به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از اتاق تهران، مسعود خوانساری، رئیس اتاق تهران در نخستین همایش بینالمللی صنعت لبنیات، با اشاره به توفیق این صنعت به دلیل حضور پررنگتر بخش خصوصی و دخالت محدودتر دولت، توصیه کرد دولت ارز ۴۲۰۰ تومانی و منوط کردن برگشت مالیات ارزش افزوده صادرکنندگان به بازگشت ارز صادراتی را حذف کند؛ از اعمال محدودیت بر صادرات و تغییر تعرفهها بردارد و در از قیمتگذاری پرهیز کند.
اولین همایش بینالمللی صنعت لبنیات ایران، با حضور رییس اتاق تهران، وزریران جهاد کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت، برخی از نمایندگان مجلس، مدیرانی از قوه قضاییه و جمع زیادی از تولیدکنندگان و دامداران فعال در این صنعت برگزار شد.
محور این همایش بر چالشهای صنعت لبنیات در قیمتگذاری دستوری محصولات، سرانه مصرف فرآوردههای لبنی که با جوسازیهای اخیر روی شیر تولیدی داخل مورد تهدید جدی قرار گرفته و البته صادرات تولیدات واحدهای لبنی و دستیابی به بازارهای هدف بیشتر، قرار گرفته بود و سخنرانان دولتی و بخش خصوصی این همایش سعی کردند دیدگاههای خود پیرامون این موضوعات را به گوش یکدیگر برسانند.
با این حال، سرپرست وزارت جهاد کشاورزی در این گردهمایی چند توصیه را برای دامداران و تولیدکنندگان محصولات لبنی بیان کرد و از آنها خواست تا بازارهای صادراتی خود را توسعه دهند و به رو به تولید قراردادی بیاورند.
توصیههای متولی تصمیمسازیها در بخش کشاورزی در حالی بود که رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران نیز از تریبون این همایش، چند پیشنهاد و توصیه را برای دولت مطرح کرد. مسعود خوانساری بر حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از چرخه اقتصاد کشور تاکید کرد و قیمتگذاری دستوری دولت را برای صنعت لبنیات که به گفته وی، صنعتی رقابتی است و نظام عرضه و تقاضا بر بازار آن حاکم شدهاست، غیرمنطقی دانست.
جستوجو برای بازاراهای صادراتی
عباس کشاورز، سرپرست وزارت جهاد کشاورزی، در سخنان خود به آمار صادرات فرآوردههای لبنی از ایران اشاره کرد و با بیان اینکه رقم ارزی این بخش برای ۸۰۰ هزار تن صادرات در سال در حدود ۷۰۰ میلیون دلار است، بازدهی ارزی این بخش را مناسب ارزیابی نکرد و تولیدکنندگان و صادرکنندگان بخش کشاورزی را به یافتن بازارهای باکیفیتتر و با ارزآوری بالاتر توصیه کرد.
وی همچنین با اشاره به اینکه جامعه ایران از مصرف پایین سرانه شیر در رنج است، بر همکاری دولت و تولیدکنندگان برای ارتقای مصرف این فرآورده در کشور تاکید کرد.
کشاورز در عین حال، ترویج مصرف لبنیات سنتی در ایران را نگرانکننده دانست و با بیان اینکه مصرف این فرآوردهها سلامت جامعه را تهدید میکند، از تولیدکنندگان خواست راهکاری برای کاهش و عدم مصرف محصولات لبنی سنتی در کشور بیابند.
سرپرست وزارت جهاد کشاورزی سپس به ماجرای شایعاتی که طی هفتههای اخیر علیه تولیدات شیر کارخانههای داخلی در کشور صورت گرفت، اشاره کرد و با رد این شایعات، تصریح کرد که استاندارد فرآوردههای غذایی در کشور به ویژه شیر، بسیار سختگیرانهتر از اتحادیه اروپاست.
وی در همین رابطه از تولیدکنندگان و دامداران محصولات لبنی خواست با صدور بیانیه و استفاده از فضای رسانهای در کشور، توانمندیهای خود را بیش از گذشته به مردم و جامعه معرفی کنند و اجازه ندهند سابقه به گفته وی، درخشان صنعت لبنیات کشور با گفتهها و اظهارنظرهای ناپخته و غیرکارشناسی از سوی برخی افراد غر مرتبط با این صنعت، خدشهدار شود.
توصیههای سرپرست وزارت کشاورزی
کشاورز در ادامه چند توصیه را بیان کرد. او از تولیدکنندگان و فعالان صنعت لبنیات کشور خواست تا تجارت و صادرات این بخش را توسعه دهند. وی همچنین تصریح کرد که در وزارت جهاد کشاورزی فضا و شرایط برای همفکری با بخش خصوصی فراهم است و تولیدکنندگان و دامداران این امکان را دارند که در تصمیمگیریها سهیم باشند.او در عین حال به کارخانهداران و تولیدکنندگان صنعت لبنیات پیشنهاد کرد تا کنسرسیومهای تحقیق و توسعه در این بخش را راهاندازی کنند.
کشاورز با تاکید بر اینکه بازارهای جدید صادراتی باید برای محصولات لبنی ایران شناسایی شود، به کارآفرینان و صنعتگران این حوزه توصیه کرد تا به سمت تولید قراردادی گام بردارند.
توصیههای چهارگانه رییس اتاق تهران به دولت
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران نیز در این همایش، صنعت لبنیات ایران را جزو یکی از صنایع پیشرو و موفق کشور دانست و گفت: در حالی اقتصاد کشور از سال ۱۳۹۰ به این سوی، رشد سرمایهگذاری منفی را تجربه کرده است و رشد اقتصادی کشور طی سال گذشته نیز به منفی ۴٫۵ درصد رسید و پیشبینیها حکایت از رشد منفی تا ۹٫۵ درصد برای امسال دارد، اما صنعت لبنیات کشور توانسته در مسیر رشد گام بردارد و سرآمد صنایع کشور بوده است.
مسعود خوانساری افزود: این در حالی است که یکی از رموز موفقیت در این صنعت را باید دخالت محدود دولت در آن دانست و در عین حال، شکلگیری رقابت در صنعت لبنیات منجر به پیشرفت این بخش از اقتصاد کشور طی سالهای اخیر شده است.
رییس اتاق تهران همچنین به واردات دامهای سنگین اصیل از کشورهای تراز اول دنیا طی سالهای دهه ۶۰ خورشیدی اشاره کرد و آن اقدام را جزو پایههای شکلگیری صنعت توانمند امروز دانست.
خوانساری با بیان اینکه رقم صادرات ۷۰۰ میلیون دلاری در بخش محصولات لبنی، هنوز نمیتواند بیانگر ظرفیتهای واقعی این صنعت باشد، بر تمرکز بیشتر روی صادرات این بخش تاکید کرد. وی سپس چهار توصیه را به دولت مطرح کرد. رییس اتاق تهران در اولین توصیه خود، حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را خواسته جدی بخش خصوصی بیان کرد و با بیان اینکه ارز ۴۲۰۰ تومانی، فساد و رانت را در اقتصاد کشور اشاعه داده است، گفت: با تصمیمگیری به موقع میتوان مانع آسیب بیشتر به اقتصاد و صنعت کشور از محل وجود ارز ۴۲۰۰ تومانی شد و با تخصیص یارانه به زنجیره داخلی در صنایع مختلف از جمله مواد غذایی و لبنی میتوان حذف این ارز را مدیریت کرد.
خوانساری در ادامه، منوط کردن برگشت مالیات ارزش افزوده به تولیدکنندگان و صادرکنندگان به بازگشت ارز صادراتی را گره دیگری در کسب وکار بنگاهها عنوان کرد و افزود: صادرکنندگان باید از نقدینگی ۱۰۰ درصدی برخوردار باشند تا بتوانند هر ماه مالیات ارزش افزوده خود را تا زمان حصول ارز صادراتی پرداخت کنند که برای بسیاری از صادرکنندگان ناممکن است در حالی که این مسئله نیز با ضمانتنامه بانکی قابل حل است.
رییس اتاق تهران در ادامه، تغییر تعرفههای صادراتی و اعمال برخی ممنوعیتها در صادرات را معضل دیگری دانست و بازارهای صادراتی کشور را در شرایط کنونی، به طور جدی تهدید میکند.
وی افزود: به طور نمونه در حالی طی شهریورماه امسال تعرفه صادراتی برخی مواد خام از سوی وزارت صمت تا ۲۵ درصد افزایش یافت که این اقدام منجر به کاهش تا ۹۰ درصدی صادرات این محصولات شد و در نهایت نیز دولت تصمیم با کاهش تعرفهها گرفت.
خوانساری افزود: این در حالی است که بر اساس نص صریح قانون، دولت به جز برخی کالاها شامل اسحله، مواد مخدر و مشروبات الکلی، اجازه ممنوعیت در واردات و صادرات سایر کالاها را ندارد و تنها میتواند با استفاده از ابزار تعرفه، آن را مدیریت کند.
رییس اتاق تهران چهارمین توصیه خود به دولت را دست برداشتن از قیمتگذاریها عنوان کرد و افزود: در صنعت لبنیات کشور که رقابت سالم حکمرفا شده است، قیمتگذاری اقدامی غیرمنطقی است و باید اجازه داده شود تا عرضه و تقاضا در این بازار برقرار شود.
صنعت لبنیات به دنبال کسب هویت خود در اقتصاد باشد
همچنین سعید شیرکوند، معاون هماهنگی و نظارت اقتصادی و زیربنایی معاون اول رئیسجمهور با اشاره به اینکه صنعت لبنیات صنعت مهم و بزرگی است، اظهار کرد: امیدوارم این صنعت جایگاه و هویت خود را در اقتصاد کشور بیابد، این صنعت آنقدر باید دنبال هویتیابی باشد که دولت این صنعت را ببیند و در تصمیمگیریها از نظرات این صنعت استفاده کند.
وی تاکید کرد: این امر زمانی محقق خواهد شد که این صنایع بزرگ و قوی شده باشند، اگر اقتصاد قرار است از این بحران نجات پیدا کند در گرو قوی شدن بخش خصوصی و صنایع مختلف از جمله صنعت لبنیات است.
حفظ تولید موجود و فعالسازی ظرفیتهای خالی دو اولویت اصلی وزارت صنعت
در ادامه رضا رحمانی با بیان اینکه در ۱۰ ماهه اخیر امسال ما شاهد افزایش تولید نسبت به مدت مشابه در سال گذشته هستیم گفت: در اکثر رشتههای منتخب در تولیدات صنعتی و معدنی افزایش تولید داریم. یعنی از روغن نباتی تا فولاد، داروی انسانی، صنایع غذایی و پوشاک، سیمان، کاشی، سرامیک، افزایش تولید داشتیم و فقط در مواردی مانند خودرو، کاهش تولید داشته ایم که سعی می شود جبران شود.
وزیر صمت با اشاره به اینکه امسال به مناسبت سال رونق تولید، برخی برنامهها تدوین شد که شاهبیت آنها هفت محور بوده و مربوط به همه صنایع است، گفت: این محورهای دارای ۳۴ برنامه عملیاتی است. اولین دغدغه امسال ما این بود که روند تولید را حفظ کنیم. در شرایط جدید که میگوییم جنگ اقتصادی یا تحریم با شدت تمام آغاز شده، مهمترین کار حفظ تولید موجود است.
وی ادامه داد: گام دوم، فعال کردن ظرفیتهای خالی واحدهای تولیدی و صنعتی است. در اکثر رشته های صنعتی، مازاد ظرفیت داریم. در خیلی از محصولات، بازار داخلی و خارجی داریم. امسال صنعت، ۳۰ درصد افزایش صادرات داشته است. البته اتفاقاتی مانند جریان کیک (قرصهای آلوده) و شیر (آفلاتوکسین) رخ داد که من در مجلس توضیح دادم که این مسائل باید به شدت مراقبت شود. نتیجه این انگیزه چه سازمان یافته باشد چه رقابتهای ناسالم، ضربه به تولید است. اینها نقطه خطر است. یکی از صادرات عمده ما شیرینی و شکلات و لبنیات است که هر دو را نشانه گرفتهاند که به دوستان گفتم این موضوع را عمیقتر بررسی کنند.
رحمانی با بیان اینکه وزارت بهداشت به عنوان متولی امر سلامت با قاطعیت اعلام کرد که شیر و کیکهای تولید شده هیچ مشکلی نداشتند اما نحوه انعکاس اخبار مشکل دارد یعنی نشان میدهد عدهای میخواستند عمدا این مسایل را شیوع دهند تا ایجاد ترس کنند. در کنار جنگ اقتصادی، عملیات روانی و جنگ روانی هم هست.
وی در ادامه بیان کرد: برای فعالسازی ظرفیتهای خالی صنایع به معاونت صنایع ماموریت دادم ضمن تولید، بازارهای مصرف را هم بررسی کنند. بازار داخلی ما بازار کوچکی نیست و مختصات منحصر به فردی دارد. برای بخش خارجی هم صادرات پیش بینی شده است. در داخل صادرات، چند برنامه اولویت دارد. کشورهای همسایه، ظرفیت بزرگی است و واحدهای لبنی در کشورهای همسایه، حضور چشمگیری دارند. بعضا عملیات روانی را در کشورهای همسایه می بینم. سعی دارند اطمینان مردم را به سلامت کالای ایرانی سلب کنند که در جریان کیک و شیر این را دیده ایم.
وزیر صمت تصریح کرد: ظرفیت بازار در ۱۵ کشور همسایه بالاست که میتوان بر مشکلات غلبه کرد. متاسفانه تنها ۲ درصد واردات کشورهای همسایه از ایران است هرچند بالای ۵۰ درصد صادرات غیرنفتی ما را تشکیل میدهد. از ۵ آبان ماه ما به بازار اوراسیا پیوستیم و امکان تقویت تقاضای خارجی برای صنایع کشور ما وجود دارد. این فرصت خوبی است که باید استفاده کرد و برنامه داریم ظرف ۳ سال آینده تا سال ۱۴۰۰، سهم ایران در واردات کشورهای همسایه از ۲ درصد به ۴ درصد رسیده و درآمد صادراتی از ۲۴ میلیارد دلار به ۴۸ میلیارد دلار افزایش پیدا کند.
رحمانی با بیان اینکه در همه کالاها و محصولات، برنامه خودکفایی و ساخت کالای داخلی مورد حمایت دولت است، گفت: در یک ساله اخیر اقدامات مختلفی شده است که بعضا جنس آنها از اقدامات روزمره نیست. یعنی شاید ما در شرایط عادی نخواهیم صادرات یا واردات را محدود و ممنوع کنیم ولی امروز چارهای نداشتیم. الان واردات نزدیک به ۱۶۰۰ قلم کالا که بیشتر در حوزه صنایع غذایی است، ممنوع شده است چون در داخل به اندازه کافی تولید داریم.
وی ادامه داد: در صادرات هم بعضا محدودیتهایی داریم که این محدودیتها از حوزه واردات کمتر است. بارها گفتهام صادرکنندگان ممنوعیت و محدودیتها را رعایت کنند. برخی جاها ما مجبوریم محدودیت ایجاد کنیم. تولیدکنندگان باید روی مازاد تولید برای صادرات فکر کنند. مثلا در زمینه صنایع کاشی و سرامیک، ظرفیت تولید ما ۳ برابر تولید فعلی است. این سیاستگذاریها بر عهده ستاد تنظیم بازار است.
وزیر صمت تصریح کرد: تاکنون یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار اقلام ساخت داخل داریم که قبلا وارد میشد. در این اقلام، از قطعات بسیار هایتک تا قطعات معمولی که به اصطلاح پیچ و مهره است، وجود دارد. مردم خودشان پای کار آمدهاند. اعداد و ارقام کاملا مشخص است، سازنده و سفارشدهنده هم کاملا مشخص است و بناست تا آخر امسال این رقم به ۱٫۵ میلیارد دلار برسد. این یعنی خودکفایی و ایجاد شغل برای جوانان، این یعنی کاهش قیمت محصولات و کالاها. هر جا کالاهای وارداتی را در داخل تولید کردیم، قیمت پایین آمده است. بعضا مواردی به ساخت داخل رسیده است که قابل افتخار است.
رحمانی ادامه داد: در این راستا، همه بخشهای مختلف دولت، مجلس و حتی تولیدکنندگان درگیر هستند. سامانهای هم ایجاد شده که عرضه و تقاضا همرسانی شوند. برنامه ساخت دولت در جاهایی مانند خودرو و مخابرات، تیراژ قطعات مصرفی بالاست. مابقی صنایع مانند سیمان و پتروشیمی، افزایش تولیدات داخل بر اساس فعالیت انجمنهاست. انتظار میرود خانواده بزرگ صنعت لبنیات هم چنین کاری کند.
رحمانی در پایان خاطرنشان کرد: در حوزه تامین مالی، کارهای جدیدی شروع شده است و روی تامین مالی به شیوههای نوین، کار میکنیم. باید سراغ بازارهای سرمایه و شیوه های جدید تامین مالی برویم. به دانشگاهها، استارتآپها و شرکتهای دانشبنیان هم رجوع کردهایم تا در این زمینه به ما کمک کنند.