سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
مینا حسینی
به گزارش کسب و کار نیوز، داستان از رمز پویا شروع شد. شاید باید از رمز پویا تشکر کرد که نه می گذارد دزدها از ما دزدی کنند و نه می گذارد خودمان دست به پول مان بزنیم! بانک مرکزی تصمیم گرفت برای جلوگیری از فیشینگ، رمز دوم پویا را اجباری کند؛ هرچند رئیس پلیس فتای تهران بزرگ پیش از این نیز خبر داد که «کلاهبرداران اینترنتی به رمز پویا هم رحم نکردند!» پویا شدن رمز دوم کارت‌های بانکی اگرچه کلاهبرداری فیشینگ را کاهش داده اما حجم تراکنش‌های آنلاین بانکی را نیز کم کرده است؛ چیزی که پیش از این انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی و اتحادیه این کسب و کارها نسبت به آن هشدار داده بودند. صحبت از کابوس رمز دوم است. پویا شدن رمز دوم کارت‌های بانکی که از دی ماه امسال اجرایی شد واکنش‌های زیادی را به‌همراه داشت. این طرح حجم تراکنش‌های بانکی را کاهش داده است. به‌گفته رئیس پلیس فتای ایلام بررسی پرونده‌های تشکیل شده در پلیس فتای این استان نشان می‌دهد آمار کلاهبرداری فیشینگ بعد از فعال‌‌سازی رمز دوم پویا روند کاهشی پیدا کرده است. با این حال تأثیر منفی آن روی کاهش میزان تراکنش‌های بانکی را نمی‌توان نادیده گرفت. بسیاری از کاربران کارهای روزمره خود از جمله خرید شارژ یا پرداخت قبوض را به‌صورت آنلاین و همچنین از طریق کدهای USSD انجام می‌دادند؛ آمار و ارقام نشان می‌دهند با پویا شدن رمز دوم کارت‌های بانکی میزان این تراکنش‌ها کاهش چشمگیری داشته است. بانک مرکزی برای کاهش مشکلات ناشی از نصب و راه‌اندازی اپلیکیشن‌های رمزساز که هر بانک به‌صورت جداگانه ارائه داده بود راه‌حل‌هایی را پیشنهاد داد، اما به‌نظر می‌رسد این راه‌حل‌ها نیز نتوانسته است مشکلات کاربران را کاهش دهد. راه‌حل اول ارسال رمز دوم پویا به‌صورت پیامکی است که به‌گفته برخی کاربران پیامک حاوی رمز دوم در برخی از تراکنش‌ها دیر ارسال می‌شود و به عبارتی منقضی می شود. راه‌حل دوم نیز این بود که تراکنش‌های کمتر از ۱۰۰ هزار تومان به رمز دوم پویا نیاز ندارند و با همان رمز دوم ایستا کار می‌کنند؛ اما به این شرط که کاربر مسئولیت عواقب ناشی از آن را بپذیرد. البته این موضوع در حال حاضر از طرف دو بانک ملی و صادرات مطرح شده است و احتمالا سایر بانک‌ها نیز در آینده مهلتی را برای انجام این کار تعیین خواهند کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد تعداد تراکنش‌های خرید اینترنتی که مستقیما مرتبط با کسب‌وکارهای این حوزه است حدود چهار درصد نسبت به قبل از الزام استفاده از رمز دوم پویا کاهش داشته است. تراکنش‌های شامل تراکنش‌های کارت به کارت از طریق برنامک‌ها نیز حدودا ۲۰ درصد کمتر شده است.
بیشترین حجم خرید شارژ اپراتورها از طریق کدهای دستوری یا همان USSD صورت می‌گیرد. برآوردهای شاپرک نیز نشان می‌دهد حجم زیادی از خریدهای موبایلی مبالغی کمتر از دو هزار تومان را به خود اختصاص می‌دهند که تقریبا تمامی آنها از طریق کدهای دستوری صورت می‌گیرد. طبق گزارش دی ماه شاپرک ۴۰/۴۹ درصد مجموع تراکنش‌های موبایلی دارای مبلغی کمتر از ۲ هزار تومان و ۶۴/۰۳ درصد تراکنش‌ها دارای مبلغ کمتر از پنج هزار تومان بوده‌اند. همچنین طبق گزارش شاپرک در دی‌ماه گذشته از کل تعداد تراکنش‌های انجام شده از طریق شاپرک ۱۰/۶۵ درصد تراکنش‌ها برای پرداخت قبوض و خرید شارژ بوده است که به‌نظر می‌رسد این آمار در بهمن ماه باتوجه به اجرایی شدن رمز پویا تاحدودی کاهش یابد. هرچند هنوز آمار دقیقی از میزان کاهش تراکنش ها در دست نیست و باید تا ۱۰ روز آینده صبر کنیم تا آمارهای شاپرک منتشر شود اما بررسی ها نشان می دهد این پروژه در عمل با مشکلات زیادی روبروست.
میزان فروش شارژ و پرداخت قبوض از طریق USSD کاهش یافت
محمدجواد صدوقی، مدیرعامل شرکت ستاره اول ارائه‌کننده خدمات USSD
متاسفانه حتی پرداخت‌های کمتر از ۱۰۰ هزار تومان بر بستر USSD نیز دچار مشکل شده است و مشتریان اپراتورها برای خرید شارژ یا پرداخت قبوض کمتر از ۱۰۰ هزار تومان نیز با مانع یا اختلال روبه‌رو می‌شوند. برخی اختلال‌ها احتمالا به دلیل وابستگی شرکت‌های پرداختی به بانک‌هاست. در پی این اختلال‌ها عملا پس از پیاده‌سازی رمز پویا، ستاره اول به‌عنوان شرکتی که بیشترین سهم از تراکنش‌های مبتنی بر کدهای دستوری را دارد با کاهش درآمد مواجه شده و درآمدهای این شرکت طی روزهای گذشته به اندازه دو سال پیش خود بازگشته است. بعد از کاهش میزان فروش در زمان قطعی اینترنت، حالا اختلالات رمزپویا در بانک‌هایی مانند ملت، ملی، رفاه، کشاورزی و سپه حتی در تراکنش‌های زیر ۱۰۰ هزار تومان عملا فروش ما را به شکل غیرقابل باوری کاهش داده است و ما در این مقطع چاره‌ای جز صبوری تا زمان ترفیع اختلالات بانکی نداریم.
برای اعلام دقیق کاهش تراکنش ها منتظر بولتن شاپرکیم
سید ادیب حافظی گل، دبیر کمیسیون فین تک سازمان نظام صنفی رایانه ای
کسب و کارها صددرصد با اجباری شدن رمز پویا تحت تاثیر قرار می گیرند زیرا یک سری از مردم هنوز با آن آشنایی ندارند. من شخصاً موافق پیاده سازی رمز پویا هستم؛ ولی ما باید این دوره گذر را بپذیریم؛ یعنی به هر رویه ای، چه درست و چه غلط این اتفاق خواهد افتاد. همخوان نبودن زیرساخت های بانکی با اپراتورهای همراه اول، ایرانسل و رایتل برای فرستادن پیامک و پهنای باندی که اشغال می کند و هزاران مقوله دیگر مشکلاتی است که وجود دارد. مقداری خود مردم آگاه نیستند و کار نویی است و بنابراین اتفاقاتی خواهد افتاد. بخشی از آن نیز به خودمان برمی گردد زیرا فعالان حوزه کسب و کار نیز خودشان اطلاع رسانی درستی ندارند و دقیق آگاه نیستند، نمی توانند به بقیه نیز اطلاع رسانی درستی کنند. به تبع این مشکل کمی نیز به جایی که قانون را تدوین می کند، برمی گردد. اگر شفاف تر کسب و کارها را راهنمایی کنند، به تبع کسب و کارها راحت تر می توانند به مردم آن را منتقل کنند. زمانی که تعامل سازمانی کم باشد این اتفاقات می افتد. البته من نمی گویم تعامل سازمانی کم یا زیاد است، ولی افت تراکنش صددرصد داریم زیرا یکی از دلایلش، ناآگاهی مردم است که آنها نمی دانند چگونه باید با این ساختار کار کنند. این کار نکردن کار را سخت می کند؛ یعنی آشنایی ندارند. مردم پیش از این رمزی را گرفته و به آن عادت کرده بودند. حالا ترک عادت کمی سخت است تا اینکه ما بتوانیم رویه جدید را جا بیندازیم. سامانه «هریم» پیاده سازی شده است و کار می کند. یک جایی مشکلاتی دارد، ولی رفع خواهد شد. از ۲۲ بهمن آخرین بانک به این ساختار وصل شده است. ما منتظر بولتن شاپرکیم که بیرون بیاید چون اگر در حال حاضر این کاهش تراکنش را اعلام کنیم بخشی از آمار را می دانیم نه کل جامعه شبکه تراکنش پرداخت را. در هر صورت سامانه های USSD و سامانه های دیگر صددرصد افت تراکنش داشتند.
مردم در پرداخت با مشکل مواجه شدند
امیرحسین رضایی، بنیان گذار استارتاپ «بینج بار»
ما با اجباری شدن رمز دوم پویا شاهد کاهش تراکنش در سامانه «بینج بار» بودیم. از آنجا که محصول ما یک کالای مصرفی و جزو کالاهای اساسی است عوامل مختلفی می تواند باعث کاهش تراکنش ما شده باشد؛ ولی به طور قطع اجباری شدن رمز پویا نیز بی تاثیر نیست چون ما نیز مثل بقیه مردم در تراکنش های شخصی خودمان نیز به مشکل می خوریم. کاهش تراکنش برای ما نیز رخ داده است. در این دو سه هفته که رمز دوم پویا اجباری شده است شاید حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد شاهد کاهش تراکنش در فروش سایت بودیم. خیلی از مشتریان ما زمانی که در سایت ثبت سفارش کرده بودند، نتوانسته بودند پول را پرداخت کنند و به همین دلیل با تیم پشتیبانی ما تماس می گرفتند و اعلام می کردند که ما نتوانسته ایم پول را پرداخت کنیم و با واحد ثبت سفارش تلفنی ما تماس می گرفتند ولی با این حال کاهش تراکنش های ما ۳۰ تا ۴۰ درصد بوده است. مشتریان ما برای واریز پول از راه های دیگر پول را منتقل می کنند؛ ولی درگاه پرداخت به مشکل خورده بود و مشتریان اعلام می کردند در پرداخت پول ناموفق بوده اند؛ ولی چیزی که تیم ما در مورد رمز دوم پویا به من گزارش دادند، این بود که یک سری از مشتریان برای پرداخت پول مشکل داشتند و خودمان نیز در پرداخت های داخلی این مشکل را داشتیم.
