ریزش اعتماد سهامداران

به گزارش کسب و کار نیوز، در بحبوحه گرمای تابستان و روزهای میانه مرداد، تب بورس و بورس بازی بالا گرفت و حتی کسانی که هیچ علمی نسبت به این بازار نداشتند را با سودای یک شبه پولدار شدن راهی تالار شیشه ای کرد. کافی است به روز ۱۹ مرداد برگردیم و برق چشمان بورس بازان در پی عبور شاخص از قله ۲ میلیون واحد را ببینیم؛ اما ۱۰ روز نگذشته که شاخص بورس ۱۶ درصد پایین‌تر ایستاد و تا خرسی شدن راهی بس اندک پیش روی خود دارد؛ خرسی شدن اصطلاحی است که براساس تعاریف مالی-رفتاری، به زمانی گفته می شود که نماگر یک بازار نسبت به سقف پیشین خود، با کاهش بیش از ۲۰ درصد مواجه شود.

شاخص بورس باز هم منفی ماند

در ادامه روند نزولی بازار سرمایه روز یکشنبه با گذشت حدود دو ساعت و نیم از شروع معاملات شاخص کل بیش از ۲٫۵ درصد ریزش کرد. شاخص کل در بازار بورس بعد از افت و خیزهای مداوم ۶۵ هزار و ۳۴ واحد افت داشت که در نهایت این شاخص به رقم یک میلیون و ۶۶۲ هزار واحد رسید. همچنین شاخص کل (هم‌وزن) با ۹ هزار و ۳۰۵ واحد کاهش به ۴۶۵ هزار و ۱۱۹ واحد و شاخص قیمت (هم وزن) با ۶ هزار و ۱۰۴ واحد افت به ۳۰۵ هزار و ۱۳۴ واحد رسیدند.

کوچ سرمایه گذاران مبتدی از بازار سهام

آنچه این روزها بسیاری از کارشناسان بر آن مهر تایید می زنند، این است که باتوجه به اتفاقاتی که در بازار سرمایه در روزهای اخیر رخ داده، بسیاری از سرمایه‌گذاران، به خصوص سرمایه‌گذاران مبتدی، اقدام به فروش سهم‌های خود کرده و از بازار خارج می‌شوند. درنتیجه از تعداد فعالان در بازار و ارزش معاملات کاسته خواهد شد و اقبال غیرمعقول به سهم‌های دولتی و ETF بازار کمتر شده و بازار سرمایه عاقلانه‌تر رفتار خواهد کرد.

سیگنال های دولتی هم افاقه نکرد

رئیس دفتر رئیس جمهوری شب گذشته با وجودی که به سهامداران اطمینان داد که نظر دولت بر صیانت و حمایت بر بورس است و دولت بورس را رها نمی‌کند، اما باز هم ریزش بورس ادامه یافت. بد نیست سری به ریشه این حمایت ها بزنیم. در گرماگرم کرونا دولت که با کسری شدید بودجه مواجه شده بود، تصمیم گرفت سهام شرکت های بزرگ دولتی را در بورس عرضه کند تا مقداری از کسری بودجه خود بکاهد؛ آنچه مشاهده می شود این است که رقم کسب شده دولت از عرضه سهام شرکت های دولتی از بورس با آنچه در قانون بودجه سال ۱۳۹۹ دیده شده بود، فراتر رفته است و این همان نکته ای است که در سخنان رئیس سازمان برنامه و بودجه می یابیم که گفت: «در بودجه ۹۹ پیش‌بینی شده بود که از محل واگذاری سهام‌ شرکت‌های دولتی ۱۱ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان درآمد حاصل شود که تاکنون بیش از ۱۷ تا ۱۸ هزار میلیارد تومان محقق شد.»
ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که شاخص کل بورس ظرف ۱۰ روز ۱۶ درصد افت کرده و بسیاری از سهامداران می‌گویند این ریزش طبیعی نیست و تعمدی در کار است. آنها می‌گویند دولت مقصر ریزش بورس است چون می‌خواهد مردم را به سمت خرید اوراق نفت تشویق کند. «کسب و کار» در گفتگو با یک کارشناس، چشم انداز آتی بورس را بررسی می کند.

تاریخ مصرف بورس به پایان رسیده؟

عباس علوی راد، اقتصاددان

در قانون بودجه سال ۱۳۹۹ پیش بینی شده ۱۱ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان از محل واگذاری سهام شرکت های دولتی در قالب واگذاری دارایی های مالی برای دولت منابع درآمدی در بودجه عمومی حاصل شود.

اواخر هفته پیش رئیس سازمان برنامه و بودجه در برنامه زنده نگاه یک صدا و سیما اعلام کرد که با گذشت ۵ ماه از سال ۱۳۹۹ حدود ۱۸ هزار میلیارد تومان درآمد از محل واگذاری سهام شرکت های دولتی در بورس حاصل شده است.

در واقع دولت حدود ۶ هزار میلیارد تومان بیش از درآمدهای پیش بینی شده برای واگذاری سهام شرکت های خود در کل سال ۱۳۹۹ در ۵ ماهه اول سال درآمد کسب کرده است.

نگاهی به روند افزایش شاخص قیمت بورس از فروردین ۱۳۹۹ تا نیمه های مرداد نشان می دهد دولت در این چند ماه همواره از رونق بورس حمایت کرده است.

اکنون با اعلام نظر رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور مبنی بر انجام فراتر از پیش بینی تکالیف بودجه ای دولت در واگذاری سهام شرکت های دولتی در ۵ ماه نخست سال ۱۳۹۹ مشخص می شود که خود دولت یکی از برندگان واقعی رونق بورس در این بازه زمانی بوده است. به عبارت دیگر دولت برای فروش جنس خود در بورس به نوعی به یک بازارگرمی اساسی نیاز داشته است.

نگاهی به اظهار نظرهای تیم اقتصادی دولت قبل از ریزش های بورس در هفته منتهی به پایان مرداد ماه و‌ روزهای اخیر در مورد حمایت از سرمایه گذاری مردم در بورس و ریسک های احتمالی نیز حاکی از تغییر موضع ظریف آنهاست؛ جایی که در روزهای اخیر بر این نکته بیش از همیشه تاکید می کنند که مسئولیت سود و زیان در بورس به عهده سهامداران است.

زمان کنونی همان زمانی است که بارها کارشناسان اقتصادی کشور آن را پراهمیت دانسته اند. در واقع این پرسش همواره مطرح بود که حمایت های مستقیم و غیرمستقیم دولت پس از آنکه تاریخ مصرف بورس برای دولت تمام شد چگونه خواهد بود؟

به نظر می رسد روند شاخص بورس در روزها و هفته های آینده به طور خودکار پاسخ این پرسش را خواهد داد، اما آنچه بیش از همه مهم است و کمتر بدان توجه می شود کاهش اعتماد کارگزاران اقتصادی کشور به سیاست های اقتصادی دولت و خسارت های جبران ناپذیر بعدی آن است.