حمایت از مشاغل خرد سنگ‌بنای صندوق کارآفرینی امید است

به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از ایمنا، با توجه به رشد جمعیت و نیاز به کار و اشتغال جوانان، نظام اقتصادی کشور توجه ویژه به اشتغال و اشتغال‌زایی را در دستور کار خود قرار داد. در همین راستا ابزار و تسهیلات گوناگونی به منظور کمک به تامین مالی و حمایت همه جانبه از انواع مشاغل و کسب وکارها در نظر گرفته شد که یکی از آنها صندوق کارآفرینی امید است که برای پشتیبانی مالیِ راه اندازی کسب وکارهای خرد و بنگاه‌های اقتصادی کوچک در نظر گرفته شده است.

بر اساس اعلام سایت رسمی این صندوق؛ “مطابق مصوبه‌ شماره‌ ۳۰۴۱۶/۱۹۰۱ در تاریخ ۲۶ اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۵ شورای عالی اداری «صندوق اشتغال، ازدواج و مسکن مهر امام رضا(ع)» از ادغام صندوق قرض‌الحسنه‌ توسعه‌ اشتغال روستایی و صندوق ازدواج جوانان در صندوق حمایت از فرصت‌های شغلی ایجاد شد اما بر اساس قانون تنظیم بازار غیر متشکل پولی مصوب ۲۲ دی ماه سال ۱۳۸۳ مجلس شورای اسلامی، که اشتغال به عملیات بانکی توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی تحت هر عنوان و تاسیس و ثبت، با هر گونه تشکل، برای انجام عملیات بانکی، بدون دریافت مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران را ممنوع کرده است و از آنجا که براساس بخشنامه بانک مرکزی در سال ۱۳۹۱ مبنی بر جلوگیری از فعالیت موسسات مالی و صندوق‏هایی که از اسم ائمه(ع) بهره می برند، تغییر نام و بازنگری در نحوه پرداخت و جامعه هدف مورد حمایت صندوق، ضرورت یافت؛ در اسفندماه سال ۱۳۹۳ پس از بحث و بررسی الزامات شورای پول و اعتبار و بخشنامه بانک مرکزی، موضوع تغییر نام صندوق مهر امام رضا (ع) به تصویب هیأت امنا رسید و با صدور مجوز از سوی بانک مرکزی این صندوق با عنوان صندوق کارآفرینی امید به تداوم فعالیت پرداخت.”

از آنجایی که در شرایط فعلی اقتصادی کشور که با رکود در بازار بنگاه های اقتصادی، تعدیل نیرو در بسیاری از مشاغل و افزایش افراد بیکار و جویای کار مواجه است، برای بیشتر روشن شدن زمینه فعالیت صندوق کارآفرینی امید، فعالیت‌های آن و برنامه این صندوق برای ایجاد رونق، گفت‌وگویی داشتیم با احسان مهدوی، مدیر صندوق کارآفرینی امید استان اصفهان که در ادامه می خوانید؛

با توجه به اینکه صندوق کارآفرینی امید، براساس رویکرد جدید حمایت از کسب‌وکارهای خرد بازار محور با روش تأمین مالی خرد (micro finacing)، وظایفی را در زنجیره حمایت های دولتی از تولید در بخش خصوصی بر عهده دارد؛ اولین نکته ای که توجه مخاطب را به خود جلب می کند این است که در این صندوق، مفهوم و تعریف کارآفرینی چیست؟ چرا از واژه کارآفرینی استفاده شده زیرا به رغم گستردگی دامنه مشاغل کوچک و خرد، کارآفرینی در جهان معنای خاص و محدوده خود را دارد؟

کارآفرینی در ایران مفهومی مشابه با کارفرمایی و سر کارگری دارد، در صورتی که کارآفرین کسی است که مخاطره کسب و کار جدید را می پذیرد و اگر عایدی از آن حاصل شود در آن پروژه سرمایه گذاری می کند، او به دنبال بازارسازی برای محصول خود است و حتی ممکن است در ادامه از این کسب و کار و نهاده خارج شده و به سمت راه اندازی کسب و کاری تازه حرکت کند.

کارآفرین کسی است که به طور مداوم در حال مواجهه با چالش‌های جدید است. اما رسالت صندوق کارآفرینی امید گسترش اشتغال‌زایی است زیرا کارآفرین وارد بازارهای جدید می‌شود و نیاز جدیدی برای جامعه تعریف می کند و همچنین با پاسخ به نیازهای جامعه به تعریف بیزینس اقتصادی جدیدی در بازار می پردازد.

چرا صندوق کارآفرینی امید صرفا برای حمایت از کسب‌و کارهای خرد و کوچک شکل گرفت؟

در کسب و کارهای کوچک اساسا هیچ متولی و پشتوانه ای وجود نداشت و صندوق نیز در ادامه طرحی با عنوان ایجاد مشاغل پایدار در روستا و عشایر ارائه کرد که طبق آن حدود دو درصد از سود فروش نفت به صندوق کارآفرینی امید اختصاص یابد و صندوق نیز آن را در حوزه کارآفرینی و اشتغال صرف نماید که این طرح در ادامه پخته تر شد و به مجلس رفت و تبدیل به قانون شد و با اجازه از مقام معظم رهبری به دولت رفت و به آیین نامه‌های مختلف تبدیل شد.

در سایت صندوق کارآفرینی ذکر شده که با مجوز بانک مرکزی، ارتباط این صندوق با بانک مرکزی به چه نحوی است و بودجه صندوق کار آفرینی امید فقط از محل درآمدهای نفتی کشور تامین می شود؟

صندوق کارآفرینی امید در حال حاضر دارای مجوزی موقت از بانک مرکزی است اما قرار است در آذر ماه امسال مجوز صندوق قرض الحسنه کار آفرینی امید صادر شود. تا کنون تنها بودجه این صندوق از درآمدهای نفتی کشور بوده است اما با تبدیل شدن آن به قرض الحسنه، بی شک استفاده از سپرده های مردمی نیز در جریان امور قرار خواهد گرفت.

آیا صندوق کارآفرینی امید برای حمایت از “ایده”های افراد برای راه اندازی یک کسب وکار یا نوآوری و خلاقیت نیز برنامه ای داشته و یا دارد؟

ایده صرفا مهم نیست زیرا تجارت موقت وجود ندارد بلکه تاجر موقت وجود دارد بنابراین اعتقاد ما بر این است که مهترین جزئ تشکیل دهنده کسب و کار اهلیت فنی عامل انسانی است اما طبیعتا ایده‌های دانش بنیان از اولویت خاصی برخوردار هستند.

هر فردی که برای راه‌اندازی کسب و کار خود به این صندوق مراجعه کند، مورد مشاوره قرار گرفته و برای دریافت تسهیلات با روند امور آشنا می‌شود.

صندوق کار آفرینی امید با تعدادی از انجمن ها و پارک علم و فناوری، اداره کار، وزارت صنعت، جهاد کشاورزی، شهرک علمی و تحقیقاتی و خیریه ها در بحث شناسایی ایده‌ها تفاهم نامه ای را منعقد کرده زیرا توان کارشناسی ما محدود است و در مباحث کشاورزی قطعا کارشناس جهاد کشاورزی از جهت کثرت مراجعات و شناخت سیاست های وزارت کشاورزی می‌تواند کمک شایانی به کار آفرین کند و در صورت مراجعه به صندوق کارآفرینی امید برای اخذ تسهیلات به مراکز متخصص معرفی می شوند و در صورت تاییدیه مراکز متخصص تسهیلات به کار آفرین اختصاص  می‌یابد.

صندوق کار آفرینی امید در مبحث پردازش ایده تنها نیست و با دستگاه های مختلفی تعامل دارد که توسط آن استعدادها را شناسایی می‌کند و برخی مواقع نیز دستگاه‌ها افرادی را برای گرفتن تسهیلات به صندوق معرفی می کنند.

صندوق کار آفرین امید اصفهان بیشتر در چه حوزه‌های فعالیتی، متمرکز شده و پتاسیل های اصفهان را برای ایجاد اشتغال و رونق تولید چکونه ارزیابی کرده است؟

اصفهان کلانشهری چند وجهی است و در جنبه‌های گردشگری، صنعت، خدماتی و کشاورزی از پتانسیل‌های فراوانی برخوردار است. اولویت صندوق کارآفرینی امید در استان اصفهان در هر شهرستانی متفاوت و برای هر اقلیمی نسبت به شرایط، اولویت خاصی را در نظر گرفته است؛ به عنوان مثال در خور و بیابانک اولویت با محور گردشگری است یا در سمیرم محور توسعه طبیعت گردی و کشاورزی است.

از اواخر سال ۱۳۹۶ صندوق کارآفرینی امید به عنوان عامل پرداخت تسهیلات توسعه اشتغال روستایی و عشایری طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی معرفی شد، اخذ این تسهیلات از پروتکل خاصی برخوردار است و در ابتدا باید به سامانه کارا مراجعه و ثبت اطلاعات نمایند و طرح خود را بارگذاری کنند، در ادامه نسبت به طرح ارائه شده به دستگاه مربوطه معرفی می‌شود سپس از تاییدیه دستگاه تخصصی به کمیته فنی کارگروه اشتغال شهرستان خود ارجاع داده می شود و در کمیته فنی طرح مجدد بررسی می شود، در صورت تایید به صندوق کارآفرینی امید ارائه شده و سرانجام بعد از بررسی اهلیت فنی کارآفرین تسهیلات به دلیل نظارت بر روند اجرای پروژه به صورت مرحله ای پرداخت می شود. کارآفرین ضمن دریافت تسهیلات در دو قرارداد متعهد می شود که به واسطه این تسهیلات تعداد معینی اشتغال زایی و در روند پرداخت تسهیلات در هر جایی تعهدهای کار آفرین نقض یا جمع آوری شود به غیر از مسائل عام پرداخت تسهیلات متوقف می شود.

در یکسال گذشته حدود ٧۴ میلیارد تومان اعتبار در استان اصفهان به صورت مرحله ای تخصیص پیدا کرده و نزدیک به ۶۴ درصد آن در صندوق کارآفرین امید اصفهان پرداخت شده است و الباقی نیز سهم نهادهای حمایتی است اما تا اواسط آبانماه تسهیلات با سود شش درصد پرداخت می‌شود.

نظارت بر روند اجرای یک پروژه و راه اندازی کسب و کار تا چه موقع ادامه دارد؟

نظارت بر روند اجرای پروژه تا انتهای دوره تسهیلات ادامه دارد و پس از اتمام بازپرداخت اقساط تسهیلات گرفته شده توسط مشاغل پایانمی یابد. البته نظارت بر روند اجرای پروژه تنها توسط صندوق کارآفرین امید انجام نمی شود بلکه وزارت کار، دیوان محاسبات و سازمان برنامه نیز طبق قانون اجازه نظارت بر روند اجرای پروژه را دارد.

صندوق کارآفرینی امید ذیل نهاد ریاست جمهوری است اما ارتباط نزدیکی با وزارت کار دارد و جزو دستگاه‌های تابعه وزارت کار محسوب می شود.

نحوه بازپرداخت تسهیلات در صندوق کارآفرینی امید به چه صورتی است؟

تمامی این شرایط به نوع کسب و کار مربوط می شود؛ به عنوان مثال نحوه باز پرداخت تسهیلات کشاورزی صندوق متناسب با برداشت محصول است اما اگر شرایط برای برداشت محصول محیا نبود تا یکسال فرضت تنفس به کارآفرین داده می شود و تا یکسال نیز برای ساخت تنفس داده می شود و همچنین تا شش سال نیز تقسیط تسهیلات امکان پذیر است.

صندوق کار آفرین امید در راستای شعار خود که “حمایت از کالای ایرانی” است، چه فعالیت‌های انجام داده یا برنامه ای دارد؟

کل سیاست‌های کلان صندوق کارآفرین امید بر مبنای فرمایشات مقام معظم رهبری تنظیم و تدوین شده است و از زمانی که رهبری تاکید بر اقتصاد مقاومتی داشتند سیاست های صندوق نیز منطبق بر مبنای آن اصلاح شد، همچنین پیرامون تاکید مقام معظم رهبری به حمایت از کالای ایرانی اگر تسهیلاتی به شخصی برای خرید دستگاه پرداخت می شود در صورت وجود دستگاه ایرانی اجازه خرید دستگاه مشابه خارجی را ندارد. همچنین جهت تجهیز کسب و کار خود نیز صرفا باید کالاهای تولید ملی استفاده شود.

الزامی در این صندوق با عنوان بومی گزینی و استفاده از نیروهای بومی برای راه اندازی کسب و کاری وجود دارد؟

در حوزه کسب و کار، قانونی مبنی بر الزام استفاده از نیروهای بومی ذکر نشده است و قانون اساسی نیز تاکید بر برابری افراد یک جامعه دارد اما طبیعتا برای اجرای یک کسب و کار اولویت با افراد بومی است اما در صورت نبود نیروی متخصص محلی می‌توان از استان همجوار نیز جذب نیروی متخصص داشت.

نگاه صندوق کارآفرینی امید به حمایت ویژه از جوانان، زنان و افراد دارای سوءپیشینه و پرداخت تسهیلات به این اقشار جامعه به چه صورت است؟

صندوق کار آفرینی امید یک نهال جوان است و طبیعتا رسالت خود را در حوزه حمایت از جوانان تعریف کرده است و همچنین این صندوق با معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری و دفتر امور بانوان استانداری اصفهان نیز جهت معرفی کارآفرینان و اخذ تسهیلات، تفاهم نامه ای منعقد شد، همچنین صندوق کار آفرینی امید برای بانوان سرپرست خانوار و بد سرپرست امتیاز ویژه ای در نظر گرفته است.

همچنین صندوق کارآفرینی امید با اداره مراقبت بعد از خروج زندانیان اصفهان تفاهم نامه ای را منعقد کرده است زیرا این افراد به دلیل سوء سابقه، استعداد و آسیب پذیری بالا نیازمند حمایت بیشتری هستند. تاکنون نیز صندوق کارآفرینی تسهیلاتی را به چندین کارگاه بهبود یافتگان مواد مخدر و یا کارگاهی که افراد زندانی تشکیل داده بودند، پرداخت کرده است.

صندوق کار آفرینی امید در راستای تحقق “طرح روستای بدون بیکار و هر روستا یک محصول” چه اقداماتی انجام داده است؟

در سال‌های اخیر صندوق کارآفرینی امید ایده روستای بدون بیکار و هر روستا یک محصول را ارائه کرد که در کشور نیز فراگیر شد البته تجربه بین المللی در اجرای این طرح وجود دارد اما ایده‌ها بومی سازی شد و با مطالعات شخص مدیرعامل در این زمینه سرانجام بعد از یک دوره تحقیقاتی دو ساله، این ایده عملیاتی شد.

در سال‌های اخیر امکانات به خوبی در روستاها توزیع شد اما اکنون روستاها دچار معضلاتی همچون حاشیه نشینی شده است و تقارن جمعیت شهرها نیز بر هم خورد و علت اصلی بروز این مشکل تخیله اقتصادی روستاها معرفی شده است. روستا از تولیدکننده به مصرف کننده مبدل شده بود بنابراین تصمیم بر آن شد که از اقتصاد و معیشت روستا حمایت شود.

در طرح روستای بدون بیکار و هر روستا یک محصول، در ابتدا اولویت با ظرفیت نیروی انسانی و طبیعی روستا است و با کمک دستگاه تخصصی و جمعیت روستا و همچنین کارشناسان صندوق به بررسی مشکلات تولید و حلقه های مفقوده پرداخته شده و حلقه های مفقوده کسب و کار مهیا می شود. همچنین صندوق کار آفرینی امید جهت ارائه محصولات روستایی در نمایشگاه‌های اختصاصی نیز وام‌هایی پرداخت می‌کند.