مصایب شرکت های دانش‌بنیان

یادداشت-

یک مشکل در این میان وجود دارد که یک قسمتی در این میان هست به نام ارزیابی؛ یعنی یک عده می‌آیند و به ارزیابی این شرکت‌ها می‌پردازند. این ارزیابان آدم هستند و آدم‌ها هم قیمت دارند. یک تعدادی از شرکت ها می روند و می بینند قانون چه می گوید و کاری می کنند که آن تیک ها را بزنند. یک عده به آن تیک ها نمی رسند. به نظر می‌رسد از کمک ارزیاب‌ها استفاده کرده‌اند. اگر اسم این کار را به نوعی رشوه بگذاریم بیراه نرفته ایم. نکته بعدی این است که خود آیین‌نامه دانش‌بنیان‌ها هم در قسمت‌هایی خلأهای قانونی دارد که بعضی‌ها از این خلأ استفاده می‌کنند. خلأهایی که دیده نشده است و از آنجا یک عده استفاده می کنند. این شرکت‌ها  از یک خلأ قانونی استفاده کرده‌اند که غیرقانونی هم نیست. در قانون ما اگر کسی ۱۰۰ هزار تومان بدزدد طبق قانون دست آن دزد قطع می شود؛ ولی اگر کسی ۳ هزار میلیارد تومان بدزدد  به او لبخند می زنند. زیرا وارد زندان می شود و مرخصی می گیرد و آن فرد می آید بیرون. این خلأ قانونی است.این فرد  غیرقانونی بیرون نیامده است. از یک خلأ قانونی و گاف قانونی استفاده کرده و آمده بیرون. کسی که یک میلیون بدهکار است به زندان می رود و کسی که ۶ میلیارد تومان بدهکار است وارد زندان می شود و بعد مدتی مرخصی می گیرد و می آید بیرون. او رشوه نداده و کار غیرقانونی نکرده است، بلکه از یکی از خلأهای قانونی استفاده کرده است. همه این عوامل دست به دست هم داده و به دانش بنیان ها ضربه می زند. عددسازی و علاقه به نمودار هم باعث شده که تعداد دانش‌بنیان‌ها اضافه شود؛ دوست داشتند که بگویند ما هزار، دو هزار، چهار هزار شرکت دانش بنیان داریم، برای اینکه گزارش بدهند و بگویند ما چقدر در این حوزه عالی عمل کرده ایم عددسازی کرده اند؛ یعنی کمک کرده اند یک عده که لیاقتش را نداشتند دانش بنیان شوند و گزارش آنها خوب ارائه شود. این دلایل را کنار هم بگذاریم مشکلات دانش بنیان ها درمی آید و صحبت وزیر اقتصاد مبنی بر اینکه تعدادی از شرکت ها خود را در قالب شرکت دانش بنیان بزک کرده اند، عینیت پیدا می کند. مثلا من معاون تدارکات رئیس جمهور هستم. بعد باید هر سال گزارشی بدهم. یکی از گزارش هایم این است که امسال هزار تدارکاتچی درست کردیم و همه هم او را تشویق خواهند کرد. یکی از معاونت ها که علاقه به نمودار دارد این کار را انجام داده و تعداد زیادی دانش بنیان ثبت شده است. اینکه چرا بعد از سال‌ها متوجه این خلأهای قانونی نشده‌اند جای تعجب است. با این کار اتفاقی که می‌افتد این است که تعدادی از شرکت‌ها از حمایت‌های دولتی استفاده می‌کنند و بعد بقیه شرکت‌هایی که مستحق این حمایت‌ها بودند از این حمایت‌ها محروم می‌مانند. وقتی متوجه این اشتباه می شوند سختگیری روی شرکت ها بالا می رود. این دفعه تعدادی که واقعا مستحق این حمایت ها بودند از آن محروم می شوند زیرا یک تعدادی از آن سوءاستفاده کرده بودند. البته در مجموع دانش‌بنیان و طرح آن حتی با وجود خلأهایی که داشت بسیار خوب بود؛ اما فراموش نکنیم که در اجرا با مشکلات بسیار زیادی مواجه است از جمله بیمه و مالیات همراهی نکرده‌اند و هرگز نشده شرکت‌هایی که واقعا دانش‌بنیان بودند از مزایای دانش‌بنیان استفاده کنند. آنهایی استفاده کرده‌اند که رانت داشته‌اند. ولی شرکت های دانش بنیان واقعی که توان این کارها را نداشتند از مزایایی که در قانون آمده بود بی بهره ماندند.  نمونه‌های آن هم در پارک علم و فناوری پردیس فراوان است و ببینید چه شرکت هایی از سال ۹۰ تا ۹۴ به این پارک رفتند و از سال ۹۶ بیرون آمدند و چرا این کار را کردند. اغلب این شرکت ها دانش بنیان بودند.