شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، در حال حاضر عمده اشتغال یعنی حدود ۵۱ درصد اشتغال و تولید کشور در بخش خدمات است و در حال حاضر ۹۰ درصد از مشاغل خدماتی به خاطر کرونا تعطیل است. متاسفانه از وقتی بیماری کرونا آمده و مشکلات تولید مضاعف شد، لذا پیش بینی می شود تبعات تعطیلی بنگاههای تولیدی طی دو سه ماه آینده معلوم شود. بنابراین دولت برای جبران این خسارات به هر راهکاری متوسل شده است. متاسفانه شرایط اقتصادی، تحریم ها، خروج از برجام و… موجب شده تا ذخایر مالی ایران در چند سال اخیر کاهش بسیاری داشته است. در واقع در بخش اقتصاد، چه در بعد دولتی و چه در عرصه خانواده، ایران به سمتی میرود که باید روی همه ذخیرههای خود حساب باز کند؛ ذخیرههایی که هر یک در سالهای گذشته کوچکتر و کوچکتر شدهاند. از طرفی دیگر در حال حاضر بسیاری از مشاغل فروشی نداشته اند و انتظار فعالان بازار برای گرانی های پساکرونا نگرانی هایی را ایجاد کرده است. در حال حاضر نیز قیمت بسیاری از کالاها در بازارهای کشور افزایش یافته و مردم به دلیل دغدغه بیماری کرونا کمتر نسبت به آن اعتراض دارند. در این بین کسب و کارهای الکترونیک اما رونق پیدا کرده اند و توانستند ظرفیت بیشتری را برای ارایه خدمات ایجاد کنند.
نکتهای که در این زمینه حائز اهمیت است ایجاد بستر لازم برای تحقق شهر هوشمند و الکترونیک یا دولت الکترونیک است زیرا، به خصوص در این شرایط حضور دولت الکترونیک قوی میتوانست از بروز بسیاری از مشکلات و آسیبهای ایجاد شده براثر شیوع این ویروس جلوگیری کند که این نشان میدهد دولت هنوز به رسیدن به الکترونیکی کردن امور و فعالیتها فاصله دارد و باید برای رسیدن به آن تلاش بیشتری صورت بگیرد. از این پس باید توجه بیشتری کسبو کارهای الکترونیک شود تا در شرایط بحرانی همچون شیوع کرونا، بتواند جای خالی نقش فعالیتهای تولیدی به شکل سنتی را بگیرد تا در این مواقع ضربه کمتری به اقتصاد و تولید داخلی کشور وارد شود. گفتنی است که بازار ماسک و مواد ضدعفونی به دلیل اهمیت این گونه اقلام در پیشگیری از شیوع این ویروس، از استقبال زیادی برخودار شد و در مواردی با مشکلاتی همچون کمبود، گرانی، احتکار و… مواجه شد؛ در این شرایط، بسیاری از کارخانجات تولیدکننده این قبیل محصولات میزان تولیدات خود را افزایش دادند و یا برخی دیگر از تولیدکنندگان برای تولید این محصولات تغییر کاربری دادند.
تلنگر کرونا به اقتصاد دیجیتال
عضو هیات مدیره انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی گفت: اتفاقاتی که طی دو ماه اخیر در کشور و در دنیا با شیوع ویروس کرونا شاهد آن بودیم، تلنگری برای مردم و مسوولان بود که نگاهی به اقتصاد دیجیتالی داشته باشند. شرایط کسب و کارهای اینترنتی در شرایط جدید در دو وجه متفاوت قرار گرفته است. برخی در این فضا میتوانند بسیار موفق باشند و برخی دیگر باید کاملا کسب وکارشان را تعطیل کنند. به گزارش روز دوشنبه فدراسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران، «رضا الفت نسب» عضو هیات مدیره انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی افزود: در این مدت اتفاق خاصی برای فروشگاههای اینترنتی رخ نداد. هرچند این تصور به وجود آمد که این فروشگاهها فروشهای نجومی داشتند؛ اما در عمل چنین اتفاقی هم رخ نداد. وی ادامه داد: این اتفاق تنها برای اندکی از پلتفرم ها و فروشگاههای اینترنتی رخ داد که کالاهای روز مردم را تامین میکردند و یا اینکه بسترهایی برای آموزش آنلاین و تولید محتوا داشتند. ولی صنوف دیگر در این حوزه وضعیت خوبی را تجربه نکردند.
الفت نسب افزود: اینکه بعد از این بحران همهگیر چه اتفاقی رخ میدهد سوالی است که باید به آن پاسخ داد؛ تصور من این است که قطعا سبک زندگی مردم تغییر خواهد کرد و احتمالا کسب و کار اینترنتی و فروشگاههای اینترنتی در اذهان مردم باقی میماند و نیم نگاهی به آن خواهند داشت. زیرا اگر شرایط فعلی ادامه داشته باشد میتوان انتظار داشت که گرایش به این سمت افزایش پیدا کند. البته در سوی دیگر این نگرانی وجود دارد که با توجه به اظهار نظرهای متعددی که مسوولان دولتی در خصوص این کسب و کارها انجام می دهند، بخواهند با وضع قوانین جدید برای آنها محدودیت ایجاد کنند. وی اظهار داشت: امیدواریم که نگاه سرسختانهای به این موضوع نداشته باشند و در آینده شاهد دستورالعمل ها و موانع جدید نباشیم. به هر حال اینگونه که دوستان در دولت تصور می کنند که امروز یک جهش عظیمی در فروش اینترنتی رخ داده، واقعیت ندارد و اگر امروز کرونا را یک تلنگر حساب کنیم، با یک زنجیره از اقدامات این حجم از خرده فروشی که حدود ۱٫۵ درصد از نیاز مردم را تامین می کند را می توانیم طی ۳ سال دو یا سه برابر کنیم.
وی در ادامه افزود: در شرایط کنونی مردم صرفا به سمت خرید کالاهای مصرفی و برخی از کسب و کارهای محتوا محور گرایش پیدا کرده اند. اما در بیشتر کسب و کارهای اینترنتی این اتفاق رخ نداده است. اکنون استفاده از تاکسی های اینترنتی با یک افت بسیار شدید مواجه شده است.اینکه فکر کنیم کسب و کار اینترنتی که فروش کیف و کفش داشتهاند فروششان افزایش داشته، واقعیت ندارد و همه کسب و کارهای اینترنتی که به فروش کالا اختصاص داشتند نتوانستهاند در این فضا عملکرد خوبی داشته باشند. البته یک بعد دیگر این ماجرا را نیز نمیتوان نادیده گرفت. کسب و کارهایی که در شبکه های اجتماعی شکل گرفته و چندان رسمی هم نیست، وضعیت بهتری دارند.
عضو هیات مدیره انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی با بیان اینکه به نظر میرسد سبک خرید و نگاه مردم به خرید اینترنتی به سمت تهیه کالا از شبکههای اجتماعی پبش رفته است، گفت: محدودیتی که بر روی وب سایت وجود دارد در اینستاگرام و تلگرام نیست. بخصوص در حوزه پوشاک قطعا در اینستاگرام فروش راحتتر خواهد بود؛ زیرا بیشترین خریدار در آن فضا بانوان هستند و لباسها بر تن مدلها قرار دارد و محدودیتی مانند سایت وجود ندارد. بنابراین شاهد آن هستیم که افراد زیادی به سمت اینستاگرام سوق پیدا کرده اند و فروشندگان نیز فروش خوبی را در این شرایط داشته اند. ولی اینکه چنین موضوعی چه مخاطراتی میتواند همراه داشته باشد اصلا مشخص نیست.
این فعال حوزه کسب و کارهای اینترنتی در خصوص آینده کسب و کارهای اینترنتی مبتنی بر خدمات حضوری نیز گفت: نوع کسب و کارهای خدماتی اینگونه است که ارتباط مستقیمی با متقاضیان و محل کار آنها دارند و با اتفاقی که رخ داده مردم مراعات می کنند و در حال حاضر نیز کار خاصی نمیتوان انجام داد و باید منتظر بود تا از بحران خارج شویم. البته کسب و کارها میتوانند اقداماتی انجام دهند و پروتکلهای بهداشتی را افزایش دهند. اما با توجه به اینکه رسانهها بر مراقبت کردن و کاهش ارتباطات فیزیکی که اصلا اتفاق بدی در این شرایط نیست، تاکید دارند، چارهای برای این نوع کسب و کارها وجود ندارد.