ثمانه نادری
به گزارش کسب و کار نیوز بر اساس آمارهای بانک مرکزی سهم تسهیلات پرداختی بابت تأمین سرمایه در گردش بخش صنعت و معدن در ۶ ماهه سال جاری معادل ۸۶۲ هزار میلیارد ریال بوده که حاکی از تخصیص ۴۰.۸ درصد از منابع تخصیص یافته به سرمایه درگردش تمام بخشهای اقتصادی (مبلغ ۲۱۱۱ هزار میلیارد ریال) است. اما معاون طرح و برنامه وضعیت تسهیلات نظام بانکی به بخش صنعت و معدن را مطلوب ندانست و گفته تا پایان شهریور ۱۳۹۸ از مجموع ۱۰۱۶ واحدی که به بانکهای عامل معرفی شده تنها ۲۷ واحد تسهیلات خود را به ارزش ۲۳۹٫۴ میلیارد تومان دریافت نمودهاند. این صحبتها حاکی از نابرابری در تخصیص تسهیلات بانکی به تولید و صنایع و همچنین عدم دسترسی برخی از صنایع و بنگاههای اقتصادی به تسهیلات بانکی است که نشان از مشکلات موجود بر سر راه روند تسهیلات دهی دارد.از ابتدای سال جاری تا کنون یکی از شعارهای مهم در حمایت از تولید داخلی، تسهیلاتدهی به تولید و تامین مالی آن بوده است. البته در همین راستا دستوراتی به بانکها داده شده و طبق قانون آنها موظف به انجام یک سری تعهدات در قبال تولید شدند. اما وضعیت پرداخت تسهیلات به تولید حاکی از تداوم سختگیریها در روند تسهیلاتدهی به تولید است که کماکان دست تولیدکنندگان را به منابع بانکی کوتاه میکند.طبق آخرین گزارشهای بانک مرکزی، از ۱۱۸۳ هزارمیلیارد ریال تسهیلات پرداختی در بخش صنعت و معدن معادل ۷۲.۸ درصد آن (مبلغ ۸۶۲ هزار میلیارد ریال) در تأمین سرمایه در گردش پرداخت شده است که بیانگر توجه و اولویتدهی به تأمین منابع برای این بخش توسط بانکها در سال جاری است. مبلغ ۳۸۲۱ هزار میلیارد ریال تسهیلات بانکی در ۶ ماهه سال ۱۳۹۸ به بخشهای اقتصادی پرداخت شد که در مقایسه با مدت مشابه پارسال رشد ۲۶ درصدی (معادل ۷۸۹ هزار میلیارد ریال) را نشان میدهد.به گزارش بانک مرکزی، سهم تسهیلات پرداختی در قالب سرمایه در گردش در تمام بخشهای اقتصادی در ۶ ماهه سال جاری مبلغ ۲۱۱۱ هزار میلیارد ریال معادل ۵۵.۳ درصد کل تسهیلات پرداختی است که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل مبلغ ۲۵۰ هزار میلیارد ریال معادل ۱۳.۵ درصد افزایش داشته است.همچنین در مدت مورد اشاره، تعداد ۲۰۸ هزار و ۸۴ فقره تسهیلات به بخش صنعت و معدن با میانگین پرداختی هر فقره ۵.۷ میلیارد ریال پرداخت شده است. درضمن در بخش خدمات تعداد یک میلیون و ۷۴۵ هزار و ۷۶۶ فقره تسهیلات با میانگین پرداخت هر فقره ۸۰۰ میلیون ریال پرداخت شده است.با این حال معاون طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت گفته روند تسهیلاتدهی به تولید وضعیت مطلوبی را نشان نمی دهد و باید سرعت پرداخت تسهیلات به تولید با سرعت بیشتری انجام پذیرد.
اعمال نفوذ سهامداران در مدیریت بانکها
کامران ندری، کارشناس اقتصادی
مهمترین عامل در عدم دسترسی بسیاری بنگاههای اقتصادی به تسهیلات بانکی و نابرابری در پرداخت تسهیلات به ساختار سهامداری بانکها بر میگردد. با توجه به اعمال نفوذی که سهامداران در مدیریت بانکها اعمال میکنند، تسهیلات به سمت شرکتهایی که به سهامداران بانک ها مرتبط است، سوق داده میشود. به عبارتی ترکیب سهامداران بانکها از ترکیب مطلوب فاصله دارد. بر همین اساس بود که رئیس کل بانک مرکزی چندی پیش هم به این موضوع اشاره داشته و گفته که ذی نفع واحد نمیتواند بیش از ۳۳ درصد سهام بانک را تملک کند که البته این میزان نیز بالاست و در فرآیند تسهیلاتدهی برابر به متقاضیان خلل ایجاد میکند. لذا سهامداران به راحتی میتوانند در بانکها اعمال نفوذ کنند و تسهیلات بانکها را به سمت شرکتهایی هدایت کنند که غیرمستقیم و یا مستقیم با آنها در ارتباطاند. نکته مهم دیگر این است که بانکها در این شرایط ترجیح میدهند به شرکتهایی وام دهند که ریسک کمتری به لحاظ بازپرداخت تسهیلات برای آنها ایجاد کند. چرا که مایل به افزایش معوقات خود نیستند. به همین دلیل تسهیلات به شرکتهای محدودی پرداخت میشود.