کارگران بی‌دفاع‌ترین قشر در برابر کرونا

به گزارش کسب و کار نیوز، شیوع ویروس کرونا سلامت قشر ضعیف کارگری و خانواده‌های آنها را به خطر انداخته است؛ اما شاهد تعطیلی موقت کارگاه‌ها در استان‌های پرخطر نیستیم. این در حالی است که هفته گذشته، وزارت کار دستورالعملی در رابطه با سالم‌سازی و گندزدایی از خطوط تولید صادر کرد. در این دستوراالعمل از کارفرمایان خواسته شد که ضدعفونی کارگاه‌ها را جدی بگیرند و به صورت مرتب آن را انجام دهند؛ اما وزارت کار درباره‌ شرایط کار سکوت کرده است. کارگران تنها قشری هستند که شاید نهادهای متعدد شعار حمایت از آنها را می دهند؛ اما حداقل اوضاع کنونی و بحران همه گیری کرونا نشان داده که حساس ترین و ضعیف ترین قشر جامعه اند. در همین باره ناصر چمنی، رئیس کانون عالی انجمن های صنفی کارگران گفت: بسیاری از کارخانه ها می‌توانند تولیدات غیر ضرور خود را کاهش دهند یا چند خط تولید خود را تعطیل و کارگران را به نوبت شیفت‌بندی کنند؛ ولی آن چه در مورد کارخانه‌ها و کارگاه‌هایی که هنوز تبعات شیوع کرونا و تاثیر آن بر نیروهای کار را جدی نگرفته‌اند نگران کننده است، عدم در اختیار گذاشتن ماسک و دستکش و لوازم اولیه بهداشتی برای کارگران است.
بیشتر کارخانه ها از قبل پیش بینی های لازم را داشته و این تجهیزات را در انبارهای خود ذخیره و انبار کردند و سلامت نیروی کار خود را مدنظر قراردادند، لذا کارفرمایان نباید موجود نبودن دستکش و ماسک را بهانه کنند و در هر شرایط به سلامت نیروی کار اهمیت بدهند.
در همین حال، دولت باید برای حمایت از معیشت کارگران در ایام تعلیق فعالیت‌های کارگاه، آستین بالا بزند؛ چراکه صندوق بیمه بیکاری سازمان تامین اجتماعی توان پرداخت مقرری بیکاری به تمام کارگران کارگاه‌های در معرض خطر شیوع ویروس کرونا را ندارد. همین حالا هم هزاران کارگر که به صورت غیرارادی بیکار شده‌اند، در نوبت دریافت مقرری بیکاری قرار دارند؛ چراکه سازمان تامین اجتماعی نمی‌تواند از محل منابع صندوق بیمه بیکاری به صدها هزار نفرِ جدید، مقرری بپردازد؛ بنابراین حاکمیت باید دغدغه معیشتی کارگران را در روزهای تعلیق کارگاه برطرف کند.

کرونا جان کارگران را تهدید می کند

علی خدایی، عضو شورای عالی کار
مشکل اول در مورد کارگران نبود اقلام بهداشتی در دسترس است. اگر حتی کارفرمایان مایل به تهیه دستکش و ماسک باشند، به آن تعداد وجود ندارد که بخواهند آن را تهیه کنند. البته این به صورت عام نیست شاید خیلی جاها وجود داشته باشد و کارفرماها برای خرید اقدام نکنند؛ اما آن چیزی که به صورت خاص مشهود است این است که این اقلام به اندازه کافی برای خرید وجود ندارد. در حال حاضر قیمت یک ماسک معمولی پارچه ای که تا قبل از شیوع بیماری کرونا بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ تومان بود، با قیمت ۳۷۵۰ تا ۴۵۰۰ تومان خرید و فروش می شود و با همین قیمت هم به وفور پیدا نمی شود. برای خرید باید با واسطه های مختلف تماس بگیرید تا بتوانید آن را به تعدادی که در کارخانه جات مورد نیاز است خریداری کنید. اینجا دو خواسته باید مطرح شود. اینکه کارفرماها باید برای ضدعفونی کردن معمولی در محیط های کاری اقدام کنند که بخشی از انجام نشدنش ناآگاهی است و قسمتی هم مربوط به کم توجهی و قسمت سوم به دلیل این است که آن اقلام در دسترس نیست. توقع اصلی از وزارت بهداشت و وزارت صنعت و معدن و وزارت کار است که این اقلام را در اختیار این افراد قرار بدهند. در حال حاضر برای تهیه ماسک دچار مشکل هستیم و بقیه اقلام بهداشتی مثل الکل نیز شرایط مشابهی دارند. مشکل فراگیرتر از مشکل درخواست کارفرماهاست. از کارفرمایان انتظار دیگری می رود و آن، این است که در این شرایط محیط کاری درصدی از کارگران الزامی به حضور در این شرایط نداشته باشند. بخش خصوصی نیز باید تصمیماتی نظیر دورکاری یا اعطای مرخصی به کارکنان یا معاینه ورود به شرکت را در دستور کار خود قرار دهند و حتی این ماجرا باید ازسوی نهادهای تصمیم گیر به عنوان یک الزام به کارفرماها ابلاغ شود. در حال حاضر بیشتر در حوزه اجرا و مدیریت کلان دچار مشکل هستیم و مشکل رعایت نکردن کارفرماها مشکل درجه دوم ماست. مشکل از یک سو افزایش قیمت ماسک و اقلام بهداشتی است. از سوی دیگر نبود این اقلام مطرح است. به طور مثال مدام رسانه های ما اعلام می کنند که استفاده از ماسک ضرورت آنچنانی ندارد در حالی که واقعا ضروری است. اما رسانه ها برای مدیریت تقاضا و بازار مدام القا می کنند که صرفا افراد مریض از ماسک استفاده کنند. هر کسی جای کارفرما باشد که بشنود ماسک ضرورت آنچنانی ندارد و از طرفی هم شاهد این باشد که قیمت آن در بازار رو به بالا و تهیه اش دشوار است قطعا اقدام برای تهیه آن نخواهد کرد. مشکل ما ریشه ای است و در مدیریت کلان مشکل داریم. وزارت بهداشت باید اقدام کند. در کارخانه ها ماسک، دستکش و الکل باید توزیع شود. در این شرایط قشری که مجبور به کار کردن است کارگران هستند. بنابراین حمایت های دولتی لازم است. اگر همه کارفرمایان بخواهند اقدام به خرید کنند آیا به این تعداد در بازار هست؟ مسلما نیست. بازار سیاه اقلام بهداشتی به دلیل همین تقاضاهاست. این تقاضا باید مدیریت شود و راه مدیریت آن نیز مداخله دولت است. در شرایطی که مراکز درمانی ما مشکل تهیه این اقلام را دارند طبیعی است که در محیط های دورتر مشکل بیشتر باشد. باید از کارفرما خواست با اعطای مرخصی، کنترل های بیشتر، کاهش ساعت کاری، ایزوله کردن و گندزدایی محیط کار کارگران را در معرض خطر قرار ندهد. این اقدامات در اکثر محیط های کاری ما انجام نمی شود و این قطعا کارگران را با تهدید بزرگ تری روبه رو می کند و در محیط کاری که ازدحام کارگران است، کرونا به راحتی شایع خواهد شد. وزارت های بهداشت و صمت باید در این زمینه مداخله کنند و برای کارفرمایان، پروتکل های یکسان به عنوان دستورالعمل یا دستور کاری ابلاغ شود تا این کارها را انجام دهند.