رقابت دولتی ها برای سهم خواهی از استارت آپ ها

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، در این دیدار نخبگان مسائل و مشکلات خود را در حضور مقام معظم رهبری مطرح کردند و ایشان در پاسخ به این مشکلات فرمودند: «اوّلاً بایستی زیرساخت‌های قانونی این شرکت های دانش‌بنیان فراهم بشود؛ الان بسیاری از زیرساخت‌های قانونی اینها مشخّص نیست که در بعضی از صحبتهای دوستان هم این معنا بود. ثانیاً موانع را بر طرف کنند که بعضی از موانع را گفتند. اتّفاقاً همین موضوع «شش ماه» را که یکی از این دوستان گفتند، دیروز اینجا به من گفته شد؛ یکی از این شرکت های دانش‌بنیان گفتند که ما این محصول را ــ که یک محصول خیلی برجسته‌ خوبی بودــ در ظرف هشت ماه ساخته‌ایم که بسیار مدّت کوتاهی است برای [ساخت] این محصول؛ شش ماه طول کشید که مجوز گرفتیم! یعنی مجوزی که مثلا در ظرف یک هفته بایستی صادر بشود، شش ماه طول میکشد؛ اینها باید برداشته بشود. موانع کسب و کار اینها است، اصلاح فضای کسب و کار که بنده مکرر تأکید کرده‌ام بر روی آن، یعنی اینکه موانع کار برداشته بشود، موازی‌کاری‌های غلط انجام نگیرد. البتّه انحصار هم بایستی برداشته بشود که در صحبتهای دوستان هم مسئله‌ انحصار بود.»

اما رئیس مرکز طرح های کلان ملی فناوری معاونت علمی و فناوری در این رابطه گفت: در راستای اجرای منویات رهبری برای تسهیل اخذ مجوزهای شرکت‌های دانش بنیان، جلساتی با برخی سازمان‌های مهم برگزار کردیم. محمدحسین بهشتی در زمینه اقدامات معاونت علمی در زمینه آخرین تأکیدات رهبری برای تسهیل روند اخذ مجوز شرکت های دانش بنیان اظهار کرد: در راستای بازدیدی که مقام معظم رهبری از دستاوردهای محققان و پژوهشگران در شرکتهای دانش بنیان داشتند و برخی از مدیران این شرکتها اعتراضاتی در زمینه اخذ مجوز بیان کردند جلساتی با سازمانهای مختلف داشته ایم. وی با بیان اینکه به عنوان مثال جلسه ای با سازمان انرژی اتمی داشتیم، بیان کرد: برخی محصولاتی که تولید می شوند نیاز به اخذ مجوز از سازمان انرژی اتمی دارند از این رو هفته پیش جلسه ای با رئیس این سازمان داشتیم تا مشکلات شرکتهای دانش بنیان برای اخذ مجوزها را مورد بررسی قرار دهیم. رئیس مرکز طرح های کلان ملی فناوری معاونت علمی و فناوری افزود: این جلسه برای سهولت در فرآیند اخذ مجوزهای شرکتهای دانش بنیانی که باید تاییدیه سازمان انرژی اتمی را داشته باشند، برگزار شد. بهشتی عنوان کرد: اداره کل تجهیزات پزشکی و سازمان حفظ نباتات از جمله سازمانهای مهم دیگری بود که با آنها نیز جلساتی برای رفع مشکل شرکتهای دانش بنیان برگزار کردیم.

وی ادامه داد: برخی محصولات که توسط شرکتهای دانش بنیان تولید می شوند می بایست پروسه اجرایی شدن و پایلوت را بگذرانند تا به مرحله اخذ مجوز برسند؛ از این رو این سازمان ها در صدد برآمدند تا محصولات این چنینی را با اجرای پایلوت مورد تست قرار دهند. وی اظهار داشت: البته برخی از مشکلات این شرکتها نیز به معاونت علمی و فناوری اعلام می شود که ما پیگیر این قضیه هستیم. به گفته بهشتی، ما پیگیر اخذ مجوزها در راستای منویات رهبری هستیم و تا جایی که مقدور است فرایند مجوز دهی را تسهیل می کنیم؛ برخی از مشکلات این شرکت تامین هزینه بوده؛ برای تسهیل این موضوع نیز قرار است بخشی از هزینه ها برای اخذ مجوز توسط معاونت علمی تامین شود.

بهشتی با تاکید بر اینکه این جلسات در راستای شتابگیری اخذ مجوزهای شرکتهای دانش بنیان و استفاده از محصولات ایرانی به جای محصولات خارجی برگزار شده است، خاطر نشان کرد: شرکتهای دانش بنیانی که با مشکل اخذ مجوز روبرو هستند می توانند به معاونت علمی اطلاع دهند تا رایزنی ها را برای رفع این مشکل در پیش بگیریم.

روند طولانی کسب مجوزهای متعدد کسب و کارهای نوین

رضا تازیکی، مدیر ملی طرح توسعه کسب و کار و اشتغال پایدار

از لحظه ای که ایده ای شکل می گیرد تا زمانی که تیمی در غالب استارت آپ و یا شرکت دانش بنیان موفق به تولید و عرضه محصولات نوآور می شوند باید درگیر بروکراسی های ادارای و دریافت مجوزهای دولتی باشند. در حال حاضر و در چند سالی که از ظهور استارت آپ ها و شرکت های دانش بنیان می گذرد سازمان های مختلفی برای مجوزدهی به این کسب و کارها قد علم کرده اند و به نوعی هم سهم خواهی می کنند و هم برای این شرکت ها کیسه دوخته اند.

باید به نحوی با این روند برخورد کرد تا هم استارت آپ ها و شرکت های دانش بنیان به صورت غیرمجاز و بدون مجوز فعالیت خود را آغاز نکنند و هم از طرفی دیگر روند طولانی کسب مجوزهای متعدد این کسب و کارها را از ادامه فعالیت باز ندارد. بنابراین در کنار مشکلات بسیار دیگری که بر سر راه فعالیت استارت آپ ها و شرکت های دانش بنیان وجود دارد امروز مهمترین و بزرگترین مانع پیش روی متقاضیان راه اندازی استارت‌آپ‌ها، الزام به دریافت مجوزهای متعدد توسط دستگاه‌های مختلف است. هم چنین علاوه بر این، صندوق‌های ضمانت برای کاهش خطرپذیری با هدف تضمین اصل سرمایه متقاضیان وجود ندارد. علاوه بر اینها، در حوزه نظام تامین اجتماعی نیز، حمایت‌های بیمه‌ای مناسب و هدفمندی از این نوع کسب و کارها نمی شود. اینجا ضرورت دارد به این نکته اشاره شود که با توجه به اینکه دنیا به سمت اقتصاد نوآور و فناور حرکت کرده است باید در ایران مشکلات عدیده ای که برای کسب و کارهای نوین وجود دارد برطرف شود.