هیاهوی شبکه ملی اطلاعات برای هیچ

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، در هفته اخیر و پس از قطعی اینترنت جهانی باور همگان بر این بود که پس از صرف بودجه های میلیاردی و با گذشت ده سال از آغاز پروژه، شبکه ملی اطلاعات در این اتفاق می تواند سرویس دهی مناسبی به کاربران اینترنت داشته باشد. اما این اتفاق نیفتاد و نارضایتی کاربران و مردم حکایت از هدرروی بودجه های میلیاردی و کم کاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در طول این سالها دارد. بخش خصوصی نیز معتقد است در لایه شبکه و زیرساخت و برقراری خدمات پایه، دچار کمبود در لایه خدمات و محتوا بودیم و این موضوع باعث وارد آمدن خسارات گسترده به کسب‌وکارها از جمله وجود اختلال در خدمات کسب‌وکارهای بالغ‌تر به دلیل عدم آمادگی سرویس‌دهندگان متوسط و کوچک، ایجاد هزینه‌های مالی و انسانی چند برابری برای کسب‌وکارها یا کاهش شدید جریان ورودی مشتریان کسب‌وکارها شده است.

جنجال قطع دائمی اینترنت جهانی

نامه‌ ارسالی سازمان فناوری اطلاعات به بخش‌های دولتی برای در اختیار گذاشتن لیستی از سرویس‌های وابسته‌شان به خدمات خارجی در شبکه‌های اجتماعی جنجال بزرگی به پا کرده است. بسیاری از کاربران اعلام می‌کنند این درخواست سازمان فناوری اطلاعات از بخش دولتی و خصوصی برای ایجاد محدودیت‌های بیشتر روی سرویس اینترنت جهانی و قطع همیشگی آن در آینده‌ای نزدیک است؛ اما رئیس سازمان فناوری اطلاعات به پیوست می‌گوید که تنها هدف آنها از ارسال این دو نامه شفاف‌سازی ضربه‌های اقتصادی برای تصمیم‌گیرانی است که دستور قطع اینترنت را به خاطر شرایط ویژه کشور داده‌اند.

امیر ناظمی در توضیح ارسال این نامه‌ها به بخش خصوصی و دولتی به پیوست گفت: «نامه‌ای که به سازمان‌های دولتی برای معرفی یک نماینده و تهیه یک لیست از سرویس‌هایی که به خدمات خارجی وابسته‌اند، روز چهارشنبه ۲۹ آبان به آنها ارسال شده است؛ یعنی روزی که اینترنت کشور قطع بود. این نامه‌ هم بعد از تماس کاربری با من که از قطع خدمات بیمارستانی به دلیل قطع اینترنت حکایت داشت تنظیم و به آنها ارسال شد.» ناظمی می‌گوید که وقتی این پیام را از سمت این کاربر دریافت کرده متوجه شده که قطع اینترنت می‌تواند از سمت برخی سازمان‌ها به بهانه‌ای تبدیل شود که از ارائه سرویس به شهروندان سرباز بزنند.

اما به دنبال اتفاقاتی که در هفته اخیر به دنبال قطعی اینترنت جهانی و ناتوانی شبکه ملی اطلاعات در میزبانی از کاربران داشته کمیته ارتباطات مجلس اعلام کرده است که محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هفته آینده برای بررسی نقاط ضعف شبکه ملی اطلاعات به مجلس خواهد رفت. سبحانی فر، رئیس این کمیته گفته است که به دنبال قطع اینترنت جهانی نقاط ضعفی در شبکه ملی اطلاعات دیده شده که وزیر ارتباطات برای پاسخگویی و بررسی آنها به مجلس دعوت شده است. این در حالی است که قطعی اینترنت جهانی در حالی اتفاق افتاد که آذری‌جهرمی قبلا با بیان این‌که هیچ چیزی جای اینترنت را نمی‌گیرد، اظهار کرده بود: شبکه ملی اطلاعات و اینترنت هر کدام جای خود را دارد.

اتفاق نظر نمایندگان مجلس بر عدم تحقق شبکه ملی اطلاعات

• عضو کمیسون فرهنگی مجلس با انتقاد از دولت و وزارت ارتباطات در عدم راه اندازی شبکه ملی اطلاعات گفت: بی توجهی به این موضوع خطرات جدی ملی دارد در حالی که فضای مجازی رها و به پاشنه آشیل دولت تبدیل شده است. نصرالله پژمانفر عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با انتقاد از عدم راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات از سوی دولت و تمرکز آنها بر کسب و کارهای اینترنتی گفت: متأسفانه یکی از پاشنه‌های آشیل دولت فعلی و شخص آقای روحانی آن است که آنها توجهی به فضای مجازی و شبکه ملی اطلاعات ندارند. دستگاه قضایی و ریاست قوه قضائیه باید قاطعانه در برابر شیطنت بزرگ وزارت ارتباطات که خود را متعهد به هیچ امری نمی‌داند و خطر بسیار بزرگی را برای منافع و امنیت کشورمان داشته و اقتصادمان را به خطر انداخته است داشته باشد.
• محمدعلی پورمختار عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس گفت: انتظار همه ما این است که دولت «شبکه ملی اطلاعات» را به سرانجام برساند تا فضای امنی برای حضور مردم در فضای مجازی ایجاد شود.
• سیدحسین نقوی‌حسینی، نماینده مردم ورامین در مجلس گفت: قضایای قطع اینترنت اخیر نشان داد که ما در حوزه داخلی با مشکلات زیادی رو به رو هستیم و آنطور که باید و شاید پاسخگو نبود اما فرصت خوبی بود که ایرادات اینترنت ملی مرتفع شود. ما باید ضمن حفظ اینترنت بین المللی زیرساخت های اینترنت ملی را نیز گسترش دهیم. در جهان امروز باید از هر دو ظرفیت اینترنت ملی و بین المللی به خوبی استفاده کرد.

عقب ماندگی جدی در شبکه ملی اطلاعات

جمشید جعفرپور، نماینده مجلس

تحقق شبکه ملی اطلاعات باید در راس امور قرار بگیرد و باید در این رابطه احساس مسئولیت بیشتری وجود داشته باشد. ما برای امنیت اطلاعات کشور و امنیت داده‌های کشورنیاز مبرم به این شبکه داریم و برای سرعت دادن و تسریع فرآیند دریافت اطلاعات باید از این شبکه استفاده کنیم. اما هنوز این شبکه آمادگی برای پذیرش این اطلاعات و سرویس دهی به کاربران را ندارد. اتفاقات اخیر نشان داد باید همت و تلاش بیشتری در راستای راه اندازی کامل این پروژه وجود داشته باشد. تمامی دستگاه ها باید اطلاعات خود را در اختیار این شبکه قرار دهند تا مشکل تامین محتوای آن نیز برطرف شود.امروز در تولید محتوا برای فضای شبکه ملی اطلاعات عقب ماندگی جدی مشاهده می‌شود. شبکه ملی اطلاعات جزو وظایف دستگاه‌های حاکمیتی و دولتی است تا آن را هرچه سریعتر راه‌اندازی کنند که البته این امر با تاخیر مواجه شده است.

ضعف این شبکه پس از گذشت چندین سال از آغاز بکار آن جای سوال دارد. چرا تا به امروز هنوز تحقق صد درصدی این شبکه را شاهد نیستیم. تمام کشورهای دنیا با راه اندازی شبکه ای داخلی اطلاعات را در داخل کشور میزبانی می کنند و مشکلی که امروز در کشور ما با قطعی اینترنت جهانی بوجود آمد مشکل نبود شبکه ملی اطلاعات است. نقش شبکه ملی اطلاعات این است که به لحاظ فنی، امکان تاثیرگذاری و مدیریت این ارتباطات را به داخل کشور منتقل می‌کند و تسلط  و حاکمیت مدیریت خارجی را منتفی خواهد کرد اما تا به امروز این اتفاق نیفتاده و به نظر می‌رسد برای رسیدن به این هدف تلاش نشده است.