شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، براساس آماری که بانک مرکزی منتشر کرده است، طی سال گذشته تسهیلات اعطایی نظام بانکی کشور به بنگاههای کوچک و متوسط با افزایش قابلتوجهی از حدود ۱۹هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۷ به ۵۴/۵ هزار میلیارد تومان رسیده است. البته این تسهیلات معادل ۵/۶ درصد از کل تسهیلات ۹۷۵هزار میلیارد تومانی نظام بانکی در سال گذشته است. قابل ذکر است سهم کمتر از ۶ درصدی بنگاههای کوچک و متوسط کشور از تسهیلات بانکی درحالی صورت میگیرد که طبق آمارهای رسمی مرکز آمار ایران، طی سال گذشته حدود ۸۰ درصد از شاغلان کشور در این بنگاهها مشغول فعالیت بودهاند.
نداشتن رانت بنگاه ها را درگیر مشکلات مالی کرده است
اما در حالی سهم بنگاههای کوچک و متوسط از منابع بانکی بسیار ناچیز است که بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس ۸۰ درصد اشتغال کشور توسط این بنگاهها در کشور ایجاد شده است. آنگونه که آمارها نشان میدهد از مجموع ۳۲.۸ میلیون نفر افراد شاغل کل کشور در سال ۱۳۹۷، ۱۵.۴ میلیون نفر در بنگاههای کوچک (۱ تا ۴ نفر) شاغل بودند. بنگاههایی که در شرایط ویروسی اقتصاد به واسطه نداشتن رانت بیشتر از هر زمان درگیر مشکلات مالی هستند.
در جزییات تقریبا هیچ کس نمیتواند از تسهیلات استفاده کند
رئیس اتاق اصناف مشهد در همین رابطه گفت: ما در برخی بانکها رفتار سلیقهای میبینیم که اعتماد و اطمینان فعالان اقتصادی نسبت به بخشنامهها و مصوبهها را از آنها میگیرد. اعلام کردند که ۱۰ هزار میلیارد بودجه برای رونق تولید برای اصناف تعیین شده که به صورت کلی اعلام میشود اما در جزییات تقریبا هیچ کس نمیتواند استفاده کند زیرا در هر بانکی سلیقه خاصی وجود دارد. بنانژاد در خصوص مباحث ارزی، خاطرنشان کرد: برخی صنایع و کارخانجات را ما راهاندازی میکنیم، تجهیزاتی برای این کار نیاز داریم که برای واردات و تامین آن به ما ارز نمیدهند، بلکه به کارخانه میدهند، در نتیجه باید به مسیرهای غیر متعارف روند که هزینه تمام شده را بالا میبرد و خطرات دیگری نیز دارد.
وی با اشاره به تهیه طرح توسط صنوف یا کسب و کارهای کوچک برای اخذ بودجههای ابلاغ شده، عنوان کرد: تهیه طرح کار سختی است. زمانی که برای توسعه، بهسازی و نوسازی میخواهد از تسهیلات بانکی با یارانه سود تسهیلات استفاده کند، به آنها میگویند باید طرح ارائه دهند و در واقع آنها را منصرف میکنند، باید این طرح را به گونهای قرار دهند که به کسب و کارهای کوچک کمک شود. بنانژاد بیان کرد: چکهای برگشتی در حوزه بازار به وفور دیده میشود. هر کسی از این چکها دارد که تاثیرش در تشکیلات اداری اتفاق میافتد، فردی به صورت شخصی چک برگشتی دارد، نباید تاثیرش را در حساب شخص حقوقی که آنجا عضو هست در نظر بگیرند.
تولید راه نجات اقتصاد
مسعود دانشمند،اقتصاددان
اگر تصمیم واقعی برای رشد اقتصادی و افزایش ارزش پول ملی وجود دارد باید تنها راهکار را که رسیدگی به تولید است در پیش گرفت. تولید می تواند راه نجات اقتصاد ایران باشد. در شرایطی که امروز مشکلات دست به دست هم داده اند تا فروپاشی اقتصاد رقم بخورد می توان با تسهیلات دهی به تولید و بنگاههای کوچک و متوسط جلوی این اتفاق را گرفت. امروز بنگاه های کوچک و متوسط نقش بسیار زیادی در کاهش نرخ بیکاری دارند و می توانند رشد اقتصادی را تحقق بدهند پس چرا باید کمترین تسهیلات به این واحدها اختصاص داده شود.
بخش زیادی از منابع بانکی معمولا به بنگاههای بزرگ که عموما دولتی و شبه دولتی هستند، میرسد و عملا دیگر بنگاههای کوچک سهمی از تسهیلات بانکی ندارد. این در حالی است که تامین مالی پروژه های بلند مدت عمدتا باید توسط بازار سرمایه و پروژه های کوچک توسط بازار پول صورت گیرد. چراکه بانکها هم با مشکلات شدید نقدینگی دست وپنجه نرم میکنند. بخشی از این اتفاق به دلیل معوقات بانکی یعنی بدهی وامگیرندگان اعم از مردم و دولت به نظام بانکی است که به بیش از ۲۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. از سوی دیگر به دلیل فشار تحریمها و مشکلاتی که در کلان اقتصاد کشور وجود دارد پیشبینی وجود کسری بودجه بانکها خیلی سخت نیست.