ناکارآمدی نظارت سنتی بر بازار اقلام بهداشتی

سرمقاله-

این نظارت های سنتی دو اشکال عمده دارد. یکی اینکه پاسخگو نیست و دوم اینکه گاهی این گونه نظارت ها با فساد، مفسده و بده – بستان همراه است. البته منظور این نیست که همه نظارت ها فساد دارد، وقتی نظارت سنتی است و مبتنی بر نظارت های انسان محوری بنا می شود، احتمال فساد، بده- بستان و رشوه هم بالاست و این گونه نظارت ها اصلا پاسخگو نیست. این گونه نظارت ها با تاخیر همراه است، شفافیت و هیچ اثربخشی چندانی هم ندارد. بنابراین باید به سمت نظارت های هوشمند و سیستمی برویم. این نظارت های سیستمی و هوشمند است که می تواند نظارت ها را اثربخش کند. نظارت های سیستمی و هوشمند به این صورت است که باید ما بانک اطلاعات داشته باشیم، باید تمام انبارها به صورت شفاف و الکترونیکی به هم وصل باشند و به یک مجموعه داده های کلان متصل باشیم. در نظارت های هوشمند انسان نقشی ندارد و به صورت سیستمی است. بنابراین مشخص است چه میزان تولید صورت گرفته و چه میزان در انبارها ذخیره و چه میزان توزیع شده؛ یعنی فرایند تولید، انبارداری و توزیع کاملا یک فرایند هوشمند، شفاف و الکترونیکی است. تا زمانی که سهم درستی از نظارت هوشمند نداشته باشیم، خروجی کار نظارت سنتی غیراثربخش با کمترین پاسخگویی و کمترین شفافیت و است که این گونه نظارت ها خروجی ملموسی نیز ندارد. نظارت های سازمان تعزیرات نیز سنتی است و با این گونه سازمان های سنتی ما نمی توانیم انتظار نظارت اثربخش داشته باشیم. باید نظارت های خود را به سمت نظارت های هوشمند و سیستمی و الکترونیکی ببریم و کل فرایند تولید، انبارداری و توزیع به صورت سیستمی و آنلاین رصد شود و همه داده ها هم در یک بانک اطلاعاتی به صورت آنلاین پردازش، رصد و پایش شود تا مشخص شود که چه میزان کالا در انبارها داریم، چه میزان توزیع شده و دلیل افزایش قیمت چه بوده، آیا کمبود عرضه بوده یا ضعف در عرضه بوده است، تا زمانی که نظارت های ما سنتی است ما هیچ گونه اطلاعاتی از وضعیت تولید، انبارداری و توزیع نداریم. این آشفته بازاری است که موجب می شود همیشه قیمت ها در مواقع اضطرار و در مواقعی که کشور با مشکل مواجه می شود همیشه نوسانی باشد. یک بار مرغ گران می شود، یک بار تخم مرغ، بار بعدی گوشت، ماست و… این در حالی است که ما در یک بازه ۲۰ ساله است که این مساله را داریم. هر وقت به مشکل می خوریم قیمت ها در آن حوزه به شدت افزایش می یابد و دوستان تعزیرات در خیابان راه می افتند، صدا و سیما هم چند فیلم از آنها پخش می کند؛ ولی می بینیم این اقدامات هیچ اثربخشی ای را به آن صورت که می بایست داشته باشد ندارد. پس پیشنهاد این است که ما باید نظارت هایمان را از انسان و نظارت های سنتی به سمت نظارت های هوشمند و سیستمی ببریم و بانک اطلاعاتی خود را تقویت کنیم. نظارت ها هوشمند باشد، داده ها و اطلاعات کالاهای مختلف از میزان تولید، واردات، انبارداری و توزیع در آن بانک اطلاعاتی به صورت آنلاین رصد شود و آن زمان دیگر ما مشکل این گونه موارد را به طور قطع نخواهیم داشت. ما باید به سمت این نوع نظارت ها برویم. این در حالی است که در حال حاضر ظرفیت فناوری اطلاعات و ارتباطات مان خوب است و دانش و سرمایه انسانی برای طراحی این گونه نظارت ها داریم، بنابراین هم متخصص آن را داریم و هم دانش و ظرفیت و الزامات آن را. اینجا دیگر باید یک آگاهی شکل بگیرد که نظارت هوشمند و بانک اطلاعات به روز و آنلاین و آن فرایند نظارت هوشمند تعریف شود. کل فرایند تولید یا واردات، انبارداری یا توزیع باید برای همه کالاها و صنوف مختلف در این بانک اطلاعات به روز ذخیره شود تا مشخص شود این تولید و واردات چرا به دست مصرف کننده نمی رسد و ببینیم کجای این حلقه واسط ایراد دارد. این نظارت هوشمند ما را از بحران ها و چالش های سنتی رها می کند. نظارت هوشمند در راستای دستیابی به یک اقتصاد هوشمند است.