بهترین واکنش به شرایط بحرانی بازار سهام چیست؟

به گزارش کسب و کار نیوز، و به نقل از مجموعه آموزش بورس (هومن مقراضی)، این روزها وضعیت بازار سهام چنان مثبت هست که حتی افراد آماتور تازه وارد هم به راحتی می توانند سودهای شیرینی از بورس کسب کنند، چرا؟ چون شاخص بورس به شدت مثبت هست و شما تقریبا هر سهمی بخرید این روزها روند رو به رشدی را طی می کند. اما اگر از قدیمی های بازار که سرد و گرم چشیده اند بپرسید، بازار همیشه به این صورت نبوده و نخواهد بود. سرمایه گذارهای قدیمی بازار بحران های مختلفی را در ذهن دارند، آخرینش هم دی ماه امسال اتفاق افتاد که به دلیل بالا رفتن احتمال درگیری های نظامی بین ایران و آمریکا شاخص در طی یک روز ۱۵۰۰۰ واحد سقوط کرد، و این ریزش برای چند روزی ادامه داشت. اگر نخواهیم از کلمه بی سابقه برای این رویداد استفاده کنیم حداقل چنین ریزشی بسیار بسیار کم سابقه بوده است. اینکه ببینید هر روز درصد قابل توجهی از سرمایه تان آب می شود خیلی سخت هست و معمولا باعث می شود افراد رفتار منطقی را کنار بگذارند و تصمیمات احساساتی بگیرند. افراد زیادی در این شرایط تمایل به بیش واکنشی دارند که شرایط را حتی وخیم تر می کند. اما دقیقا در همین شرایط بحرانی و در حالیکه اکثر سرمایه گذارها بدلیل ترس شدیدی که نسبت به از دست رفتن سرمایه شان دارند شروع به آتش زدن مالشان میکنند و در قیمت های پایین تر و پایین تر سهامشان را میفروشند، یک گروه اقلیتی هم هستند که صبورند و استراتژی دارند و این بحران ها را به چشم یک فرصت میبینند.

بدون شک سرمایه گذاری یا حفظ سرمایه در بحران ها کار ساده ای نیست، هم پر ریسک هست و هم کلا تصمیم گیری صحیح و منطقی در شرایط پر فشار و پر استرس، به سختی کار می افزاید. پس اجازه بدهید الان که همه چیز در بازار بورس خوب هست، راجع به استراتژی های مناسب برای روزهای بحرانی صحبت کنیم تا دفعه بعد که شاخص بورس ریزش شدیدی پیدا کرد شما بدانید چه کارهایی باید انجام دهید. مهمترین عامل موفقیت در این شرایط این هستش که عمق بحران را درست تشخیص دهید و بتوانید به درستی درک کنید که این حجم از ریزش سنگین بازار آیا دلیل منطقی دارد و یا فقط یک واکنش احساسی هست. دقت کنید فرق زیادی هست بین سهامی که در اثر بحران واقعا در خطر هست و ارزشش کاهش پیدا می کند، با سهامی که واقعا در خطر نیست و فقط بخاطر جو منفی بازار، قیمتش کاهش می یابد.

چطور از بحران به نفع خودمان استفاده کنیم؟
همونطور که گفتیم در حالیکه بیشتر سرمایه گذارها با دیدن سقوط قیمت ها میترسند عده خیلی کمی این افت قیمت را به چشم یک فرصت طلایی برای خرید میبینند. خریدن سهام ارزشمندی که صرفا به دلیل ترس سرمایه گذارها افت قابل توجهی کرده و به زیر قیمت ارزش ذاتی اش رسیده مثل آن است که شما سهام را در فروش ویژه و تخفیف قابل توجه خریده باشید. بنابراین در این شرایط نیاز به تغییر استراتژی دارید و طرز فکر تکنیکالی، یا نوسان گیری تان را باید با سبک تحلیلی فاندامنتال جایگزین کنید. سرمایه گذاری در این شرایط نیاز به انضباط فکری (دیسیپلین)، صبر و البته سرمایه کافی دارد که ازین فرصت عالی برای خرید سهام زیر قیمت ارزش ذاتی اش، نهایت بهره را ببرید. معمولا در شرایط بحرانی بعد از اینکه آن هیجان اولیه تخلیه شد قیمت ها به مقدار قبل شان برمیگردند درست مثل اتفاقی که دی ماه امسال افتاد و ما در سیگنال هایمان گفته بودیم که کسی در این وضعیت اقدام به فروش نکند و سهامداری کنید و حتی اگر می توانید سهم های خوب را در قیمت های منفی جمع کنید. نتیجه آن شد که ظرف فقط چند روز بعضی سهام ها بیش از ۲۰ درصد بازدهی داشتند و از منفی و صف فروش به صف خرید تبدیل شدند. یک تحقیقی که در این زمینه صورت گرفته نشان میدهد تقریبا در همه ۲۸ بحران مهم جهانی در ۱۰۰ سال اخیر مثل حادثه ۱۱ سپتامبر، برگزیت، انتخاب شدن ترامپ به ریاست جمهوری و غیره بازار در ابتدا واکنشی شدید و احساسی نشان داده و شاخص ها به شدت ریزش داشته اند و سرمایه گذارانی که از ترس سهام شان را فروختند بعدا مجبور شدند همان سهام ها را در قیمت های بالاتری بخرند. بنابراین در این شرایط بایستی به دنبال سهام های بنیادی بود که قیمت شان افت قابل توجهی کرده ولی از نظر بنیادین ارزشمند هستند.

خب تا اینجا یکی از استراتژی های سودمند را برای شما گفتیم اما هنوز ۲ راه دیگه هم باقی مانده تا سهام های خوبی را دقیقا در وسط بحران ها پیدا کنید و در حالی که همه نگران هستند، شما سرمایه گذاری های درستی انجام دهید. یکی از این راه ها این است که به گذشته برگردید و مرور کنید در بحران مشابه قبلی شاخص کل، شاخص هم وزن، شاخص های صنایع و حتی تک تک سهام ها چه رفتاری از خود نشان دادند. اگر در بازار قدیمی هستید می توانید به حافظه خود رجوع کنید اگر نه می توانید در نمودارها بگردید، تاریخ دقیق بحران مشابه قبلی را بیابید و ببینید بازار چه رفتاری آن موقع از خود نشان داده. به این کار پیدا کردن چرخه های بازار می گویند. مثلا احتمال زیاد شما می دانید در بازار مسکن یک چرخه ای وجود دارد که تقریبا هر ۴-۵ سال یک بار قیمت ملک رشد چشمگیری می کند و بعد از آن برای چند سالی بازار راکد خواهد بود. یا مثلا می توانید پیدا کنید دفعه قبل که قیمت بنزین افزایش چشمگیری پیدا کرد، پس از آن کدام سهام ها رشد خوبی کردند؟ دفعه پیش که راجع به آزادسازی قیمت های حامل سوخت صحبت می شد و طرحش در دولت یا مجلس تصویب شد کدام سهام ها رشد خوبی داشتند و نفع بردند؟ پیدا کردن جواب این سوالات و گشتن در گذشته بازار به شما به شدت کمک می کند که بتوانید سرمایه هایتان را به درستی مدیریت کنید و تصمیمات درستی را در لحظات حساس بگیرید.

راه حل آخری که می تواند به شما کمک کند آن هست که وقتی خبر بدی می شنوید، تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم آن را بررسی کنید. مثلا فرض کنید بحرانی پیش آمده که باعث بالا رفتن قیمت دلار می شود. درست هست که ما از گران شدن قیمت دلار ناراحت می شویم اما در عین حال باید توجه کنیم که گران شدن دلار چه تاثیری در بازار بورس می گذارد؟ کدام سهام ها هستند که قیمت شان تحت تاثیر گرانی دلار بالا خواهد رفت. با تصمیم گیری درست و خرید سهام های مناسب شما می توانید سرمایه تان را در مقابل آسیب های اقتصادی ناشی از گرانی دلار حفظ کنید. پس هر موقع که خبر خوب یا بدی در بازار می شنوید به تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم آن بیندیشید. مثلا همین اخیرا که ویروس کرونا از چین شروع شد و در جهان شیوع یافت، شما باید سریعا به این فکر کنید که این ویروس چه تاثیری روی صنایع مختلف می گذارد، مثلا اقتصاد چین ضربه می خورد، چین یکی از بزرگ ترین مصرف کننده های نفت هست، قیمت نفت کاهش می یابد، تورهای مسافرتی به چین کنسل می شوند، شرکت های هواپیمایی، هتل ها و شرکت های مسافرتی متضرر می شوند و قیمتشان پایین میاید و غیره… اینها فقط مثال هایی از اتفاقات مستقیم و غیر مستقیمی هستند که در یک واقعه پیش می آیند و شما به عنوان یک سرمایه گذار باید بیاموزید که به درستی تاثیرات آنها را شناسایی کنید.

نویسنده: هومن مقراضی – تحلیل‌گر ارشد بازار بورس و عضو انجمن تحلیلگران بورس انگلستان با مدرک CIMA