سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
مینا حسینی
به گزارش کسب و کار نیوز، این در حالی است که خطوط قرمز صدا و سیما کارزار رقابت را نفسگیر می‌کند. امروزه چندین بازیگر و رقابت‌های کلانی در حوزه شبکه‌های نمایش اینترنتی و بازار VOD دیده و بازار آن روز به روز بزرگ‌تر می‌شود. «فیلیمو»، «آپارات»، «نماوا»، «کافه‌بازار» و… پلتفرم‌های نمایش آنلاینی هستند که در چند سال اخیر کم‌کم جای خود را در بین مردم باز کردند. روز چهارشنبه جشن ۱۵ سالگی هلدینگ «صبا ایده» بود که «صباویژن»، «فیلیمو» و «آپارات» زیرمجموعه‌های آن هستند. این موضوع نشان می‌دهد بستری که در این زمینه فراهم شده سال‌های دیگر به شکوفایی خواهد رسید. بازار محتوای ویدئویی در دنیا بعد از تلویزیون و شبکه‌های ماهواره‌ای، به شبکه‌های کابلی و سپس VODها رسید. در مارکت ایران با پریدن از روی شبکه‌های کابلی (چنین سیستمی هیچ‌گاه در ایران راه‌اندازی نشد) به بازار پررونق VODها در حال حاضر رسیدیم؛ بازاری که رشد بی‌حد و حصرشان صرفا متعلق به ایران نیست و دنیای مالتی‌مدیا به این سمت و سو کشیده شده است. با نگاهی به گزارش پلتفرم‌های نمایش آنلاین متوجه می‌شویم که این پلتفرم‌ها نسبت به سال گذشته رشدی چند برابری داشته‌اند. به نظر می‌رسد بازار VOD کشور، تکان اساسی خورده است. رشد ۲۴۰ درصدی تولید سریال در شبکه نمایش خانگی نیز نشان می‌دهد که عوامل سینمایی نسبت به ساخت سریال‌های خانگی بیشتر از پیش علاقه‌مند شدند و این موضوع می‌تواند زنگ خطری برای صدا و سیما و از دست رفتن مخاطبان سریال‌هایش باشد. یکی از دلایل استفاده زیاد کاربران از چنین سرویس‌هایی کم‌هزینه‌تر شدن سبد محصولات فرهنگی‌شان است؛ موضوعی که آمار این پلتفرم‌ها نیز به آن پرداخته‌اند.
«کلاسیکو» رقیب صدا و سیما شد؟
این در حالی است که برنامه «کلاسیکو» عادل فردوسی‌پور پس از حاشیه‌های فراوان شب ۲۴ آذر از پلتفرم‌های «کافه‌بازار»، «نماوا» و «فیلیمو» پخش شد و رکورد شکست. کلاسیکو موفق شد در ۲۴ ساعت، به پربازدیدترین برنامه پخش‌شده در تاریخ شبکه نمایش اینترنتی ایران تبدیل شود. برنامه «کلاسیکو» که به تهیه‌کنندگی عادل فردوسی‌پور آماده شده و اجرای آن برعهده پژمان جمشیدی بود، موفق شد طی ۲۴ ساعت بیش از یک میلیون و ۸۲۰ هزار تماشاگر جذب کند. البته باید به این نکته اشاره کنیم رقم یک میلیون و ۸۲۰ هزار بار دیده‌شدن مربوط به تعداد دستگاه‌هایی است که این برنامه ازطریق آن‌ها دیده شده و باتوجه به اینکه احتمالا تعداد تماشاگران هربار پخش روی دستگاه‌های مختلف بیش از یک نفر بوده‌اند، احتمالا آمار بازدید بسیار بیشتر از میزان اعلام‌شده است.
البته این برنامه بهانه‌ای است تا پلتفرم‌های نمایش آنلاین بیشتر دیده شوند و با توجه به رشد زیادی که در سال‌های گذشته داشته‌اند، کم‌کم جای خود را در بین مردم باز کنند. این در حالی است که چندی پیش معاون رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور به موضوع زیان‌ده بودن صدا و سیما نیز اشاره کرد. به همین بهانه در ادامه گفتگوی «کسب‌وکار» با یکی از کارشناسان را می‌خوانید.
استقبال از پلتفرم‌های نمایش آنلاین به‌دلیل محدودیت‌های صداوسیما
حمیدرضا اعتدال‌مهر، رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی کسب‌وکارهای اینترنتی
دلیل استقبال مردم از پلتفرم‌های نمایش آنلاین بسیار مشخص است. زمانی که ما از تلویزیون استفاده می‌کنیم در حقیقت نمی‌توانیم زمان برنامه‌ها را براساس زمان خودمان شخصی‌سازی کنیم. دلیل اینکه این مدل‌ها با استقبال مواجه می‌شود، این است که هر فردی براساس زندگی شخصی‌اش می‌تواند زمان نمایش را برای خودش شخصی‌سازی کند. این امکانی است که تلویزیون‌ها ماهیتاً ندارند؛ یعنی نسل سابق تلویزیون‌ها این امکان را ندارند. در دنیا ابزارهایی مانند تلویزیون‌های پابلیک این قابلیت را داشت و در حال حاضر با توجه به وسایلی که روی اینترنت هست، آن امکانات تبدیل به یک نسل منسوخ می‌شود و از هم‌اکنون می‌توانیم فرض کنیم تلویزیون‌های قدیمی یک نسل منسوخی هستند که خیلی زود جای خود را به این سرویس‌های جدید خواهند داد. این را به عنوان یک فکت باید بپذیریم. همین اتفاقی که راجع به خیلی دیگر از لایه‌های سرویس‌های اینترنتی افتاد درباره تلویزیون هم اتفاق می‌افتد؛ اما درباره دلیل اینکه ایده آقای فردوسی‌پور در قالب برنامه «کلاسیکو» با استقبال زیادی مواجه شد، باید گفت ایشان با توجه به اینکه یک شخصیت دوست‌داشتنی برای خیلی از مردم هستند، ایشان اگر در هر جای دیگری برنامه می‌ساختند با همین اقبال مواجه می‌شد؛ یعنی این موضوع را نباید جابه‌جا کنیم زیرا به خاطر جذابیت پلتفرم‌های آنلاین نیست که این برنامه مورد استقبال واقع شده، بلکه جذابیت خود آقای فردوسی‌پور است؛ یعنی اگر ما به ایشان تلویزیون یا پلتفرم‌های آنلاین یا حتی یک سالن بزرگ را بدهیم برنامه‌شان پربیننده خواهد بود. بنابراین فکر می‌کنم ربط دادن این دو موضوع به همدیگر محلی ندارد؛ ولی باید گفت شاید ایشان در این حوزه یک خدمتی می‌کنند که علاقه‌مندان‌شان بیایند و این سرویس را انتخاب و امتحان کنند. بنابراین شاید در آینده بتوانیم بگوییم که برنامه آقای فردوسی‌پور یک نقطه عطفی بوده در اینکه این سیستم بیشتر شناخته‌تر و مورد استفاده واقع شود. یک نکته مهم این است که در کنار استقبالی که از این برنامه شده، از جاهایی شنیده شد که برخی از این سرویس‌های نمایش آنلاین این ترافیک را نتوانستند تحمل کنند و برای چندین دقیقه بعد از دسترس خارج شدند. این خبر اگر واقعیت داشته باشد یعنی ما باید بپذیریم که سرویس‌دهنده‌هایی که در این حوزه هستند باید کم‌کم سازوکار این را آماده کنند که به‌تدریج جای تلویزیون را بگیرند؛ یعنی باید به مخاطب چند ده میلیونی در این حوزه فکر کرد. جاهایی از دنیا این اتفاق افتاده و فکر می‌کنم حتماً در ایران هم ظرفیت اتفاق وجود دارد که صورت بگیرد.
اگر می‌توانستیم از تعداد مخاطب صدا و سیما آمار دقیقی داشته باشیم – با توجه به اینکه می‌دانیم یکی از وظایف صدا و سیما این است که از آمار یک سرشماری داشته باشد- و بودجه سالانه صدا و سیما با تمام شرکت‌های زیرمجموعه‌اش که هر ساله بودجه می‌گیرند و از ردیف‌های بودجه استفاده می‌کنند تقسیم بر این مخاطبان می‌کردیم، متوجه می‌شدیم که چه عدد قابل‌توجهی در این حوزه هزینه می‌شود و بعد رضایت مخاطبان را اندازه‌گیری می‌کردیم و متوجه می‌شدیم که این فربه بودن از ابعاد مختلفی قابل مطالعه است. یکی از مسائلی که باعث شد پلتفرم‌های نمایش آنلاین سریع جای خود را پیدا کنند، به خاطر محدودیت‌های صدا و سیما بود زیرا ما از چندین سال قبل زمانی که برای نمایش یک‌سری از فیلم‌ها روی صدا و سیما و تلویزیون مشکل داشتیم نخست این فیلم‌ها را به شبکه نمایش خانگی ارائه کردیم؛ یعنی پذیرفتیم که خطوط قرمز صدا و سیما از همه رسانه‌های دیگر بیشتر است. حالا عملا رسانه‌های خانگی این راه جدید را به جای ارائه دی.وی.دی و سی.دی‌های سنتی پیدا کردند؛ به این معنا که می‌توان موضوع را این‌گونه نگاه کرد که انگار ما اول این راه را به خانه‌های مردم باز کردیم که این روش را به عنوان سی.دی و مسائل دیگر پیدا کنند. حالا یک روش نوینی را ارائه می‌کنیم. بنابراین مشخص است که بستر آن را قبلا ساخته‌ایم و خیلی زود جای خود را پیدا می‌کند. این را هم فراموش نکنیم که شبکه نمایش خانگی هم در بسترسازی این قضیه خیلی موثر بوده است.
