چشم انداز بازارها

سرمقاله

بازدهی های بسیار بالایی که در بازار بورس اتفاق افتاد چون غیرطبیعی بود و با سایر بازارها بسیار فاصله داشت، به ما می گفت که احتمالا یک جهش و حرکتی رو به بالا در سایر بازارهای موازی هم باید اتفاق بیفتد چون اصطلاحا بازارها را به ظروف مرتبطه مانند می کنند زیرا نمی شود در یک ظرف سطح آب نسبت به ظرف های دیگر (وقتی به هم مرتبط باشند) بالاتر باشد. بنابراین بازدهی ها باید تقریبا با هم تناسب داشته باشد لذا آن افزایش شدید ارزش سهام در بازار سرمایه این حس را به انسان می داد که در آینده باید قیمت ها و نرخ بازدهی بازار طلا، خودرو، ارز و حتی مسکن با این بازار انطباق پیدا کند. این انطباق به دو شکل می توانست اتفاق بیفتد که هر دو در اقتصاد ما در حال رخ دادن است؛ یکی اینکه رشد بازدهی در بازار سهام کم یا متوقف و تا حدی منفی شود و دوم اینکه رشد قیمت ها در بازارهای موازی اتفاق بیفتد. در حال حاضر می توان گفت که هر دو در حال وقوع است؛ هم تا حدودی رشد بازدهی در بازار سهام متوقف شده و هم اینکه قیمت ها در بازار خودرو، سکه و طلا و ارز به سمت بالا حرکت می کند. این یک قانون اقتصادی است که بازارهایی که با هم ارتباط دارند را به ظروف مرتبطه تشبیه می کنند و این یک امر کاملا طبیعی است. با توجه به اینکه سود سپرده های بانکی پایین آمده، این عدم تعادل می تواند مشکلات و دردسرهایی را در اقتصاد به وجود بیاورد مگر اینکه ما موفق شویم در سال جاری تورم را کنترل کنیم والا این نابسامانی یا عدم تعادل ها در بازار اتفاق می افتد. این مساله تا حدودی به اقدامات و سیاست های داخلی برمی گردد؛ یعنی تصمیمات سیاست داخلی این اتفاقات را رقم زده است. تصور دولت این بود که اگر بازار سرمایه رونق بگیرد برای اقتصاد خوب است؛ ولی به این نکته توجه نکرده بود که بازارها به هم مرتبط اند. نمی شود یک بازار در یک مدت کوتاهی رشد زیادی داشته باشد و این رشد روی بازارهای دیگر تاثیر نگذارد زیرا این بازارها به هم مرتبط اند و به مرور زمان باید بازدهی هایشان با هم یکسان شود. وقتی به اواخر سال ۹۶ برمی گردیم، ابتدا بازار ارز و طلا و مسکن شروع به افزایش کردند و بازار سهام کمی عقب ماند؛ ولی بعدا بازار سهام به این بازارها رسید چون نمی توانست این اتفاق نیفتد. در حال حاضر با توجه به سیاست هایی که دولت اتخاذ کرده، بازار سهام از سایر بازارها پیشی گرفت. بنابراین به مرور زمان سایر بازارها باید به این بازار برسند. چون با هم ارتباط دارند و رشد بازدهی در یکی، باید با رشد بازدهی در بقیه بازارها تطابق و سازگاری داشته باشد. لذا قیمت سکه و طلا و ارز و حتی خودرو و به تدریج در بخش مسکن، در حال افزایش است تا خود را با تحولات بازار سرمایه منطبق کند و در خود بازار سرمایه یک تمایل به سمت پایین وجود دارد و این کاملا با قانون ظروف مرتبطه قابل توجیه و فهم است چون در بلندمدت نرخ بازدهی این بازارها در یک سطح باید قرار بگیرد.