دوراهی اخذ مالیات از سپرده‌های بانکی

ثمانه نادری

به گزارش کسب و کار نیوز، بر اساس گزارش‌های موجود نرخ مالیاتی که برایسود سپرده‌های بانکی ذکر شده بین ۴ تا ۱۰ درصد است. در واقع کسی که به عنوان مثال سود سپرده ۲۰ درصدی دریافت می کند با اعمال این سیاست، این سود بین ۱۸ تا ۱۹ درصد می شود که در کل رقم قابل توجهی نیست. در حالی که چشم پوشی از مالیات سپرده‌های بانکی که بر اساس آمارها مانده کل آن نزد بانک و موسسه‌های اعتباری در پایان اسفندماه ۹۷ بیش از ۲۰۶۷۳.۴ هزار میلیارد ریال بوده، به معنی از دست رفتن رقم بزرگی از درآمدهای مالیاتی است که در شرایط فعلی مورد نیاز دولت است و روی آن مانور داده می‌شود. سوالی که در این ارتباط باید مطرح کرد این است که در شرایط فعلی چه اقدامی به نفع اقتصاد است؟ آیا چشم‌پوشی از مالیات سپرده‌ها با این بهانه که از بانک‌ها خارج می‌شوند، درست است؟ در چه صورتی دریافت مالیات از سپرده‌گذاران منابع بانکی را تهدید نخواهد کرد؟
به اعتقاد برخی از کارشناسان عدم اخذ مالیات از سپرده‌های بانکی که روی هم رفته رقم بزرگی است، باعث انجام سیاست‌هایی از سوی دولت برای جبران کسری بودجه خواهد شد که به مراتب اثرات منفی‌تری بر روی اقتصاد بر جای خواهد گذاشت. در حال حاضر ۲ میلیون نفر بیش از ۲۰۰ هزار میلیارد تومان سود سپرده دریافت می‌کنند، وقتی همچنین منبع درآمدی در کشور است و از آن استفاده نمی کنیم ظلم به عموم جامعه است در حالی که اگر از این مسیر درآمد کسب نکنیم مجبوریم برای مقابله با کسری بودجه اوراق منتشر و خلق پول کنیم. در بسیاری از کشورها حتی با وجود سود حقیقی منفی، سیاست مالیات بر سود سپرده های بانکی اجرا می شود. اما از نگاه برخی از اقتصاددانان در شرایط کنونی که نرخ تورم به شدت بالا رفته، سود چندانی به سپرده‌گذاران پرداخت نمی‌شود که بابت آن مالیاتی اخذ شود. به گفته آنان اگر سود سپرده مبنا مالیات قرار بگیرد، به خیلی از افراد ظلم می‌شود. در شرایط فعلی این اقدام معنا پیدا نمی‌کند و تبعات اقتصاد کلان وخیمی دارد؛ به تورم دامن می‌زند، ارزش پول ملی کم و به مردم این پیام داده می‌شود که پول نگهداری نکنند.

علی سعدوندی، کارشناس اقتصادی

زمان اخذ مالیات از سپرده نیست

در حال حاضر دولت به افزایش پایه‌های مالیاتی و منابع مالیات نیاز دارد. اما نیاز دولت به منابع مالیاتی نباید با مکانیزمی تامین شود که در حال حاضر اجرای آن منطقی نیست. برای مثال اخذ مالیات از سپرده‌های بانکی در شرایط تورمی فعلی که نرخ واقعی سود۱۵ الی ۲۰ درصد است و با تورم بالای ۴۰ درصدی فاصله زیاد دارد، باعث کاهش منابع بانکی و فرار سپرده‌گذاران از بانک‌ها می‌شود. سود فعلی سپرده‌های بانکی نسبت به تورم منفی شده است. اخذ مالیات از سپرده‌های بانکی باید زمانی اجرا شود که بانک‌ها سود بالا به  سپرده گذاران  پرداخت می‌کنند و سپرده‌های بانکی منبع عمده خلق نقدینگی در کشور می‌شود. به عبارتی دولت باید از اهرم مالیاتی برای کنترل رفتارهای سودجویانه استفاده کند. اما در حال حاضر نه نرخ سود آنقدر بالاست و نه شرایط اقتصاد مناسب است. در شرایط تورمی دولت باید در سیاست‌های مالی و مالیاتی خود تغییر ایجاد کند. بنابراین اگرچه اخذ مالیات از سپرده‌های بانکی اثرات مثبت دارد، اما حالا زمان اخذ آن نیست.