شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، خاک این جزیره به دلیل داشتن منابع غنی دارای ارزش بسیاری است و سودجویان به همین دلیل با فروش این خاک به مشتریان خارجی کسب درآمد می کنند. فروش خاک جزیره هرمز یک پرونده عریض و طویل دارد که سالهاست باز مانده و با وجود شکایات بسیاری که وجود دارد هنوز برای رسیدگی به آن اقدامات لازم انجام نشده است. بحث قاچاق یا صادرات خاک به موضوعی غیرقابل حل در این منطقه تبدیل شده است. کارشناسان محیط زیست بر این باورند که چند وقتی می شود که خاک کشور برای ساخت جزایر مصنوعی در کشورهای حاشیه خلیج فارس قاچاق می شود.
هر بار که سخن از قاچاق خاک در جنوب ایران مطرح میشود، بعضی از مسئولان بحث صادرات قانونی را عنوان میکنند و موضوع قاچاق به کنجی رانده میشود. براساس اعلام رسمی گمرک در سال ۱۳۹۰ معادل ۷۵ هزار تن خاک به ارزش بیش از ۵ میلیون دلار و سال بعد از آن ۱۴۰ هزار تن خاک به ارزش ۲۳ میلیون دلار صادر شده است. در این رابطه چندی قبل معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت و محیط زیست و معاون رئیس جمهوری ایران درباره قاچاق گسترده خاک جنوب ایران به ویژه جزیره هرمز در خلیج فارس هشدار داده بود. دو سال پیش هم پرویز فرشچی، معاون دریایی سازمان محیط زیست ایران، از برداشت و فروش خاک جزیره هرمز توسط شرکتهای خارجی خبر داد و گفت خریداران این خاک اکثرا کشورهای حاشیه خلیج فارس، قطر و امارات متحده عربی هستند.
اما به تازگی حسین شیرزاد، معاون وزیر جهاد کشاورزی از صادرات خاک سرخ جزایر هرمز به صورت خام به کشورهای عربی خبر داد. به تازگی معاون وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرده است: «منابع سرشاری از معادن آهن و پایههای تولید هیومیک در خاک سرخ جزایر هرمز وجود دارد که بهره برداری مناسب و استحصال کودهای کشاورزی آن مورد غفلت قرار گرفته و این خاک به صورت خام به کشورهای عربی صادر میشود.»
اینکه این خرید و فروش های کلان توسط خود بومیان و یا گردشگران خارجی صورت می گیرد به درستی مشخص نیست اما آیا نباید بخشدار هرمز و یا مسئولین ذی ربط نظارتی واکنش نشان دهند. با توجه به اینکه ذخیره خاک سرخ هرمز و مواد معدنی آن محدود است و از طرفی برداشت بیرویه از این طلای سرخ ضربات جبرانناپذیری به زیستبوم منطقه وارد میکند، چرا تا به حال اقدام عملی صورت نگرفته است؟
اگر مسئله را قاچاق اعلام میکنید چرا این دست از تاجران بهراحتی در فضای مجازی و یا به صورت قانونی در حال بهرهکشی از خاک هستند. بارها مردم و حتی مسئولین ویدئو از کامیونهای حمل خاک منتشر کردند، اعتراضهای نمادین و یا جدی به معدنکاویها و برداشتها انجام دادند ولی هیچ اقدام مؤثری از طرف یکی از نمایندگان و یا مسئولین استان صورت نگرفته است.
واکنش ها در شبکههای اجتماعی
کاربری نوشت:«همین خاک رو میفروشیم کشورهای عربی و بعد یه عده میرن همین خاک رو میبینن و ازش تعریف میکنن!»
کاربر دیگری نوشت:«سادهترین راه برای بعضی مسئولان خام فروشیه و به عواقبش هم فکر نمیکنن.»
کاربری هم نوشت: «بر اساس ماده ۲۱ لایحه حفاظت از خاک که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، انتقال و فروش خاک به خارج کشور ممنوعه که!»
خروج خاک این جزیره وارد فاز جدیدی شد
علی مریدی، مدیرکل دفتر آبوخاک سازمان حفاظت محیطزیست
خاک جزیره هرمز در صنایع آرایشی، رنگسازی، موزائیک، کاشی سازی کاربرد دارد و به همین دلیل کشورهای بسیاری مشتری این خاک شده اند. جزیره هرمز جزیره ای بکر است و تا چند سال گذشته گردشگر زیادی از آن بازدید نمی کرد تا آنکه با کشف زیبایی های بکر آن تورهای مسافرتی و سفرهای داخلی بسیاری به آن صورت گرفت و به دنبال شناساندن این مکان به دنیا گردشگران خارجی بسیاری به این جزیره مسافرت کردند. جزیره هرمز برعکس جزیره کیش تا به امروز دستخوش مدرن سازی و ساخت و ساز نشده و از آنجاییکه ساکنان متری نیز نسبت به کیش دارد بکر و دست نخورده باقی مانده و منابع غنی بسیاری را در خود جای داده است. دلالان بسیاری به این جزیره رفت و آمد می کنند و مشتریان خارجی بسیاری نیز برای خود دست و پا کرده اند تا با فروش خاک ایران درآمدهای میلیاردی به دست بیاورند.
با باز شدن پای خارجی ها به هرمز خروج خاک این جزیره وارد فاز جدیدی شد. صادرات خاک هرمز هم به صورت قانونی و هم غیرقانونی انجام می شود. اما با ورود این گردشگران و خراج کردن خاک از این جزیره سودجویان به فکر فروش آن افتادند. قاچاق خاک جزیره هرمز به کشورهای منطقه همچنان ادامه دارد و حیات زیست محیطی جزیره هرمز در خطر است. متاسفانه با برداشت بیرویه تا چند سال آینده اثری از خاک جزیره هرمز باقی نخواهد ماند. متاسفانه با وجود اطلاع از این وضعیت باز هم همچنان شاهد تکذیب متولیان این امر هستیم. دلالان با فروش خاک هرمز به مشتریان خارجی که اغلب همسایگان ایران هستند پول خوبی به جیب می زنند و این حرکت سالهاست که مورد اعتراض دوستداران محیط زیست و ساکنان جزیره هرمز است.
به طور کلی صادرات خاکهای زراعی و مرتعی طبق قانون ممنوع اعلامشده است. اما صادرات خاک از هرمز انجام میشود که به دلیل ارزشهای اکولوژیک این خاک باید این صادرات غیرقانونی اعلام و متوقف شود. اما مسوولان و متولیان این مضوع مانند وزارت صنعت و معدن در مقابل این درخواست مقاومت میکند و برخلاف کشورهای عربی که در حال ساخت جزایر مصنوعی هستند، خاک سرخ جزیره هرمز صادر یا غیرقانونی از کشور خارج میشود.