شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، محمد شریعتمداری ادامه داد: نسبت بیکاران به بیمه شدگان در حال افزایش است و به دنبال ایجاد کارهای جدید برای آنها هستیم؛ این موضوع نیاز به همکاری جدی کارفرمایان دارد تا در حد ممکن دست به اخراج نزنند. اما در شرایظ فعلی شریعتمداری اعلام کرده است که کارگران بیکار ناشی از تاثرات کرونا بیمه بیکاری دریافت خواهند کرد. در همین رابطه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد: «برای پیشگیری از شیوع کرونا و حفظ سلامت کارگران مشمول قانون کار و تامین اجتماعی که شغل خود را از دست دادهاند، ازاین پس برای ثبت درخواست بیمه بیکاری نیاز به مراجعه حضوری ندارند.
این در حالی است که بحران کرونا کسب و کارهای بسیاری را درگیر کرده و رکود مضاعف مشاغل موجب تعدیل گسترده نیروی انسانی شده است که قرار است در آینده ای نزدیک از خدمات بیمه بیکاری بهره مند شوند. همچنین گزارشها حاکی از آن است که بیشترین آسیب شیوع کرونا روی بخش خدمات خواهد بود که سهم حدود ۵۰ درصدی در اشتغال دارد؛ چراکه این بخش، آخرین حلقه زنجیره تولید است و بیشترین مواجهه با افراد و خانوار را دارد. به هر ترتیب بحران بودجه صندوق بیمه بیکاری از یک طرف و خیل عظیم بیکاران کرونایی از طرف دیگر چالش های بسیاری را درآینده برای اقتصاد ایران رقم خواهد زد.
نحوه محاسبه مبلغ بیمه بیکاری چگونه است؟
مطابق قانون بیمه بیکاری، میزان مقرری براساس میانگین ۹۰ روز آخر بیمه شده و به میزان ۵۵ درصد و به ازای افراد تحت تکفل (حداکثر ۴ نفر) (۱۰درصد) حداقل دستمزد افزوده خواهد شد. در هر حال مجموع دریافتی نباید از حداقل دستمزد (۱٫۵ میلیون تومان در سال ۹۸) کمتر و از ۸۰ درصد متوسط مزد یا حقوق وی بیشتر باشد. در همین رابطه اما معاون اقتصادی و برنامهریزی اتاق اصناف در این رابطه اظهار داشت: بیشترین اثرگذاری شیوع کرونا بر رستورانها، خشکشوییها، عکاسیها و واحدهای مربوط به غذا، قنادی، قهوهخانه، کالای خواب، کیف و کفش، مبلمان، آرایشگری، آجیل و خشکبار و تالار جشن و پذیرایی بوده است و در مجموع بیش از دو میلیون و ۶۰۰ هزار شغل تحت تأثیر این همهگیری هستند.
دولت تاکنون بیشتر بهدنبال بهتأخیر انداختن تعهدات صاحبان و فعالان در حوزه کسبوکار کشور از طریق امهال وامها، مالیات و بیمه بوده است. ما معتقدیم دولت لازم است درباره بخشودگی بیمه و هزینه قبوض آب، برق و گاز و نیز بخشودگیهایی در حوزههای مالیاتی تصمیمگیری کند و ایجاد خط اعتباری تسهیلات ارزانقیمت را نیز در نظر بگیرد. چرا که وقتی اصناف دچار مسئله باشند، کل زنجیره تولید دچار چالش خواهد شد و معضلات اجتماعی نیز بهوجود خواهد آمد. اگر تسهیلات دولت در مواردی غیر از حفظ اشتغال در کسبوکارها صرف شود، خواهیم دید که در آینده با مسائل بزرگتری مواجه خواهیم شد. برآوردها نشان میدهند احتمال بیکاری یک میلیون و ۶۰۰ هزار شاغل در واحدهای صنفی وجود دارد و اگر این را به آمار بیکاری موجود اضافه کنیم، مسائل بزرگتری برای جامعه بهوجود خواهد آمد.
کاهش خسارت کرونا بر قشر کارگر
وحید شقاقی، اقتصاددان
برای بررسی میزان خسارات وارد شده به بخش های مختلف اقتصادی به دنبال شیوع بیماری کرونا زمان بیشتری لازم است. اما با بررسی کسب و کارها و آمارهای ارائه شده به دلیل رکود مضاعف و عدم توانایی مشاغل برای هزینه های تحمیل شده مشاهده می شود کارگران و نیروی کار بسیاری تعدیل شده و از کار خارج شده اند. بنابراین اولویت رسیدگی به معیشت این قشر است که بسیاری از آنها حتی روزمرد مشغول به کار بوده اند. برای این افراد قرار است بیمه بیکاری در نظر گرفته شود. جدای از اینکه روند اختصاص بیمه بیکاری و ارزیابی واجدان شرایط چقدر به طول خواهد انجامید و چه کسانی مشمول دریافت این تسهیلات خواهند شد لازم است اشاره شود که منابع مالی این اقدام از کجا تامین می شود. جای این پرسش همینجاست چراکه صندوق بیمه بیکاری توانایی پاسخگویی به همان تعداد عضو را هم ندارد. مقرر شده تا به کارگرانی که به کرونا مبتلا می شوند مقرری بیمه بیکاری پرداخت شود و سازمان تامین اجتماعی قول مساعد داده تا در بحث مرخصی استعلاجی کارگران مبتلا به کرونا همکاری لازم را داشته و غرامت دستمزد ایام بیماری را پرداخت کند. این اقدام بسیار شایسته و در خور تقدیر است اما با کدام منابع و پشتوانه مالی. ما هم موافقیم برای برخی از صنوف که وضعیت اقتصادی آنها بسیار خطرناک است و با بیکاری و تعطیلی مواجه شدهاند، به خصوص برای طبقه کارگری با اولویت و میزان تعطیلی تا دو یا سه ماه بیمه بیکاری به آنها تعلق بگیرد. اما باید بودجه آن نیز تامین باشد.
در صورت ادامه این بیماری در هفته های آینده ۱۶ میلیون کارگر درگیر مشکلات سخت معیشتی خواهند شد که بحرانی دیگر را برای اقتصاد نابسامان کشور رقم خواهد زد. بنابراین تداوم این بیماری میتواند تاثیر خود را در سفره کارگران نشان دهد. اما اگر دولت خط اعتباری و یا بیمههای حمایتی بویژه برای کارگران روزمزد در نظر بگیرد، میتواند تا حدودی این مسئله را جبران کند، اما باید بپذیریم که این بیماری میتواند تقاضای کل اقتصاد را کاهش دهد.