حذف دهک های پایین از حمایت ها

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز؛ بر اساس آمارها نرخ بیکاری متاثر از این بحران افزایش چشمگیری داشته و هر روز بر تعداد بیکاران افزوده می شود و پیش بینی بر این است که در بدترین حالت ممکن تعداد بیکاران به ۶ میلیون نفر برسد. نتایج بررسی‌های مطالعه مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد بین ۲ میلیون و ۸۷۰ هزار تا ۶ میلیون ۴۳۱ هزار نفر از شاغلان فعلی، متأثر از شیوع ویروس شغل خود را از دست خواهند داد.

همچنین از طرفی دیگر تاثیر بحران کرونا بر زندگی مردم نیز قابل مشاهده است. ناتوانی مردم در خرید مایحتاج خود به دلیل بحران کرونا و کاهش درآمدها بسیار ملموس است. اقتصاد ایران تاکنون نیز کاهش ۳۰ درصدی صادرات را تجربه کرده است. در این گزارش با اشاره به بحران های مالی ایران در سال های ۹۷ و ۹۸ و به واسطه تحریم‌ها و شرایط سیاسی و اقتصادی مرتبط به آنها دو سال سخت را پشت سر گذاشته است و پیش‌بینی کرده است که حتی سال ۹۹ نیز سال دشوارتری نسبت به دو سال قبل از تر خود داشته باشد. با توجه به کاهش تقاضا در بخش خدمات و در پی آن بیکاری بازه نیروی انسانی ۳۵ تا ۳۷ سال می‌تواند در گسترش فقر اثرگذار باشد. همچنین دهک‌های پایین درآمدی، در سال ۹۹ بیشتر صدمه خواهند دید.

در بخش دیگری از این گزارش همچنین آمده است :”صرفنظر از میزان شیوع تحت سناریوهای مختلف آنچه مشخص است آن است که چه با کنترل بیماری تا چند ماه آینده و چه در صورت عدم کنترل و تداوم آن تا پایان سال، اقتصاد ایران تا پایان سال ۹۹ درگیر تبعات اقتصادی ناشی از این ویروس خواهد بود.”

سیاست گذاری چندوجهی برای عبور از بحران

ساسان شاه ویسی، کارشناس اقتصادی

در اقتصاد ایران دو مدل فعالیت اقتصادی وجود دارد که اقتصاد رسمی و غیررسمی است. بیشتر مشاغلی که از بحران کرونا آسیب دیده اند مشاغل غیررسمی و کسب و کارهای پنهان بوده اند که قابل شناسایی دقیق نیز نیستند. بیشترین آسیب را اقتصاد غیررسمی ایران از این بحران متحمل شده و باید در بررسی خسارات این بخش دقت عمل بیشتری وجود داشته باشد. چراکه اکثر افرادی که در این مشاغل مشغول به کار بوده اند و در حال حاضر به دلیل بحران کرونا بیکار شده اند از دهک های پایین جامعه بوده اند که روز به روز توان معیشتی آنها کاهش پیدا می کند. این شوک تقاضا باعث کاهش سودآوری این بنگاه ها شده و این موضوع درآمد نیروی کار شاغل در این فعالیت ها را کاهش می دهد که خود این موضوع موجب تشدید کاهش تقاضای خانوارها به دلیل کاهش درآمد خواهد شد.

هشتصد هزار نفر تا به امروز برای دریافت بیمه بیکاری ثبت نام کرده اند اما باید اشاره داشت که تعداد بیکاران کرونا بسیار بیشتر از این آمار است و افرادی هستند که مجوز ثبت نام ندارند چراکه تحت پوشش هیچ بیمه ای نبوده اند. دولت باید اقدام به شناسایی کسب و کارهای پنهان کند چون بخش بزرگی از بیکاری را شامل می شود. ارایه خدمات و امنیت غذایی می تواند از شیوع فقر بیشتر جلوگیری کند. به عبارتی سیاست دولت باید تامین منابع برای کسب و کارهای کوچک و زنجیره تامین باشد.

طرح هایی در ستاد ملی کرونا مورد اجرا قرار گرفته اما سیاست گذاری صرفا نباید معطوف به آزادسازی های ظاهری شود چراکه این رفتارها نمی تواند موتورمحرک اقتصاد را به حرکت درآورد. سیاست های مالی، پولی و ارزی و راهبردهای مالی برای تامین منابع بیشتر باید مورد تجدیدنظر قرار بگیرد و حمایت از کسب و کارهای ضعیف تر در دستور کار باشد. در این رابطه نیاز به سیاست گذاری چندوجهی داریم. ایران شرکای بزرگ خارجی و فعالان اقتصادی بسیاری دارد که می توانند حامی سیاست گذاری چندوجهی باشند. همچنین باید نگاه متفاوت تر و مدل سازی جهش تولید را داشته باشیم تا از این بحران عبور کنیم اما نگاه امروز با نکاه مورد نظر گذر از بحران فاصله بسیاری دارد.