دست سازمان مالیات در جیب آنلاین ها

مینا حسینی
به گزارش کسب و کار نیوز، این در حالی است که همه کارشناسان اذعان دارند دولت با کسری بودجه ناشی از عدم فروش نفت مواجه است و مجبور است این کسری را از سمت کسب وکارها جبران کند؛ ولی مشخصاً جیب این سازمان سوراخ است که با مالیات های سنگینی که داد همه کسب‌وکارها را درآورده همچنان پر نمی‌شود.
یکی از فعالان حوزه کسب‌وکارهای آنلاین در گفتگو با «کسب وکار» گفت: «با وجود همه مشکلاتی که ما با آنها مواجه بودیم، کماکان کسب‌وکارهای نوپا با بیمه و مالیات دست و پنجه نرم می‌کنند. به‌نظر می‌رسد سازمان امور مالیاتی برای کسب درآمد به‌صورت غیرمنطقی دست در جیب کسب‌وکارهای مجازی کرده و نه‌تنها مالیات دریافت می‌کند، بلکه پرونده‌ قدیمی مالیات را نیز دوباره زنده می‌کند. ما مجبوریم به جای اینکه وقت خود را صرف توسعه کسب‌وکار و بهبود شرایط اقتصادی کشور کنیم، وقت خود را صرف کارهای بیهوده‌ای کنیم که سرانجامی هم ندارد و در نهایت باز این کسب‌وکارهای مجازی هستند که تنها باید جریمه‌ای پرداخت کنند تا پرونده خاتمه یابد.» گرچه بلایای غیرقابل  پیش بینی مختلف همچون قطعی اینترنت، تحریم‌ها و فیلترهای سلیقه ای و ده‌ها معضل دیگر گریبانگیر کسب وکارهای آنلاین در ماه‌های اخیر شده؛ اما با توجه به اینکه در ماه‌های پایانی سال به سر می بریم رفت‌وآمد ممیزان مالیاتی در فضای حقیقی و مجازی بیشتر شده و به‌تبع برخوردهای سلیقه ای و غیرمنطقی آنها، اعتراض کسب‌ وکارها به‌ویژه کسب‌وکارهای آنلاین را در پی داشته است. فشار سازمان امور مالیاتی بر کسب‌وکارهای آنلاین در حالی است که این سازمان در لایحه بودجه سال ۹۹، خود را از قوانین مالیاتی استثنا کرد. باید پرسید: «چه کسی بر سازمان مالیاتی نظارت می‌کند؟» از آغاز بررسی جزئیات لایحه بودجه سال ۹۹ کل کشور در مجلس، ماده ۲۶ لایحه مالیات بر ارزش افزوده توجه و تعجب همه را برانگیخته است. ماده‌ای که تاکید دارد سازمان امور مالیاتی و تمامی کارکنان و وابستگان آن را از شمول قوانین مالیاتی که خود مجری آن است، معاف کرده و عملا این سازمان را از دایره نظارت بر درآمدهای مالیاتی و پرداخت‌های آن، خارج کند.
«کسب وکار» در گفتگو با یکی از فعالان این حوزه، عملکرد ممیزان مالیاتی در برخورد با این شرکت هارا بررسی می‌کند.

جنگ برای دفاع از معافیت مالیاتی

کیوان جعفری، بنیانگذار و مدیرعامل «ترابرنت»
ارتباط و تعامل با اکثر ارگان‌های دولتی ازجمله سازمان امور مالیاتی و تامین اجتماعی چالش همه کسب وکارهاست زیرا نوع نگاه این سازمان‌ها به کسب و کارهای آنلاین متفاوت با بخش خصوصی است. این مشکل در ارتباط با شرکت های نوپا و آنلاین بسیار بیشتر است زیرا این کسب و کارها به‌دلیل اینکه کسب‌وکارهای نوین هستند، مسائل و نکات آنها نیز جدید است و اکثر سازمان‌های دولتی از جمله سازمان امور مالیاتی نسبت به هزینه‌ها و شرایط آنها توجیه نیستند؛ از دو منظر بحث درآمدها و هزینه‌ها. به‌طور مثال ممکن است این سازمان‌ها بخشی از هزینه‌های شرکت ها را قبول نکنند و ادعا کنند درآمد آنها بیشتر از میزانی است که آنها محاسبه می‌کنند. بنابراین این کسب‌وکارها را متهم به پنهانکاری می‌کنند. مورد بعدی این است که هزینه تبلیغات این شرکت ها مورد تایید سازمان امور مالیاتی نیست. مسئولان و ممیزان مالیاتی این هزینه‌ها را برگشت می زنند و سود بیشتر نشان می‌دهند و در نهایت به آن سود مالیات می بندند. این در حالی است که هزینه تبلیغات در کسب وکارهای نوپا عدد بزرگی است و بیشتر پولی که هزینه می‌شود برای تبلیغات است تا هزینه‌های دیگر و بعد از این هزینه، هزینه نیروی انسانی است. مساله بعدی این است که بیزینس مدل بسیاری از این کسب وکارهای نوپا مدل زیان دهی است مثلا بیزینسی مثل تاکسی های آنلاین و حمل و نقل هوشمند بیزینس هایی هستند که در چندین سال نخست به شدت هزینه‌های سرسام آوری دارند و به همین دلیل زیان ده هستند و بعد از چند سال ارزش برند این شرکت هاست که انتفاع سرمایه گذار را به همراه می آورد. این در حالی است که مسئولان مالیاتی درک نمی‌کنند که یک بیزینس ممکن است زیان ده باشد. آنها متوجه این منطق نمی‌شوند که این یک مدل تجاری جدید است و این کج فهمی باعث چالش های زیادی می‌شود زیرا آنها هزینه‌های زیادی از این کسب وکارها را برگشت می زنند و آنقدر این کار را ادامه می‌دهند که شرکت را سودده می‌کنند و روی آن سودی که نشان می‌دهند، مالیات وضع می‌کنند. در دو شرکت ما که هر دو دانش بنیان و فناور عضو پارک علم و فناوری و معاف از مالیات هستند و شرکت سوم هم که معاف از مالیات است؛ ولی با وجود سه معافیت مالیاتی و با وجودی که شرکت ها را سه قبضه کرده بودیم در سال‌های گذشته بارها برای ما مالیات وضع کرده اند و به همین دلیل ما مجبور شدیم برای اینکه اثبات کنیم معاف از مالیاتیم، بجنگیم. مسئولان مالیاتی توجیه می‌کردند که شما معاف از مالیات نیستید، بلکه مالیات شما با ضریب صفر محاسبه می‌شود و پس از ۱۵ سال باید مالیات بدهید. حتی در دوره‌هایی مالیات های سنگین نیز برای ما بریده اند که ما مجبور شده ایم به شورای حل اختلاف و هیات های تجدید نظر در شعب برویم و آنجا پس از مذاکره و مستندات به آنها اثبات کرده ایم که ما از مالیات معافیم. این در حالی است که ما برای این کارها درگیر حاشیه می شویم و جز اینکه وقت و انرژی ما را می‌گیرد حاصلی در بر ندارد. حتی درباره یکی از شرکت های ما که ۷ سال است‌ سازو کار آن شکل گرفته و مدیر مالی دارد و همه‌چیز آن روی نظم و انضباط است، این چالش را داشتیم که برای ما مالیات بریده اند. آنها برای اخذ مالیات حتی دلیل خاصی نداشتند و بهانه ای معمولا می آوردند که از کجا معلوم این درآمدی که به دست آوردید در راستای مجوز شماست؟ بیشتر اینها بهانه است چون در یکی از شرکت هایمان در سه سال اخیر که در پارک فناوری نیز مستقر بودیم کلا قرارداد جدید نداشتیم و همان قراردادهای قبلی بوده و همان را توسعه دادیم و در آن معاف از مالیات در سال‌های گذشته بودیم ولی امسال یک ممیز مالیاتی آمده و می‌گوید «چه کسی شما را معاف از مالیات کرده است؟ کارشناسان قبلی امور مالیاتی هم اشتباه کرده اند که از شما مالیات نگرفته اند و باید شما مالیات می دادید. » ما برای مقابله با این حرف از خودمان دفاع کرده ایم و آنها بهانه آورده اند که پارک فناوری فضای فراریان مالیاتی است. این چه حرفی است؟ این در حالی است که من سه سال است شرکت برتر پارک هستم و آیین نامه و بخشنامه‌های زیادی در این مورد وجود دارد. با کلی بحث و جدل و دعوا و جنگ دست آخر در هیات تجدید نظر و حل اختلاف بالاخره این معافیت ها را گرفتیم. البته همه این توضیحات درباره شرکت باسابقه ما بود. درباره شرکت های نوپا که هنوز ساختارهایش شکل نگرفته و سیستم و سازو کارهای مالی قوی ندارد و ما در حال استخدام مدیر مالی آن بودیم، برای ما مالیات وضع کرده اند. به دلیل اینکه ما لیست مالیاتی حقوق نیروها را نفرستادیم اداره مالیات برای ما مالیات بریده اند با اینکه نیروهای ما در پارک مستقر بوده اند و طبق قانون معاف اند. اما این سازمان می‌گوید شما در صورتی معاف هستی که شما تکالیف قانونی خود را انجام داده باشید. تکالیف قانونی این است که لیست نیروهایمان را باید رد می‌کردیم و چون ما در آن زمان مدیر مالی نداشتیم سر موعد مقرر این کار را انجام ندادیم و به تبع مالیات زیادی برای این شرکت وضع کردند. باید توجه داشت بیزینس مدل این شرکت ها در سال‌های اول زیان ده است. با اینکه ما زیان ده بودیم مالیات های مختلفی برای ما بریده اند. مثلا مالیات بر حقوق و دیگری مالیات اجاره غرفه. کارشناس امور مالیاتی گفته غرفه‌هایی که شما اجاره می‌کنید شامل مالیات می‌شود و بعد فهمیدیم این کار سلیقه ای است و قانون در رابطه با این موضوع دقیق صحبت نکرده و برداشت ممیز در چنین زمان‌هایی می‌تواند تعیین تکلیف کند و ممیز هر طور دلش می‌خواهد می‌تواند برخورد کند. ما غرفه ای را در نمایشگاه حمل و نقل مصلا اجاره کرده بودیم. این کار ما در راستای بازاریابی بود. مگر ما ملکی را برای استقرار اجاره کردیم؟ در یک جا یک بند قانونی هست که می‌گوید: «احراز این مالیات را در اختیار ممیز مالیاتی قرار می دهیم و ممیز مالیاتی می‌تواند به صلاحدید خود این کار را بکند. » خیلی از ادارات مالیاتی این مالیات را نمی‌گیرند؛ اما اداره دارایی بومهن که ما با آن درگیریم برای خود این کار را کرد و دست آخر آن را از ما گرفتند. خطاهای آنها در حین محاسبات بماند که ما را درگیر پروسه‌هایی می‌کنند که باید اعتراض بزنیم که این محاسبه اشتباه هست.