موج جدید بیکاری در کسب و کارهای آنلاین

به گزارش کسب و کار نیوز، وقتی مرزهای کشور یک به یک بسته می شد هم زمان استارتاپ های گردشگری خطر تعطیلی زنجیره ای خیلی از کسب و کارهای خرد و کوچک تر را مطرح کردند که آن زمان برای تازه واردان به نظر بزرگ نمایی می رسید؛ ولی روزها سپری شد تا این پیش بینی رنگ واقعیت به خود بگیرد. روز چهارشنبه خبر رسید که بزرگ ترین استارتاپ گردشگری ۱۸۹ نفر از نیروهای خود را تعدیل کرده است. روز پنج شنبه نیز «الی گشت» خبر داد که ۸۰ نفر از نیروهایش را تعدیل کرده است. مثل اینکه موج جدیدی از تعدیل نیروها در راه است: «آسیاب به نوبت!»

این مساله زمانی پررنگ تر می شود که علیرضا صادقیان، مدیرعامل «چیلیوری» در توئیتی می نویسد: «ما به عنوان شرکتی که با هزاران کسب و کار خرد در تماسیم، می بینیم سونامی که کرونا در اقتصاد خرد ما ایجاد کرده شاید اثر مخربش از خود ویروس کمتر نباشد.» موج بیکاری نیروی کار در ماه پایانی سال که برخی از کسب و کارها کل سال را به امید امروز سپری می کردند، بسیار دلخراش است. این موج اکنون با استارتاپ های گردشگری آغاز شده و چه بسا دامن استارتاپ ها و کسب و کارهای خرد در حوزه های دیگر ازجمله خدماتی را خواهد گرفت. هرچند کسب و کارهای کوچک تر در شرف تعطیلی هستند. «کسب و کار» در گفتگو با یک کارشناس، موج بیکاری فزاینده در ماه های پیش رو را بررسی می کند.

ریزش نیرو در آنلاین ها

فرزین فردیس، نایب‌رئیس کمیسیون اقتصاد نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران

همه گیری ویروس کرونا در کشور در ابعاد مختلفی تبعات جدی به وجود می آورد. بعد اول که طبیعتا مهم ترین بعد است، بعد انسانی است که دارد تلفات انسانی می گیرد و جان تک تک عزیزانی که از بین می رود یک ضایعه بزرگ برای ما و کشور است؛ ولی در کنار آن یک سری اتفاقات بسیار جدی و دامنه دار در حوزه کسب و کار رخ می دهد که طبیعتا روی همه کسب و کارهای کوچک، متوسط و بزرگ، هر کدام به شکلی این مساله تاثیر می گذارد. اگر به اصناف نگاه کنید، رکود بسیار عجیب و غریبی روی آنها حاکم شده زیرا اسفند، ماه پررونق آنها و چشم امیدشان اصولا به یکی، دو ماه پایانی سال بوده و فروش عمده ای در بازار شب عید می کردند. بنابراین می توانید ببینید که در حال حاضر بسیار گرفتار هستند و در واقع عدم رفت و آمد و حتی شاید ضرورت قرنطینه شدن این مساله را پررنگ کند.

گروه دوم کسب و کارهای استارتاپی و کوچکی هستند که خیلی از آنها مبتنی بر تقاضاهای مردم بودند و در حال حاضر به واسطه این شرایط ترس و نگرانی و رکودی که حادث شده به شدت تحت تاثیر قرار گرفته اند و همین طور کسب و کارهای بزرگ تری که حتی کار واردات، صادرات، تولید و… انجام می دادند یا به دلیل اینکه مرزها بسته است یا به دلیل اینکه در حال حاضر مواد اولیه شان تداوم تهیه ندارد و چیزهایی از این دست. تعدیل نیروی کار به نظر می رسد همان طور که خیلی از کارشناسان دیگر پیش بینی کردند، عمق بیشتری پیدا کند. احتمالا در آینده نزدیک ما هم در حوزه های خدماتی علی الخصوص و هم در حوزه های تولیدی ناگزیر به یک سری تعدیل هایی باشیم و باید انتظارش را بکشیم که موجی از بیکاری ممکن است به وجود بیاید. یک بخشی از اشتغالی که به صورت موقت و فصلی در این برهه از سال همیشه داشتیم را امسال نخواهیم داشت. خیلی وقت ها کارگران فصلی برای بازارهای شب عید و کارهایی که معمولا در زمان عید پیک می زد به شهرهای بزرگ می آمدند و می توانستند از این طریق برای خانواده پس انداز کنند و حتی برخی از افراد به شغل های دوم و…در بازار پایان سال مراجعه می کردند؛ ولی عملا آنها هم در حال حاضر میسر نیست. بنابراین ما نه تنها یک بازار اشتغالی که در پایان سال داشتیم را از دست دادیم، بلکه حتما یک بخشی از اشتغال موجودمان نیز ریزش و کاهش پیدا خواهد کرد.

نکته مهم بعدی در مورد پیامد این اتفاقات است. احتمالا پیامد این اتفاقات این است که ما موجی از تعهدات انجام نشده و توافق هایی که روی کاغذ آمده بود و متاسفانه امکان انجام آن نیز نبوده خواهیم داشت و منجر به یک سری شکایت ها و رجوع به شوراهای حل اختلاف و دادگاه ها پس از آن خواهد بود. این هم موج دیگری است که می شود آن را پیش بینی کرد و برای ما و کشور بسیار پرتبعات خواهد بود چون به جای اینکه بخواهیم تمرکزمان را روی کار تولید بگذاریم، باید وقت مان را بگذاریم و در جاهایی بنشینیم و با هم اختلافات را حل کنیم؛ اختلافی که هیچ کدام هم قصد و نیتی برای انجام آن نداشتیم. به همین دلیل و به دلیل وخامت اوضاع یک تعداد از فعالان اقتصادی که عمدتا در اتاق های بازرگانی کشور فعالیت دارند، تلاش کردند که دور هم جمع شوند و کمپینی را به نام «کمپین نفس» درست کردند. در این کمپین ما تلاش می کنیم که دو کار عمده انجام دهیم؛ اول اینکه بنگاه ها را کمی آشناتر کنیم با اتفاقاتی که ممکن است پله به پله بیفتد و هم بتوانند از نیروی انسانی خود بهتر حفاظت کنند و هم اینکه بقای خود را بیشتر بتوانند حفظ کنند. البته طبیعتا موفق نخواهیم شد همه بنگاه ها را در این فرایند نجات دهیم؛ ولی این فرایندی است که به هر حال هرچقدر بتوانیم کمک کنیم؛ در آن موثر خواهیم بود.

نکته و رویکرد دوم که با انرژی در کارگروه های مربوط به این کمپین دنبال می کنیم، این است که بتوانیم مشارکت بعضی از شرکت ها و بنگاه های اقتصادی که توانمندتر هستند و پشتوانه بهتری دارند را جذب کنیم و بعضی از مشکلات حوزه سلامت را که نیاز است، از طرف آنها برطرف کنیم و حوزه و مقوله سوم هم بحث این است که خود این بنگاه ها دچار مسائل و مشکلات متعددی هستند و یکی از آن مسائل در واقع تعدیل های ناگزیری است که در کارشان باید انجام بدهند، بخشی از آنها در صادرات مشکل دارند زیرا مرزها بسته شده و محموله های صادراتی آنها پشت مرز است و همچنین ممکن است بازار صادراتی خود را از دست بدهند. کارخانه های برخی از این فعالان در آینده نزدیک ممکن است نتواند تولید کند به خاطر اینکه یک ماده اولیه ای به یک میزانی ذخیره در داخل کشور وجود دارد و امکان واردات مثل روال سابق وجود ندارد و بعضی ها هم به خاطر محدودیت ها و سایر مسائلی که ناشی از این بحران پیش می آید ممکن است کالاهای انبارشده زیادی در انبار داشته باشند و نتوانند آن را به فروش برسانند. اینها طبیعتا مشکلاتی است که برای آنها پیش می آید و در این شرایط معمولا دولت ها و تنظیم گرهای مالی و پولی به میدان می آیند و یک سری کارهایی برای اینکه فضای اقتصادی کمی بهتر شود را سعی می کنند انجام بدهند. این کمپین تلاش می کند این سه کار را بتواند به طور مشخص و خوب انجام بدهد و ما روی این مقوله هم سعی می کنیم با توجه به رایزنی هایی که اتاق های سه گانه ( اتاق های بازرگانی، تعاون و اصناف) شروع کردند، تلاش مان را بکنیم که از دولت یک سری قوانین حمایتی و تسهیل گرهای قانونی بگیریم برای اینکه کمی خیال فعالان اقتصادی راحت تر شود و با زحمت کمتر و تمرکز بیشتر بتوانند کار کنند. طبیعتا هرچه این تمرکز بیشتر باشد و بتوانند با آرامش بیشتری کار کنند ممکن است ریزش نیروی انسانی و بیکاری کمتر شود.