سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
مینا حسینی
به گزارش کسب و کار نیوز، در همین راستا میزگرد تخصصی روز دوشنبه با موضوع «صنعت ماینینگ و مدیریت مصرف برق» برگزار شد. سخنرانان این پنل، محمدرضا شرفی مدیر کارگروه ماینینگ انجمن بلاکچین ایران، ابراهیم‌نژاد رئیس گروه امنیت شبکه برق کشور، اسکندریان رئیس تعرفه‌گذاری توانیر و حامد نجفی رئیس اتحادیه در شرف تاسیس استخراج‌کنندگان رمزارز بودند.
جلسه با سوالی شروع شد که فلسفه اینکه صنعت رمزارز و ماینینگ بعد از به رسمیت شناخته شدن به عنوان یک صنعت، اینکه به عنوان یک دسته مجزا در نظر گرفته شد از کجا نشأت می‌گیرد؟
اسکندریان در پاسخ این سوال گفت: «این بحث، بحث مهمی است و نگران‌کننده از حیث اینکه به هر شکل در حال حاضر فضایی که رمزارز در کشورمان دارد باید دست به دست هم بدهیم تا شرایطی فراهم شود حداقل هزینه‌ها و زیان‌ها کمتر شود. در پاسخ به این سوال باید گفت این موضوع منحصر به ایران نیست. اگر ادبیات این موضوع را در دنیا نیز ملاحظه کنید پدیده استخراج رمزارز یک پدیده جدید است حداقل از سال ۲۰۱۱ که تجاری شد و استخراج کم‌کم به شکل یک حرفه که استفاده زیادی از برق می‌کند درآمده و ادبیات آن تولید شده؛ چه در ابعاد دانشگاهی و چه عملیاتی و مقرراتی در دنیا، هرجا که استخراج‌کنندگان می‌خواهند حضور داشته باشند با چالش مواجه هستند. نزدیک به ۶۰ درصد از استخراج رمزارز در دنیا در ایالت «سیچوآن» چین دارد انجام می‌گیرد. ۱۰ درصد بقیه آن در دو ایالت «سین‌کیانگ» و «مغولستان داخلی» و ۳۰ درصد بقیه در بقیه دنیا انجام می‌شود. بیشتر جاهایی که استخراج‌کنندگان برای استخراج مراجعه می‌کنند در اروپای شمالی، ایسلند، سوئد و در آمریکای مرکزی، آمریکای لاتین است و جاهایی که به‌خصوص برق‌آبی است. برخی از ایالت‌های آمریکا استخراج‌کنندگان خودشان تولید برق را از منابع برق‌آبی دارند. هر جا هم که این احتمال وجود داشت که استخراج‌کنندگان به آنجا مراجعه کنند دولت‌های محلی، شهرداری‌ها و قانون‌گذاران آن منطقه، نگران تامین برق سایر مصرف‌کنندگان بودند و ازاین‌رو در این خصوص توجهاتی داشتند از حیث محدودیت تامین ظرفیت و بخشاً تعیین تعرفه‌های مصارف بسیار سنگین؛ یعنی این موضوع برخورد و مواجهه با پدیده مصرف برق توسط استخراج‌کنندگان رمزارز یک امر جهانی است و کشور ما به هر شکل از دو سه سال اخیر که ماینینگ دارد صورت می‌گیرد این نگرانی در صنعت برق به وجود آمد که به هر حال آن میزان ظرفیتی که باید به آن اختصاص پیدا کند و تحمیلی که به سایر مصرف‌کنندگان و ظرفیتی که نوعاً به‌خصوص ماه‌های تابستان محدود است به چه شکل باشد. جمع‌بندی نهایتا به اینجا رسید که تعرفه برق متقاضیان استخراج رمزارزها صرفا با دریافت انشعاب برق از شبکه سراسری یا احداث نیروگاههای جدید خارج از شبکه سراسری صورت می‌گیرد. تعرفه برق متقاضیان این صنعت با قیمت متوسط ریالی برق صادراتی با نرخ تسعیر سامانه نیما که توسط وزارت نیرو تعیین می‌شود محاسبه و اعمال خواهد شد. بنابراین ما به عدد ۹۶۵ تومان رسیدیم. این را ما به بازه ۸ و ۴ ماهه تقسیم کردیم که بازه‌ای که کمتر نگران ظرفیت شبکه هستیم با یک عدد رقابتی‌تری – هرچند آن هم مورد انتقاد دوستان هست- در حال حاضر ۹۶۵ تومان متوسط کل سال است. در ۴ ماه خرداد و تابستان این قیمت در ۲ ضرب می‌شود و ۱۹۳۰ تومان می‌شود و در ۸ ماه بعدی سال ۴۸۲ تومان می‌شود. مشخصا تعرفه‌گذاری و برخورد متفاوت نسبت به سایر مصرف‌کنندگان برق تکلیفی است که تصمیم هیات‌وزیران برای ما مقرر کرده و آن هم ناظر بر پیشینه و سابقه تاریخی در دنیا و مناسباتی بوده که منتهی به این تصمیم هیات‌وزیران شده است.»
ابراهیم‌نژاد در ادامه گفت: «من از دیدگاه امنیت شبکه و پایایی شبکه برق در این جلسه حضور دارم. توسعه ماینرها نباید به صورت سرطانی در شبکه شود. آنگاه ما نمی‌توانستیم شبکه را مدیریت کنیم. به همین دلیل نظر من در جلسات این بود که باید به گونه‌ای مدیریت‌شده این صنعت و حوزه تشویق شود و به سمتی برود که کشورهای دیگر هم کردند. در روسیه چهار منطقه هست که در بحث هتلینگ فعال هستند. در کشورهای دیگر مثل کانادا و چین نیز به همین صورت. تعداد خاصی ماینر آنجا در حال فعالیت هستند. جالب اینجاست که من دعوت شدم به کمیسیون فرهنگی مجلس. یک نامه‌ای آمد و گفتند در مورد بحث ماینرهاست. آیا این ماینر فرهنگ است یا فرهنگ ماینر است که در کمیسیون فرهنگی آمده است؟ گفتند چون فضای مجازی ذیل کمیسیون فرهنگی در مجلس است این هم باید در کمیسیون فرهنگی بررسی شود. از دیدگاه صنعت برق ما مخالف این هستیم که این صنعت به صورت پخش و گسترده در کشور گسترش پیدا کند.»
نجفی در ادامه گفت: «روال باید این باشد که قبل از تصویب مصوبات، نظر بخش خصوصی و نظرات کارشناسی گرفته شده و مسائل مطرح شود. دوستان می‌گویند که موافق نیستیم این صنعت مانند غده سرطانی رشد کند. با این نرخ برقی که شما گذاشتید سرطانی رشد خواهد کرد و من انتخابی ندارم بین سالم کار کردن و ناسالم کار کردن و من تنها یک انتخاب برای حیات دارم و آن ناسالم کار کردن است. بالای ۴۰۰ مگاوات با هماهنگی مدیران شرکت توزیع و بقیه با برقی کیلوواتی ۶۰ تومان و کمتر دارد ماین صورت می‌گیرد با برق آموزشی و فرهنگی و امسال آن و شما هم نمی‌توانید آن را اصلاح کنید زیرا نرخی را نگذاشته‌اید که من بتوانم قانونی کار کنم.
۱۰۰ ترانس قدرت را شما سال آینده به‌دلیل بالانس برق از دست خواهید داد با این نرخ انرژی که شما مقرر کرده‌اید. چرا؟ چون من صنعتگر راهی ندارم که قانونی کار کنم. در کشور ما دولت ابتدای موضوع قرار گرفته و سهم زیادی و حسابی می‌خواهد. شما راهکاری جلوی پای فعالان این صنعت قرار دهید. کدام بیزینس را شما می‌توانید ۴ ماه خاموش کنید؟ چند نکته در مورد این نرخ وجود دارد. یکی این است که یکی بحث عمومی اقتصاد است که شما اول جریان قرار گرفته‌اید که این یک اشکال است. نکته دوم این است که معنای این نرخ ایجاد و بروز یک فساد سیستمی در وزارت نیرو است که اتفاقا تشویق به ایجاد رشد سرطانی در ساختار شبکه است. نکته سوم سودآور هم نیست. نکته چهارم این است که شرکت «بیت‌مین» بزرگ‌ترین فارم استخراج بیت‌کوین در تگزاس است. من قیمت برق آنها را سوال کردم و به ۳٫۳ سنت رسیدم. البته آنها پیشنهاد دادند که دستگاه‌های شما را ببریم و هاست کنیم. در مورد ۵ کشور قطر، قزاقستان، روسیه، چین و گرجستان را مطالعات میدانی کردیم. عدد رقابت ماینینگ برای هاستینگ در دنیا ۴٫۹ سنت است.»
شرفی در ادامه افزود: «از دید من یک بازی را راه انداخته‌اند در شرایطی که ما در جنگ علنی اقتصادی به سر می‌بریم. ۳۰ دستگاه نظارتی در این حوزه نظر داده‌اند که خود نیز زیرمجموعه دارند؛ یعنی تازه یک دستگاه نظارتی دیروز به ما پیغام داد که بیایید و به ما این مطالب را ارائه کنید. شما تا حالا کجا بودید؟ ما ۴ سال است که در کشور درگیریم. دوستان می‌گویند این صنعت را با صنایع دیگر از نظر مصرف انرژی قیاس کنید. شما برای کدام صنعت در کشور چنین مقیاسی در نظر گرفته اید؟ بدعتی که دارد ایجاد می‌شود می‌تواند فراگیر شود و دامن همه صنایع را بگیرد. ما می‌گوییم این بدعت، بدعت اشتباهی است. شما دارید یک بدعت در صنعت کشورمان می‌گذارید. شما یک موضوع را کاملا در مسیری اشتباه برده‌اید به‌دلیل اینکه شیوه تعرفه‌گذاری‌تان اشتباه است. این فاصله‌ای که در تعرفه‌گذاری ایجاد می‌شود فساد و رانت ایجاد می‌کند. این مدیریت ناصحیح ماست که این صنعت را فسادزا می‌کند. ما داریم از انتها وارد می‌شویم. هوشمند سازی مصرف ابتدا نیازمند مدیریت هوشمند است. ما باید بپردازیم به مدیریت هوشمند انرژی که نداریم. مدیر ما مقطعی نگاه می کند و برنامه‌ریزی مقطعی می‌کند تا مدیریتش تمام شود و نفر بعدی بیاید و سکان را بگیرد. این طرز تعرفه‌گذاری جز این حکایت ندارد. مدیریت غلط است. این زمانی که دوستان می‌گویند پیک مصرف است در زمانی است که ما بیشترین ظرفیت مازاد تولید را هم داریم. ما تقریبا از زمانی که آقای رجبی‌مشهدی تریبون را به دست گرفتند، در اولین نشست خبری که داشتیم آمارها را از سایت وزارت نیرو استخراج کردیم و ارائه دادیم؛ اما نتیجه آن، این شد که هفته بعد سایت توانیر مسدود شد. یعنی آمار اختصاصا مال یک سمت میز است و هرچه هم می گویند وحی منزل است و ما باید قبول کنیم. این روش صحیحی برای مذاکره نیست. اینکه می گویند نگران پایداری شبکه هستند دروغی بیش نیست. سال گذشته ما پیشنهاد مکتوب به وزارت نیرو دادیم که اجازه بدهید ماینرها در نیروگاه ها مستقر شوند و مدیریت آن نیروگاه ها را خود انجام بدهید. چرا این پیشنهاد را قبول نکردید؟ ما در کشور نیروگاه هایی داریم که با ۶۰- ۵۰ درصد ظرفیت دارند کار می کنند و امکان افزایش ظرفیت ۱۰۰-۹۰ درصد را ندارند. چرا؟ چون زیرساخت انتقال به شبکه سراسری ندارند. ما ۳ نیروگاه سیکل ترکیبی بزرگ با چنین شرایطی داریم. اگر می خواهید مدیریت هوشمند کنید راه درست این است که منابع را مدیریت کنید.فرض این است که وزارت نیرو قصد دارد برق را از ترکمنستان ۳ سنت بخرد و ۸٫۵ سنت به ما بفروشد. آیا این کار دلالی نیست؟ از طرف دیگر عدد و رقمی که گذاشته اند بر مبنای این است که همه صنعتگران کار خود را تعطیل کنند و در خانه بنشینند. چرا؟ چون یک سری ها حتما دارند کار می کنند. این صحیح نیست که این صنعت را مردم تا اینجا برسانند و حالا به صنعتگر بگوییم شما کنار بنشین و دیگر به درد شما نمی خورد. این همان موضع گیری ای است که داریم می بینیم. ما سه نیروگاه به شما معرفی می کنیم که در پیک مصرف برق ما را تامین می کنند دیگر چه بهانه ای دارید؟ اجازه بدهید آنجا کار کنیم. اینکه بنشینیم و فرافکنی کنیم، این فرافکنی کردن راحت است. ما آمدیم یک قانون غلط را ایجاد کرده ایم و مردم را در یک مسیر اشتباه هل می دهیم. آنها اشتباه می کنند بعد یک هزینه به بیت المال تحمیل می شود که اینها را پیدا کرده، بگیرند و مجازات کنند. این کار به کشور هزینه تحمیل می کند. ما گفتیم شفاف سازی بهترین راه است ولی شفاف سازی مدیریت می خواهد؛ مدیریتی که مسائل را تسهیل کند. ما پیشنهاد داده ایم که خودمان با سیستم و هزینه خودمان زیرساخت و ظرفیت را ایجاد می کنیم، ما که در حال حاضر امکان صادرات گاز را نداریم، شما می گویید پیک مصرف دارید در ۴۰۰ ساعت ما در این ۴۰۰ ساعت برق هم به رایگان در اختیار شما می گذاریم. متاسفانه موضع گیری از طرف وزارت نیرو بسیار ناعادلانه است.»
