۶۰ درصد شاغلان تحت پوشش بیمه نیستند

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، اما مطابق گزارش‌های مرکز پژوهش های مجلس مشاغل غیررسمی بیش از مشاغل رسمی در معرض خطر هستند، سهم اشتغال غیررسمی۶۰ درصد است و این سهم در برخی استان ها بالای ۷۰ درصد است. بر اساس این گزارش، بیشتر این افراد در بنگاه‌های کوچک کار می‌کنند و قرارداد رسمی ندارند. این در حالی است که وضعیت زنان از این نظر بدتر از مردان است. از کل زنان شاغل، حدود ۶۲ درصد بیمه ندارند در حالی که این عدد در رابطه با مردان ۵۹ درصد است.

حمید حاج اسماعیلی، کارشناس بازار کار در رابطه با افزایش مشاغل غیر رسمی در بازار کار افزود: یکی از علل آن ناشی از شرایط سختی است که در بازار کار ایجاد شده به طوری که چندسالی است که دچار رکود در بازار کار شدیم و بازار کار رسمی ما هر روز کوچک‌تر شده است. یکی دیگر از دلایلی که بازار رسمی در چنین شرایطی کوچک می شود و در مقابل بازار غیر رسمی شکل می گیرد این است که درآمد و سودآوری در بازار غیر رسمی به دلیل نداشتن هزینه های بیمه، مالیات، عوارض، اجاره و غیره بالاتر از درآمد در بازار رسمی است.

حرکت دولت به سمت ایجاد مشاغل کم هزینه و ارزان

علی اکبر لبافی، اقتصاددان

مشاغل غیررسمی تا قبل از شیوع بیماری کرونا نیز وجود داشته و با توجه به آماری از سوی مجلس ارایه شده و مروبط به زمستان سال گذشته است متوجه می شویم که هنوز آمار تاثیرگذاری کرونا بر مشاغل داده نشده است. بنابراین باید انتظار افزایش این آمار را در گزارش بعدی مجلس داشته باشیم که این اتفاق زنگ خطر برای اقتصاد کشور خواهد بود. دلایل بسیاری برای این اتفاق وجود دارد و مهم ترین آنها اینکه دولت به سمت ایجاد اشتغال ارزان نرفته است. به عبارتی دولت برای جلوگیری از ایجاد بازار مشاغل غیررسمی که از حمایت های بیمه ای نیز برخوردار نیستند و آمار بسیاری از آنها نیز برای دریافت بیمه بیکاری بحران کرونا دیده نشد، باید به سراغ اشتغال کم هزینه و ارزان برود در غیر این صورت با رشد روزافزون و افزایش سریع این گونه شغل‌ها و تاثیر بحران کرونا بر بازار اشتغال تا چند سال آینده مشاغل غیررسمی بازار کار را قبضه خواهند کرد.

ببینید دستفروشی به عنوان یکی از دم دست ترین مشاغل غیررسمی تا چه اندازه توانست در سالهای اخیر بازار کار را درگیر کند. در حال حاضر هر فردی که توانایی دستیابی به شغل مناسب ندارد و هر کارگری که به هر دلیل از کار بیکار می شود به دست فروشی روی می آورد.

نبود بانک اطلاعاتی دقیق از این مشاغل و عدم برخورداری این افراد از حمایت های بیمه ای بزرگترین نقص در این سیستم کاری است. در چند ماهی که با بحران کرونا مواجه شده ایم قرار بر این شد تا دستفروش ها و البته کارگرانی که از کار بیکار شده اند مشمول دریافت وام هایی شوند که بسیاری از افرادی که در مشاغل غیررسمی مشغول به فعالیت بوده اند در لیست پرداختی قرار نگرفته اند و تنها عده ای معدود از دستفروشان و دیگر مشاغل غیررسمی در سامانه ای که به همین منظور از سوی شهرداری در سالهای گذشته اعلام شد مشمول دریافت حمایت های کرونایی و بیمه بیکاری قرار گرفتند. تولید آمار اشتغال غیررسمی و آمار اشتغال بخش غیر رسمی در کشور می‌تواند ضمن راهگشا بودن در پایش تحولات اقتصادی کشور، ابزاری مهم در سیاستگذاری‌ها و تصمیم سازی‌های حوزه سیاست بازار کار با رویکرد جنسیتی باشد.

لذا باید نظام برنامه ریزی کشور به این مهم توجه کند و ابزارهای لازم را در اختیار نظام آماری کشور و به ویژه مرکز آمار ایران قرار دهد تا اندازه گیری بخش غیررسمی در دستور کار نظام آماری کشور قرارگرفته و داده‌های لازم برای پایش گذار از اقتصاد غیر رسمی به رسمی فراهم شود.