اقدامات جزیره ای در حوزه مسکن

سرمقاله- 
باید مطالعه در این زمینه بیشتر شود. ما نباید اجازه دهیم که این نوع مسکن ها به تعداد زیادی در یک جا ساخته شود و جمعیت زیادی را در یک جا جمع کنیم که کنترل آنها از نظر اجتماعی، فرهنگی و مسائل دیگر مشکل باشد. مشکلات و مسائل زیادی در مورد چنین واحدهایی وجود دارد. جانمایی این مسکن ها یک مساله است، نوع ساخت و معماری این مسکن ها یک مساله است. همچنین کنترل کردن این افراد در یک جا و با تراکم زیاد و با مساحت کم صورت خوشی نخواهد داشت. چنین طرحی در نیمه دوم سال ۹۸ نیز مطرح شده بود و گفتند که شهرداری پیشقدم شده و می خواهد این کار را بکند اگر اجازه بدهند. البته شهرداری که اجازه نمی خواهد! خودش مجوز صادر می کند. ساخت مسکن هم که ممنوعیت ندارد؛ اما باید روی مسائل از نظر فرهنگی، اجتماعی، اخلاقی و مسائل روانشناسی، کارشناسی و بررسی شود. البته از نظر فنی مشکلی ندارد؛ ولی تبعات ساخت چنین واحدهایی بیشتر به مسائل اجتماعی، روانی و روانشناسی برمی گردد. کارشناسان دیگری جز حوزه ساختمان مثل روانشناسان و جامعه شناسان، باید این طرح را بررسی کنند. با این کار باید مسئولان توجه کنند که مهاجرت را تقویت نکنند. ما در مطالعات کارشناسی خود باید این مساله را در نظر بگیریم که پشت سر آن، افرادی که توان کمی دارند و اگر از نظر مسکن مشکل داشته باشند و مسکن مانع مهاجرت آنها شده است این طرح باعث تقویت مهاجرت می شود. ما در حال حاضر سکونتگاه های غیررسمی شامل جمعیت ۲۰ میلیون نفری داریم که در اطراف کلان شهرها زندگی می کنند و این نتیجه عدم برنامه ریزی برای جلوگیری از مهاجرت و ایجاد شغل برای شهرهای کوچک و روستاها بوده و به آنها توجه نشده و مردم مجبور شدند برای کسب درآمد به طرف شهرهای بزرگ و کلان شهرها بیایند و حاشیه نشین شدند. این طرح باعث مهاجرت عده ای به سمت کلان شهرها خواهد شد. ما با این طرح ها اقلیم کشوری را نباید فراموش کنیم. شهرداری زمین هایی را دارد و ممکن است بخواهند این طرح روی زمین های خود شهرداری انجام شود. الان هر سازنده ای می تواند ۳۵ متری بسازد ولی ضوابط شهرسازی باید در آن رعایت شود. مثلا شما باید برای خانه ۳۵ متری یک پارکینگ نیز تامین کنید. سازنده اگر بخواهد به جای واحد ۸۰ متری دو واحد ۳۵ متری بسازد باید دو پارکینگ تامین کند در این شرایط هزینه کارش بالا می رود. در این شرایط قیمت مسکن بالا خواهد رفت. شهرداری می تواند با مصوبه، اجازه شورای عالی شهرسازی را بگیرد و می تواند بگوید فرض کنید که ۳۵ متری می سازم ولی پارکینگ نداشته باشد.
بورس قطعا می تواند سرمایه گذاری در بخش مسکن را کاهش دهد. حتما هم این اتفاق خواهد افتاد. درمجموع عرضه سهام شرکت های دولتی در بورس برای جذب سرمایه ها از اینکه یک بخش را در سرمایه گذاری تضعیف کند و بخش دیگر را قوی تر کند هست و این مساله وجود دارد؛ ولی در مجموع ۲۴۰۰ هزار میلیارد تومان در کشور نقدینگی داریم. این نقدینگی سرگردان اگر می خواست تا به حال به سمت مسکن می آمد. اگر بازار مسکن به رکود نمی خورد به این سمت می آمد ولی اگر دولت می خواهد برنامه های ساخت و تولید مسکن در قالب های خاصی را هدایت کند باید انگیزه ها و مشوق هایی را در آن به وجود بیاوریم که کفه سرمایه گذاری در بخش مسکن نسبت به کفه رفتن به بورس سنگین تر باشد. کسی که این برنامه ریزی ها را می کند باید این مسائل را در نظر بگیرد ولی در کشور ما نهادها هماهنگ با هم کار نمی کنند و فعالیت سازمان ها جزیره ای است. یعنی سازمان تامین اجتماعی کار خود را پیش می برد و کاری ندارد که با عرضه سهام شرکت های مرتبط با این سازمان به بخش های دیگر لطمه خواهد خورد یا خیر. همه به فکر خودشان است. ولی برنامه ریزی در سطح کشور باید هماهنگ باشد یعنی خودمان سرمایه ها را به سمت مشخص هدایت کنیم. اگر ما مسکن نیاز داریم باید سرمایه ها را طوری هدایت کنیم که به سمت مسکن برود. این نیاز به برنامه ریزی در سطح کشور دارد که متاسفانه به خاطر تصمیمات یک شبه و اقدامات جزیره ای هر ارگان و وزارتخانه این اجازه را نمی دهد که ما در برنامه ریزی هماهنگ باشیم. رکود مسکن و افزایش قیمت ها در یکی دو سال اخیر وجود داشت. ولی در مجموع اگر برنامه ریزی درستی برای تولید مسکن باشد و کنترل و هدایت سرمایه را به هر بخشی که می خواهیم ببریم رکود از بین خواهد رفت. یعنی برنامه ریزان و متولیان اصلی و دولت این برنامه ریزی ها را انجام بدهند. به هر حال برنامه ریزی دولت سوای از سوداگری است مخصوصا برای افراد متوسط و متوسط به پایین که نیازمند واقعی و مصرف کننده مسکن هستند. بیشتر باید روی آنها برنامه ریزی باشد. ما در ۸ سال گذشته در حوزه مسکن خیلی موفق نبودیم و به بهانه های مختلف طرح های قبلی را نیز تخته کردیم و با استدلال هایی که به نظر خودشان درست بود ولی برای دولت های قبلی که طرح های مسکن مهر و… داده بودند ایده آل بود ولی یک سری اشکال داشت. اگر دولت های جدید می آمدند و ایرادات آن را برطرف می کردند طرح های دولت های سابق می توانست مفید واقع شود.