وقت کشی در مالیات ستانی از سوداگران

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، محمدرضا پورابراهیمی، نماینده مجلس در این رابطه می گوید: هدف از اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه از جمله اخذ مالیات بر مسکن‌های خالی، انتقال منابع اصلی به سمت تولید واقعی و جلوگیری از احتکار است. پورابراهیمی افزود: مالیات بر عایدی سرمایه از فعالیت های سوداگری جلوگیری می کند و مسیر حرکت بازار سرمایه, جذب نقدینگی برای ایجاد سرمایه گذاری مولد در اقتصاد کشور است.

اما علی مروی، اقتصاددان بر این باور است که ضمانتی نیست که مالیات بر عایدی سرمایه شکل گیری حباب را به تأخیر بیاندازد. وعده‌هایی که در مورد آثار مالیات بر عایدی سرمایه بدون اجرای مالیات بر مجموع درآمد داده می‌شود نسیه است و نمی‌توان روی این موارد حساب کرد چه رسد به اینکه از آن به عنوان منجی اقتصاد ایران یا بازار مسکن یاد کرد. در اینجا باید نیم نگاهی به نظام حقوقی نیز داشته باشیم. در نظام حقوقی پدیده وکالت بسیار قوی است و این موضوع می‌تواند به افزایش معاملات وکالتی منجر شود. بنابراین از همان ابتدا باید مالیات بر مجموع درآمد اجرا شود و بعد مالیات بر عایدی سرمایه. مروی اظهار داشت: از مجلس جدید می‌خواهم که طرح مالیات بر عایدی سرمایه را از دور خارج کند و اگر امضا جمع شده در کمیسیون عقب بیاندازند؛ باید طرح مالیات بر مجموع درآمد با اولویت تدوین شود. زیرا نمی‌توان به لایحه دولت دلخوش بود.

کارشناسان اقتصادی معتقدند که مالیات بر عایدی سرمایه قبل از برقرار کردن مالیات بر مجموع درآمد، آثار مثبتش را از دست خواهد داد. نمی‌توان جلوی سفته بازی و … را گرفت. اگر روی کالاهای قابل شناسایی مالیات با نرخ بالا گذاشته شود، سرمایه به سمت بازار دیگری می‌رود که عایدی داشته باشد، بدون اینکه شناسایی شود؛ مثلاً این شخص می‌تواند در بازار ارز حضور یابد. آیا بانک مرکزی تماماً بر بازار ارز نظارت دارد؟ خیر بازار سیاه وجود دارد بازار اصلاً ویژگی اش این است که غیرمتمرکز است. اجرای مالیات بر عایدی پیش از مالیات بر مجموع درآمد اولین اثرش این است که بخش غیررسمی را بزرگ‌تر می‌کند؛ دومین اثرش هم این است که اگر قرار باشد نرخ مالیات بر عایدی سرمایه بالا باشد شرایط را سخت می‌کند زیرا رونق از بین می‌رود. در بازار مسکن می‌توان از خرید و فروش مکرر تا حدی جلوگیری کرد ولی آیا در بازار ارز، طلا، خودرو و… هم می‌توان این کار را کرد؟ وقتی در بازاری حباب شکل می‌گیرد شاهد سودهای بالای ۲۰۰ درصد هم هستیم، چقدر می‌توان از اینها مالیات گرفت؟

ابهام در کارآمدی مالیات بر عایدی سرمایه

مجید شاکری کارشناس اقتصادی

زمانی که طرحی برای اجرایی شدن معرفی و یا به تصویب می رسد موافقان و مخالفان بسیاری پیدا می کند که با استناد به دلایلی مطرح می شوند. اما در رابطه با طرح مالیات بر عایدی سرمایه باید اشاره شود که این طرح طرحی ناقص و یا به اصلاح طرحی خام است که شفاف سازی نشده و جزئیات آن اعلام نشده است. این طرح در حال حاضر بسیار خام است. بنابراین باید جزئیات آن مشخص شود، بعد می‌توان در رابطه با آن بیشتر اظهار نظر کرد. از سوی دیگر تقدم و تاخر این طرح نسبت به قوانین مشابه و همچنین جزئیات مالیات بر عایدی سرمایه بسیار مهم است و آن‌ها تعیین کننده خواهند بود که آیا این طرح کارآمدی خواهد داشت.

همچنین در مورد اینکه از مسکن و خودرو مالیات اخذ شود، کسی مخالفتی ندارد، اما موضوع بر سر این است که، قوانین این حوزه قرار است چگونه تدوین شود. سال‌ها است که گفته می‌شود قرار است مالیات بر عایدی سرمایه اجرایی شود، اما هنوز چیزی در این رابطه شفاف اعلام نشده و همیشه فقط یکسری کلیات مطرح شده است.