سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
یادداشت –
نتیجه همین جریان فکری را زمانی آشکارا لمس می کنیم که در بحبوحه تحریم ها، برخی کسب وکارهای کارآفرین با احتکار کردن کالاها باعث شدند که تورم افسارگسیخته حتی امرار معاش مردم را با چالش مواجه سازد و اقتصاد کشور را با مشکل جدی روبرو کند.
این پدیده نتیجه برداشت اشتباه از تفکر کارآفرینی است که در کشورمان راه افتاده است.
به نظرشما کارآفرین کیست؟
من عرض می‌کنم که اصولا درهیچ جای جهان و در هیج مکتب اقتصادی از جمله مکتب اتریش که Entrepreneurship از این مکتب نشأت گرفته؛ ردپایی از موجودی به اسم «کارآفرین» دیده نمی شود.
ترجمه Entrepreneurship به «کارآفرینی» اساساً معادلی اشتباه است. من نمی دانم چه کسی این کلمه را «کارآفرینی» ترجمه کرده ولی می‌دانم که روشنفکرنماهای سرمایه داری در کشورمان این ترجمه را در هوا قاپیده اند، تبلیغش کرده اند و می کنند و وزیران و وکیلان، از اعضای اتاق بازرگانی گرفته تا دانشمندان، سیاست مداران و حتی اصحاب رسانه ها می گویند برای سروسامان دادن به اوضاع اجتماعی و اقتصادی ایران باید کار را به دست کارآفرینان سپرد تا کار بیافرینند. ولی باید مراقب این جریان فکری که مدعیان روشنفکری کارآفرینی در کشور راه انداخته اند، باشیم.
چرا که ما در عصری زندگی می کنیم که به قول آقای هایک (تئوریسین) هیچ وقت تاثیر این سمساران اندیشه (کهنه فروشان حرفه ای اندیشه ها) در شکل گیری افکار عمومی جامعه تا این اندازه تعیین کننده نبوده است و بیشتر کنش های جوامع امروز نتیجه (human action) یا کنش های ارادی انسان ها نیست بلکه نتیجه تفکرات انتزاعی تئوریسین هایی است که روشنفکران دارند آن را تبلیغ می کنند.
فهم اشتباه از کارآفرینی و مبتنی بر تفکر لیبرالیسم جریان فکری خطرناکی است که متاسفانه در کشور ما راه افتاده و گروهی هم آن را تبلیغ می کنند و به همین جهت امروزه می بینیم بیشتر سرمایه گذاری ها درکشور به جای نوآوری و خلاقیت روی اشتغال هزینه می شود.
درحالی که نتیجه تفکرEntrepreneur بر اساس تفکر سرمایه داری و به معنای کسی که کار می آفریند و یا کسی که برای کسب سود،کسب و کار مخاطره پذیری را تاسیس می کند به این مفهوم است که اگرکسی مثلا یک کسب و کار ۱۰۰ نفری راه انداخته باشد ولی به این نتیجه برسد که اگر کسب وکار خویش را تعطیل کند و یک کسب و کار ۱٠ نفره را شروع کند سود بیشتری می‌برد، قطعا این کار را خواهد کرد و چون انسان ذاتا عقلانیت اقتصادی دارد و کارآفرین نیز به فکر سود خویش است، اگر دولت مانع شود کارآفرین رانت می خورد و بازار سیاه تشکیل می دهد و به قول رانبارد (تئوریسین) بازار سیاه نیز کارآفرینان خودش را دارد.
با این تفکر کسی که کسب و کار خلافی هم راه انداخته، مثلا قاچاقچیان اعضای بدن انسان، کسانی که رانت می خورند و وام بدون بهره می گیرند نیز کارآفرین هستند. باید توجه داشته باشیم که این تفکر و بازار آزاد و لیبرالیسم و نئولیبرالیسم نتیجه ای جز فاصله طبقاتی و مونوپولی ندارد که از نشانه های بارز آن اعتراض مردم فرانسه به شرایط اقتصادی کشورشان و جریان وال استریت در سال های نه چندان دور است.
تعریف صحیح و علمی از Entrepreneurship و تبیین درست فلسفه این علم،همان چیزی است که امروزه جوامع از جمله کشورما نیازمند آن هستند.
طبق تعریف مدرن و علمی، آنترپرنئورشیپ عبارت است از رفتارهای اقتصادی و اجتماعی موفق و موثر. بنابراین آنترپرنئورشیپ، هم رفتار است و هم اثر، در نتیجه چنانچه رفتارهای آنترپرنئور باعث بهبود محیطی و افزایش کارایی و اثربخشی در سیستم ها و منابع نشود، رفتار کارآفرینانه صورت نگرفته است، پس کارآفرین حتی شامل افراد ورشکسته هم می تواند بشود. لذا اگر فردی کسب وکاری ایجاد کرده و محصولی را وارد بازار کند و از این محصول جامعه سود ببرد ولی خود فرد ضرر مالی کند باز ایشان کارآفرین هستند. طبق این تبیین یوناس سالک کاشف قطره فلج اطفال یک کارآفرین است و یا شهدای گرانقدر ما همانند شهید سپهبد قاسم سلیمانی که جریان فکری جدیدی در شرایط سخت ایجاد نموده اند، کارآفرین اجتماعی به معنای واقعی هستند.
کارآفرینان اقتصادی افراد نوآور و مبتکری هستند که بیش از منافع خود به فکر اثرگذاری مثبت در جامعه هستند.
حاکمیت باید نهاده های قانونی، سخت، نرم و واسطه ای را طوری هموار کند که راه این افراد در نجات و تعالی جامعه هموار گردد. سیستم آموزشی هم باید برای تربیت چنین افراد تاثیرگذاری در جامعه متحول شود.
