نشست تخصصی «نقش اوراق گام در تامین مالی و رونق تولید» در جریان پنجمین همایش مالی اسلامی با موضوع بازار مالی اسلامی، رونق تولید، چالشها و راهکارها صبح امروز در دانشگاه الزهرا برگزار شد که در این نشست مدیرعامل فرابورس مهمترین ویژگی اوراق گواهی اعتبار مولد (گام) در زمینه تامین مالی یک صنعت را کوتاه کردن فرایند تامین مالی عنوان کرد و گفت: به عنوان مثال اگر در زنجیره ارزش و تامین یک صنعت ۱۰ شرکت داشته باشیم و محصول هر شرکت، مواد اولیه شرکت بعدی باشد، هنگامی که این شرکتها برای تامین مالی به بانک و بازار سرمایه مراجعه میکنند یا به دنبال اخذ وام یا در پی عرضه اولیه سهام خود در بازار سرمایه هستند، طی کردن این پروسه به احتمال زیاد دهها ماه به طول میانجامد.
به گفته امیر هامونی تامین سرمایه در گردش تک به تک نهادهای تولیدی از شبکه پولی و مالی نیازمند صرف زمان زیادی است که باعث میشود سرعت تولید به مراتب کمتر شود اما اوراق گام میتواند این روند زمانبر را به شدت کاهش دهد و این مهمترین ویژگی اوراق گام است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
هامونی با اشاره به ملاحظات حقوقی این اوراق گفت: مطابق با ماده ۲۶ قانون رفع موانع تولید، معاملات ثانویه تمامی اوراق منتشرشده باید در بازار سرمایه انجام شود و از آنجا که یکششم زمان مربوط به پروسه تامین مالی اوراق گام در خصوص تهاتر میان اجزای تامین در بازار پول صوت میگیرد؛ مابقی زمان حضور این اوراق در بازار سرمایه پنجششم کل دوره تامین مالی آن خواهد بود.
مدیرعامل فرابورس در ادامه افزود: دستورالعمل اجرایی پذیرش و معاملات اوراق گام تدوین شده که قرار است به تصویب هیاتمدیره سازمان بورس برسد.
او با اشاره به اهمیت رتبهبندی اعتباری و لزوم جدی گرفتن آن بیان کرد: لازم است بانکها شرکتها را به کمک موسسات اعتباری رتبهبندی کنند؛ چراکه از این طریق ریسک بانکها مدیریت میشود. البته باید میان اعتبارسنجی یا Credit Scoring و رتبهبندی اعتباری یا Credit Rating تمایز قائل شد و شرکتهای رتبهبندی اعتباری دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار میتوانند مفید باشند.
مدیرعامل فرابورس همچنین پیشنهاد کرد که از ظرفیت تامین سرمایهها و بانکهای سرمایهگذاری استفاده شود تا به عنوان ناشر اوراق گام فعالیت کنند.
هامونی اقدامات لازم برای ورود اوراق گام به فرابورس ایران را اینگونه برشمرد: ابتدا باید این ابزار به عنوان ورقه بهادار مبتنی بر فقه در کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار به تصویب برسد. سپس این ابزار به عنوان ورقه بهادار قابل معامله مطابق با بند ۲۴ ماده یک قانون بازار اوراق بهادار در شورای عالی بورس و اوراق بهادار تصویب شود. گام بعدی تصویب دستورالعمل اجرایی پذیرش و معاملات گام در فرابورس ایران است و آخرین مرحله نیز با اتصال سامانه سیمای بانک مرکزی به سامانه فرساد فرابورس ایران به سرانجام میرسد.
او در پایان با اشاره به اقدامات موثر و لازم توسعهای برای اوراق گام گفت: راهاندازی بازار قرارداد توافق بازخرید بر روی این اوراق، استفاده از ظرفیتهای شرکتهای تامین سرمایه در انتشار آنها، توسعه استفاده از خدمات موسسات رتبهبندی اعتباری و طراحی بازار اوراق بنجل (Junk Bond) برای کاهش مخاطرات اوراق نکول از جمله اقداماتی است که میتواند به توسعه اوراق گام منجر شود.
میزبانی فرابورس از معاملات ثانویه اوراق گام
حمید زمانزاده معاون پژوهشی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی نیز در نشست تخصصی نقش اوراق گام در تامین مالی و رونق تولید، اوراق گام را یکی از ابزارهای جدید و کارآمدی دانست که در شورای پول و اعتبار به منظور تامین مالی بنگاههای تولیدی به تصویب رسیده و معاملات ثانویه آن در فرابورس انجام خواهد شد.
زمانزاده با بیان اینکه با توجه به شرایط کنونی کشور و وضعیت تحریمها، چالشهایی برای تامین مالی بنگاههای تولیدی داریم، گفت: سه چالش اصلی؛ نیاز واحدهای تولیدی به سرمایه در گردش بیشتر برای حفظ سطح قبلی تولید با توجه به افرایش قیمتها در دو سال گذشته، نشت تسهیلات اعطایی از بخش مولد به غیر مولد و مشکل تامین اعتبار بانکهاست که نقدینگی برای حمایت از تولید ندارند.
او از اهداف طراحی اوراق گام را رفع موانع پولی تولید، هدایت منابع مالی به فعالیتهای مولد اقتصادی و تامین سرمایه در گردش و پایدار برای واحدهای تولیدی برشمرد.
معاون پژوهشی پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی تاکید کرد که اوراق گام به نحوی طراحی شده که همه بنگاهها اعم از کوچک، بزرگ و متوسط بتوانند از آن بهره ببرند.
زمانزاده درباره نرخ نکول این اوراق نیز اظهار کرد: نرخ نکول اوراق گام نباید از نرخ نکول تسهیلات در رویه جاری سیستم بانکی بیشتر باشد و تلاش میشود حتی از رویه جاری سیستم بانکی کمتر باشد.
گفتنی است در پنجمین همایش مالی اسلامی که شامل چندین سخنرانی و نشست تخصصی و ارائه مقالات علمی در زمینه مالی اسلامی بود، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس کمیته فقهی سازمان بورس، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، رئیس انجمن مالی اسلامی، مدیرعامل سازمان حسابرسی و استادان و دانشجویان دانشگاههای برتر کشور حضور داشتند و به بررسی راهکارهای رونق بازار مالی اسلامی کشور پرداختند.