معیار جذابیت اوراق دولتی برای مردم

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، در این رابطه کامران ندری، کارشناس اقتصادی گفت: در بعد درآمدی بهترین راهکار فروش اوراق بدهی دولت به مردم است. به شرطی که قیمت اوراق به نحوی باشد که این اوراق را بتواند با قیمت بالا بفروشد. کامران ندری اقتصاددان درباره راه‌های جبران و پوشش کسری بودجه ناشی از تبعات شیوع ویروس کرونا گفت: برای کاهش کسری بودجه دولت به سمت کاهش هزینه‌هایش برود تا از طریق آن کسری خود را تامین نماید. در بعد درآمدی هم بهترین راهکار فروش اوراق بدهی دولت به مردم است. به شرطی که قیمت اوراق به نحوی باشد که این اوراق را بتواند با قیمت بالا بفروشد. در صورتی این اوراق توسط مردم خریداری می‌شود که برایشان سودآور باشد. راه بعدی واگذاری و فروش دارایی‌ها است گرچه تبعات منفی بیشتری نسبت به اوراق دارد و ادامه‌دار نیست.

وی درباره استفاده از پایه‌های جدید مالیاتی برای پوشش کسری بودجه گفت: پایه‌های جدید مالیاتی تبعات منفی دارد و به اقتصاد ضربه می‌زند.در این موضوع می‌توانیم  به دنبال کاهش فرار مالیاتی باشیم به عنوان مثال باید نرخ مالیات بر سود سهام تغییر کند؛ در مدتی که بورس رونق داشته است عده‌ای در بازار سهام سود بالایی کسب کرده‌اند اما با وجود سودهای بالا، همان نیم درصد را به عنوان مالیات پرداخت کرده‌اند. همچنین کاهش فرار مالیاتی بازارهای مختلف به خصوص بازار دارایی می‌تواند آن را متعادل کند و اگر مالیات به نحوی وضع شود که به بازار لطمه نزند می‌توان درآمد بالایی را برای دولت ایجاد کرد.

ندری درباره نحوه تحقق جهش تولید با توجه به شرایط فعلی اقتصاد ایران گفت: اگر به رشد سرمایه‌گذاری و نرخ تشکیل سرمایه نگاه بیاندازید متوجه می‌شوید که این نرخ رشد در ۱۰ سال اخیر بسیار کمتر از پیشرفت فنی و نرخ جمعیت بوده حتی از نرخ استهلاک نیز کمتر بوده است. همچنین نرخ سرمایه به ازای هر فرد در اقتصاد ایران نیز کاهش یافته که به معنی کاهش سرمایه‌گذاری است. برای جبران آن باید سرمایه‌گذاری‌ها را از مسیر تسهیلات سرمایه جذب کرد که این موضوع هم باعث افزایش تورم می‌شود و همچنین مقدار کمتری از این تسهیلات صرف تولید می‌شود.

کنترل حجم پول با عرضه اوراق دولتی

آلبرت بغزیان، اقتصاددان

عرضه اوراق دولتی حرکت بسیار درستی است که بانک مرکزی در پیش گرفته است. اما نکته مهم این است که اگر این اقدام در سال گذشته و حتی زودتر انجام می گرفت نتیجه بسیار بهتری داشت. اما باز هم نمی توان در حال حاضر از نتایج مثبتی که عرضه این اوراق خواهد داشت به راحتی گذشت. به هر حال برای اولین بار در تاریخ اقتصادی ایران بانک مرکزی توانست معنی عملیات بازار باز را ترجمه کند چراکه یکی از یکی از ابزارای سیاست پولی این است که چگونه بتوانیم نقدینگی را به سرعت و البته با هزینه پایین کنترل کنیم. این اقدام نه به کسری بودجه مربوط خواهد شد و نه در نرخ تورم تاثیرگذار می شود. اما باز هم این سوال مطرح میشود که دولت چرا بعد از هفت سال از گذشت عمر خود الان که در شرایط بحرانی قرار داریم و بورس در رشد قرار گرفته و از طرفی دیگر گرانی ارز و احتکارخودرو را داریم این تصمیم را گرفته است. باید این اقدام زودتر انجام می شد چراکه الان می تواند موجب موجب به هم خوردن بازارهای دیگر شود.

شروطی هم برای عرضه این اوراق دولتی وجود دارد که بازدهی این اوراق باید از حداقل سود بانکی و متوسط نرخ تورم و بازدهی بورس بالاتر باشد و به طور قطع این عدد در رابطه با اوراق دولتی نمی تواند آنقدر جذاب باشد. همچنین در عرضه این اوراق نباید بانک ها و صندوق های سرمایه گذاری ورود کنند بلکه باید افراد حقیقی در این حوزه ورود داشته باشند. نکته مهم تر اینکه این اوراق باید قابل معامله در بورس باشند و افراد هر زمانی که بخواهند و در موقع نیاز بتوانند آن را نقد کنند.

یعنی اوراق دولتی باید قابلیت شوندگی را داشته باشند. بنابراین عرضه این اوراق می تواند مفید باشد به شرط اینکه در کنار کنترل بازارهایی باشند که در حال حاضر بازدهی دارند. به طور کلی در ادبیات و در عمل بانکهای مرکزی برای کنترل حجم پول و نرخ بهره، عملیات بازار باز را مورد توجه قرارمی دهند بنابراین دولتها جهت جمع‌آوری نقدینگی با فروش اوراق قرضه از طریق بانکها اقدام به عملیات بازار باز می کنند و به ازای اوراق هر سال سود مشخصی به اوراق تخصیص داده می‌شود. اوراق یاد شده در بورس یا بازار اوراق بهادار خرید و فروش می‌شود بنابراین متقاضیان پول با فروش اوراق به نوعی منجر به در گردش بودن پول می‌شوند و دولت عملاً با استفاده از نقدینگی مردم با تأمین نیازهای پولی خود، حجم پول را نیز کنترل کرده است. از مزیت‌های بازار باز می‌توان به عدم چاپ پول و جلوگیری از تبعات ثانویه آن اشاره کرد.