزی شده نیز مهمان خانه ها شود. از این رو برای جلوگیری از این مساله و تامین برق پایدار، وزارت نیرو فرهنگ سازی را مهم دانسته و در سال های اخیر نیز برنامه هایی را برای آن در نظر گرفته که تازه ترین آن طرح برق امید است.
به هر ترتیب ۳۰ میلیون نفر مشترک در طرح برق امید از تخفیف صد درصدی بهای برق بهره‌مند خواهند شد که حدود ۸ و نیم میلیون مشترک در این محدوده هستند و تا زمانی که کم مصرف باقی بمانند، از تخفیف صد درصدی بهره‌مند خواهند شد. البته مشترکان خوش مصرف هم می‌توانند با رعایت نکاتی ساده، خود را به جرگه کم مصرف‌ها رسانده و از تخفیف صد درصدی بهای برق مصرفی بهره‌مند شوند چراکه تعرفه‌های برق پلکانی است و هرچه از میزان مصرف برق مشترکان کاسته شود، مزایای اقتصادی برای خانوارها دارد، به طور مثال اگر مشترکان ۱۰ درصد مصرف برق خود را کم کنند، ۲۰ درصد از هزینه برقشان کم می‌شود و اگر ۲۰ درصد مصرف را کاهش دهند، شاهد کاهش ۴۰ درصدی هزینه برق مصرفی خواهند بود.
اما قبض مشترکان خوش مصرف نیز تغییری نخواهد کرد؛ مگر اینکه به گروه کم مصرف ها بپیوندند. پرمصرف ها هم ۸ ماه فرصت دارند تا با کاهش مصرف “خوش مصرف” شوند و از کاهش هزینه استفاده کنند وگرنه ۱۰%جریمه می شوند. آرش نجفی، نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران و رئیس انجمن بهینه سازی مصرف انرژی ابعاد این طرح را موشکافی کرده است. به گفته نجفی این طرح بدون مشورت با صاحبنظران صنعت برق بوده و کارآمدی لازم را ندارد. به اعتقاد او دولت به جای ارائه برق مجانی که در هیچ کجای دنیا مرسوم نیست، باید استفاده از ابزارهای کاهندگی را در جهت مدیریت مصرف بهینه برق مورد توجه قرار دهد. اما «برق امید» مورد سوال بسیاری از افراد است و اینکه چگونه قبض حدود ۳۰ میلیون نفر در کشور صفر خواهد شد؟ تعداد مشترکان برق خانگی در ایران ۲۹ میلیون و پانصد هزار نفر است که هشت میلیون و پانصد هزار کم مصرف، ۱۶.۶ میلیون خوش مصرف و ۴.۵ میلیون پرمصرف هستند.
گمانه زنی افزایش صادرات برق
آلبرت بغزیان، اقتصاددان
در حال حاضر بحث برق و مصرف آن به صورتی است که تنها در زمان های پیک مصرف آن کمبود وجود دارد و ممکن است دولت برای مدیریت در زمان خاموشی ها و به حداقل رساندن مصرف انرژی توسط مردم این طرح را ارایه کرده باشد. از طرفی دیگر ممکن است در بسیاری مواقع و اماکن به عنوان مثال در روستاها برخی خانوارها سرانه مصرف برق آنقدر پایین باشد که دیگر نیازی برای صدور صورتحساب نباشد. این بدان معناست که مصرف برق در برخی خانوارها صرفه صدور صورتحساب ندارد. اما دیگر گمانه زنی در رابطه با اصرار دولت بر کاهش مصرف برق می تواند در رابطه با کاهش هزینه های تولید انرژی در کشور باشد. اما در این بین اصرار بر کاهش مصرف می تواند نشانه ای برای افزایش صاردات برق و درآمدزایی باشد.
تاثیر منفی برق رایگان در زندگی اقشار کم درآمد
یدالله صبوحی، کارشناس اقتصاد انرژی
طرح برق رایگان به عنوان یک اشتباه می تواند آسیب های زیادی به اقتصاد انرژی و اقتصاد کلان در کشور وارد کند. تصمیمی که به یک شعار می ماند و می تواند اقشار کم درآمد را بیشتر از قبل تحت فشار قرار دهد. این تصمیم در اقتصاد انرژی با هیچ منطق و دانشی سازگار نیست و کم درآمدترین خانوار هم از سقف برق تعیین شده برای مشمول شدن از برق رایگان، بیشتر مصرف می کند و تاثیری بر روند معیشت آنها نخواهد داشت.
در کمترین میزان مصرف می توان ۸۰ کیلو وات ساعت برق مصرف کرد که هزینه آن به ازای هر نفر ۲ هزار تومان تعیین شده که بود و نبود این مبلغ تاثیری بر زندگی مردم نخواهد داشت. انرژی یک کالای بسیار گران است و برای تبدیل آن به برق باید هزینه های زیادی صرف شود. چطور با رایگان کردن هزینه برق مصرفی ۳۰ میلیون نفر می خواهند هزینه تبدیل انرژی به برق را متحمل شوند. تمام این هزینه ها به اقتصاد تحمیل خواهد شد و موجب ایجاد نقدینگی می شود. ایجاد نقدینگی هم تاثیر منفی در زندگی اقشار کم درآمد خواهد گذاشت. بنابراین پیامدهای منفی این طرح برای اقتصاد بسیار خواهد بود. عدم دریافت هزینه از مشترکان کم مصرف اشتباه است زیرا درآمدهای وزارت نیرو را دچار مشکل می‌کند و همچنین فسادآور خواهد زیرا برق دزدی را تشدید خواهد کرد. علاوه‌بر این برق رایگان برای اقشار کم مصرف هیچ‌گونه مطلوبیتی ندارد.
