رشد اقتصاد دیجیتال در دست استارت آپ ها

 به گزارش کسب و کار نیوز، اجازه بدهید تنها ساده ترین قسمت تجارت الکترونیک را یک فرایند ساده که سال ها در کشورهای اروپایی و آمریکایی در حال استفاده است و تمام زیر و بم آن شناخته شده، در نظر بگیریم و آن، خرید کالا و خدمات از طریق شبکه اینترنت است. برای این منظور پلتفرم ها و شبکه فروش اینترنتی راه اندازی شد که خیلی از این فروشگاه ها و کسب و کارها از آزمون کرونا سربلند بیرون نیامدند. گرچه رشد فروش اینترنتی در روزهای آغازین شیوع کرونا نشان داد این پلتفرم ها می توانند مردم را از رفت و آمد در کوچه پس کوچه های شهرهای کرونایی رها کنند اما دیری نگذشت که سبد خرید این فروشگاه ها محدود و اقلام بسیاری نایاب شد. هنوز که هنوز است اگر جزو کسانی باشید که این پلتفرم ها را برای خرید استفاده می کنید، متوجه در دسترس نبودن خیلی از اقلام خواهید شد. البته باید گفت همین کسب و کارهای اینترنتی بودند که در زمان شیوع کرونا، برخلاف بسیاری از کسب و کارها به جذب نیرو پرداختند. «کسب و کار» در گفتگو با یک کارشناس، فرصت و تهدید تجارت الکترونیک در روزهای شیوع این بیماری را بررسی می کند.

حرکت به سمت تجارت الکترونیک اجتناب ناپذیر است

احمد پورفلاح، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ایتالیا و مشاور عالی رئیس اتاق ایران 

واقعیت این است که در دهه های اخیر، اغلب رشته های صنعتی در ارتباط با بهره وری سرمایه، شرایط مطلوبی نداشتند و پایین بودن بهره وری نیروی کار هم به آن افزوده شد. بنابراین این مشکلات منحصر به زمان کرونا نیست؛ ولی کرونا آن را تشدید کرد. برخی از فعالیت های اقتصادی توانستند به صورت دورکاری و از فضای دیجیتال استفاده کنند؛ ولی این مساله شامل خیلی از رشته ها نمی شود و شامل حداکثر ۱۵ درصد از رشته های صنایع یا خدمات می شود. بنابراین بسیاری از صنایع ما امکان دورکاری ندارند. این مساله در رابطه با برخی از خدمات ممکن است؛ ولی در ارتباط با محصول و صنایع غیرممکن. در مورد خدمات نیز تنها در قسمت هایی مثل تدارکات، روابط عمومی، تبلیغات و بازاریابی ممکن خواهد بود؛ ولی شامل تامین تجهیزات و مواد اولیه نمی شود.

با شیوع کرونا، ۳۰ تا صددرصد صنایع ما آسیب دیدند؛ یعنی صنعتی نداریم که زیر ۳۰ درصد آسیب دیده باشد. وقتی کرونا آمد، تصور ما این بود که در شرایطی که همه رشته ها آسیب دیدند، کارگران کارخانه ها فروردین را کار نکردند یا بعد از فروردین هم به صورت دوره ای و شیفتی کار کردند و از تمام ظرفیت ها استفاده نشد، دولت در این شرایط از کسب و کارهای آسیب دیده حمایت و عقب ماندگی ها و فشارهای اقتصادی که به خاطر حفظ سلامت کارکنان و به طور کلی خانواده آنها و نهایتا جامعه به وجود آمده بود را به یک شکلی جبران می کند. از یک طرفی قبول داشتیم که در بدترین شرایط این اتفاق افتاده؛ یعنی مقطعی که خود دولت حدود ۳۰ درصد کسری بودجه دارد، از طرفی قیمت نفت سقوط کرد و تحریم ها نیز تشدید شد و عملا نه تنها از نظر نفت ما درآمدی نداشتیم، بلکه صادرات غیرنفتی نیز تحت الشعاع تحریم های بیشتر قرار گرفت و همچنین بحث کرونا. در این شرایط برخی از تشکل های دیجیتالی مثل خرده فروشی های آنلاین توانستند شرایط مطلوب تری را پیدا کنند چون مردم به خرید از فضای مجازی روی آوردند؛ ولی خیلی از رشته های دیگر ازجمله صنایع نساجی، لباس، لوازم خانگی، کفش و ساختمان به شدت آسیب دیدند. بنابراین خیلی خوب است که حداقل دنیا که به طرف فضای دیجیتال رفت و ما در این زمینه به جز بحث بانکی مان در بقیه بخش ها غافل بودیم، بتوانیم به تجارت الکترونیک توجه کنیم و به دلیل این نیاز مجبور شویم که به طرف استفاده از فضای دیجیتالی و فضای مجازی رویم؛ ولی قبول کنیم و دولتمردان نیز بپذیرند که همه رشته ها نمی توانند از این طریق محصول خود را به مصرف کننده برسانند یا محصول خود را حتی به تولید برسانند. بنابراین باید برای آنها فکری کرد که در این شرایط بیش از پیش صدمه نخورند. آمارها نشان می داد ما در شهرک های صنعتی قبل از تحریم ها ۵۰ درصد واحدهای تولیدی تعطیل بودند، ۲۰ تا ۳۰ درصد مابقی نیز با ۵۰ درصد ظرفیت کار می کردند، ۱۰ تا ۲۰ درصد از صنایع ما می توانستند رکوردهای حدود ۸۰ تا ۹۰ درصدی تولید را داشته باشند. به طور کلی صنایع ما به شدت در سال های اخیر صدمه خورد. هرچه دولت ضعیف تر شد امکان جذب تکنولوژی جدید، به روزرسانی با توجه به سرعت و کیفیت در دنیا عقب افتاد.

به هر حال فضای دیجیتال می تواند برخی از رشته ها را سر پا نگه دارد ولی نه همه را. درصد بسیار کمی را می تواند شامل شود که یا به خاطر آن سرویسی که می دهند بتوانند از این فضا استفاده کنند یا بتوانند با دورکاری این اتفاق را رقم بزنند.

هنوز در رابطه با آموزش مجازی نیز بحث است. زمانی که برنامه آموزشی به صورت حضوری در مدارس و دانشگاه ها انجام می شد بحث بر سر این بود که سطح کیفی آموزش ما ناکافی است؛ نه به این دلیل که معلمان یا اساتید ما مشکل داشتند، بلکه به دلیل شرایطی بود که ما نمی توانستیم از توان آنها به طور کامل استفاده کنیم. حالا این آموزش ها در فضای مجازی انجام می شود ولی کیفیت کار و تاثیرگذاری آن پایین خواهد آمد. هنوز ما می بینیم که خیلی از دانش آموزان تبلت یا موبایل هوشمند ندارند که بتوانند از این فضا استفاده کنند. بعضی صحبت ها قشنگ و شعاری است ولی برای پیاده کردن آن در عمل احتیاج به زیرساخت ها و برنامه ریزی بیشتر است. حداقل انتظار ما از تصمیم سازان و تصمیم گیرندگان این است که برای آینده برنامه ریزی کنند که اگر خواهر کرونا گذرشان به این طرف ها افتاد ما بتوانیم برخورد مناسبی داشته باشیم و مثل همیشه که مسائل فورس ماژور و غیرمترقبه پیش می آید و ما غافلگیر می شویم، این دفعه غافلگیر نشویم.