آینده مبهم ۱۲ هزار دانشجوی ایرانی در آمریکا

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، حال با تصویب قوانین جدید در آمریکا سرنوشت مبهمی در انتظار هزاران دانشجوی مقیم این کشور است که با صرف هزینه های گزاف و حتی فروختن خانه و زندگی خود در ایران امکان تحصیل در آمریکا را فراهم کرده اند.

ارزش افزوده اقتصادی تولید شده دانشجویان در کشور کانادا بالغ بر ۸ میلیارد دلار

در همین رابطه سازمان علمی و فرهنگی ملل متحد اعلام کرده است که ۵۰ هزار و ۳۹۲ نفر دانشجوی ایرانی در خارج از کشور در سال ۹۶ مشغول به تحصیل هستند. بیشترین تعداد دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در خارج، در کشور آمریکا با تعداد ۱۲ هزار و ۶۴۳ نفر و در کشور کانادا ۷ هزار و ۴۱۵ نفر هستند که رتبه یازدهم در میان دانشجویان سایر کشور‌های شاغل به تحصیل در این دو کشور را دارند. گزارش «یونسکو»همچنین حاکی است ارزش افزوده اقتصادی تولید شده دانشجویان خارجی در کشور کانادا بالغ بر ۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶  بوده است. دانشجویان ایرانی در رده نخست تحصیل در بالاترین مقاطع تحصیلی هستند. حدود ۶۰ درصد آنها در مقطع دکترا، ۳۵ درصد در مقطع کارشناسی ارشد و حدود ۵ درصد هم در مقطع کارشناسی مشغول به تحصیل در آمریکا هستند.

هزینه تحصیل دانشجویان ایرانی در آمریکا

کل دانشجویان ایرانی در آمریکا به طور تقریبی طی یک دوره چهارساله تحصیلی، ۲۵۰ هزار دلار برای تحصیل و ۲۰۰ هزار دلار برای زندگی در آمریکا هزینه می نمایند.

۲۰ درصد دانشجویان ایرانی که در خارج تحصیل می نمایند، در آمریکا هستند

طبق گزارش مؤسسه تحقیقاتی واشنگتن، حدود ۲۰ درصد دانشجویان ایرانی که در خارج تحصیل می نمایند، در آمریکا هستند. بیش از ۵۰ درصد دانشجویان ایرانی در آمریکا در رشته های مهندسی تحصیل می نمایند، یک سوم آنها دختران هستند، ۷۵ درصد آنها در رشته های مربوط به STEM (علوم پایه، تکنولوژی، مهندسی و ریاضیات) در حال تحصیل هستند که بالاترین درصد میان ۲۰ کشور برتر در این زمینه است.

۶۰ هزار دانشجو معادل ۱.۵ درصد دانشجویان ایران در خارج از کشور

رئیس مرکز همکاری های بین المللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز در این رابطه اظهار داشت که ۶۰ هزار دانشجو معادل ۱.۵ درصد دانشجویان ایران در خارج از کشور به ویژه اروپا تحصیل می کنند. سالار آملی افزود: بیشترین این دانشجویان با ۱۲هزار و ۸۰۰ نفر در آمریکا، هشت هزار و ۲۱۳ نفر درآلمان و بقیه نیز در کشورهایی چون کانادا، استرالیا و فرانسه قرار دارند. وی اضافه کرد: ۱.۵ درصد دانشجویان کشور در خارج تحصیل می کنند که از نظر تعداد آنها نگرانی نداریم اما مشکل این است که این افراد بهترین و نخبه ترین دانشجویان ایرانی هستند که احتمال بازگشت آنها به کشور کم است.

هم چنین بر اساس اطلاعاتی که اخیرا سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) منتشر کرده است، در سال جاری میلادی ۵۰/۴ هزار دانشجوی ایرانی در خارج از کشور مشغول به تحصیل هستند که از این ۵۰/۴ هزار دانشجو، ۷۸ درصد آنها در ۱۴ کشور هستند. در بین مقاصد اصلی دانشجویان ایرانی، ۱۱ هزار و ۴۵۵ دانشجو در آمریکا (رتبه اول)، ۵ هزار و ۶۶۱ دانشجو در ترکیه (رتبه دوم)، ۳ هزار و ۹۳۵ دانشجو در آلمان (رتبه سوم)، ۳ هزار و ۷۳۵ دانشجو در کانادا (رتبه چهارم) و ۲ هزار و ۲۹۷ دانشجو در امارات (رتبه پنجم) مشغول به تحصیل هستند.

بهبود و ارتقای شرایط و کیفیت تحصیل در آموزش عالی

عبدالحمید نقره‌کار، عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت

دانشجویان زیادی که با هزار امید و آرزو برای رسیدن به اهداف خود پا در مسیری گذاشته اند امروز آینده ای مبهمی در انتظار آنان است. باید شرایطی در کشور وجود داشت که عطای سفر و تحصیل را به کشورهای خارجی به لقای آن می بخشیدند. صرف هزینه های گزاف و ایجاد ارزش افزوده در کشورهای دیگر بخصوص آمریکا برای ایران بسیار گران تمام خواهد شد و مهم تر این مسائل اینکه این دانشجویان که بسیاری ازآنها نخبگان هستند هیچ گاه به کشور بازنخواهند گشت و سرمایه های شغلی و دانشی زیادی را از دست خواهیم داد.

در واقع، بیشتر دانشجویانی که ایران را ترک می‌کنند؛ ترجیح می‌دهند در کشور مقصد و محل تحصیل خود جذب بازار کار شده و زندگی کنند یا از سوی سیستم‌های آموزشی و کاربردی کشورهای مقصد استعدادیابی شده و شرایط برای ادامه زندگی آن‌ها مهیا می‌شود. تعداد دانشجویان ایرانی مشغول به تحصیل در خارج از کشور در سال ۲۰۱۷ بیش از ۶۰ هزار دانشجو بوده اما نکته مهم اینکه مقصد اصلی این دانشجویان سه کشور امریکا، کانادا و ترکیه بوده است.

درست است که در حال حاضر به دلیل تصمیماتی که اتخاذ شده است به ایم فکر افتاده ایم که چرا باید این سرمایه ها در ایران تحصیل نکنند و به دانشگاههای دیگر بروند اما به طور کلی شرایط باید در جهتی بهبود پیدا کند تا نه تنها دیگر ظرفیت های دانشجویی کشور به فکر تحصیل خارج از ایران نباشند بلکه دانشجویان مهاجر نیز به کشور بازگردند. بهبود و ارتقای شرایط و کیفیت تحصیل در آموزش عالی باید کلید بخورد. منکر این واقعیت نیستیم که دانشگاههای خارج از کشور کیفیت بالایی در آموزش و پرورش دارند اما باید شرایط را بهبود دهیم.

باید با رویکرد «ما می‌توانیم» به دانشگاه‌های‌مان، اساتید خودمان و امکانات خودمان بیشتر توجه داشته باشیم. دانشجوبان و نخبگان در حقیقت باید تحصیل در کشور خودشان را ترجیح دهند. البته توجه به پیشرفت‌های علمی کشور و توجه به نهادهای دانش‌بنیان که باعث شده سطح علمی دانشگاه‌های ما افزایش یابد و این مساله که دانشگاه‌های ما باید پاسخ‌گوی بسیاری از خواسته‌های دانشجویان باشند، بسیار مهم است.