عدم تعادل در بازار خودرو

سرمقاله- با خداحافظی پراید از بازار خودرو، خودرویی که بتواند جایگزین درستی برای این خودرو باشد وجود ندارد. همین امر در مرحله نخست موجب افزایش قیمت ها می شود. در حال حاضر با توجه به شرایط بازار خودروهای هم تراز با پراید با جهش قیمتی مجدد روبر شده اند و حتی نایاب شده اند. پراید را می توان پرطرفدارترین خودروی داخلی دانست که هر خانواده ای که به فکر خرید خودرو بود به سراغ آن می رفت. اما در حال حاضر متاسفانه به توجه به افزایش قیمت تولید در دیگر خودروها و گران تمام شدن قطعات خودروهایی که می توان به عنوان جایگزین پراید معرفی کرد، هیچ گزینه ای برای انتخاب وجود ندارد. در دو سال گذشته قیمت مواد اولیه خودرو با قیمت جهانی افزایش و کاهش داشته است. درحال‌حاضر قیمت مواد اولیه خودرو چهار برابر شده است. در برنامه سال جاری باید تولید خودرو به یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه افزایش پیدا کند در حالی که چند مدل خودرو هم همزمان از رده خارج شده و قیمت دلار نیز از ۱۳ هزار به ۲۲ هزار تومان رسیده که می تواند تقاضا برای خودرو را به چالش بکشد.
تیبا و دیگر خودروهای هم خانواده پراید به هیچ عنوان با قیمت مشابه پراید قابل تولید نیستند و شرایط بازار نیز به این موضوع دامن زده است. از طرف دیگر در حال حاضر تقاضا برای سرمایه‌گذاری بسیار بالاست. به عنوان نمونه پراید ۴۷ میلیون تومانی کارخانه، بیش از ۸۰ میلیون تومان در بازار آزاد فروخته می‌شود. مشخص است که این رانت ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومانی، تقاضا را افزایش می‌دهد. اما اگر روزی پراید ۷۸ میلیون تومان عرضه شود، دیگر این حجم تقاضا وجود ندارد و به یکباره تقاضا ریزش می‌کند. بنابراین نکته مهم اینجاست که در فضای غیرتعادلی هستیم. همچنین در حال حاضر عرضه خودرو در بازار آزاد کم است. اختلاف قیمت کارخانه ای خودرو با بازار آزاد آن زیاد است، به همین دلیل مردم تمایل بالایی برای خرید خودرو قرعه کشی دارند و اگر خودرو با قیمت آزاد عرضه شود تقاضا به سرعت کاهش می یابد. شرایطی ایجاد شده که از نقطه تعادلی منحرف شده ایم و تعادل دچار به هم‌ریختگی شده است. چراکه از یک طرف، تولید نصف و از سوی دیگر رانت نسبت به قیمت خودرو ایجاد شده است که تعادل را کاملا به هم ریخته است.