کاوش تپه خاتونلر روستای مهردشت ملارد به کشف بقایای معماری باارزشی از یک بنای بزرگ از دوره سلجوقی و ایلخانی منجر شد.
به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از پایگاه اطلاع رسانی میراث آریا , محمدرضا نعمتی سرپرست هیئت کاوش تپه خاتونلر روستای مهردشت با اعلام این خبر گفت: «تپه خاتونلر با وسعتی در حدود ۴۴۰۰ مترمربع در مرکز روستای مهردشت شهرستان ملارد در فاصله ۶۰ کیلومتری جنوب غربی تهران واقعشده که اطراف آن را خیابان و منازل مسکونی در برگرفته است.»
او تصریح کرد: «با توجه به موقعیت قرارگیری این تپه در مرکز روستا، این مکان تبدیل به محلی برای دپوی زباله و نخالههای ساختمانی شده که این وضعیت موجبات نارضایتی اهالی روستا را به وجود آورده است.»
نعمتی خاطرنشان کرد: «بخشهای زیادی از این تپه توسط لودر بهمنظور ساختوسازها و احداث خیابان از بین رفته است.»
او تصریح کرد: «برنامه ساماندهی و کاوش اضطراری تپه خاتون لر باهدف مشخص کردن وضعیت تپه ازنظر آثار و بقایای معماری، ارائه طرح حفاظتی و مرمتی یافتههای معماری بر اساس وضعیت موجود تپه و قرارگیری آن در بافت روستا و درنهایت ارائه ضوابط طرح ساماندهی تپه انجام شد.»
سرپرست هیئت کاوش تپه خاتونلر روستای مهردشت بابیان اینکه در این مدت دو کارگاه مورد کاوش قرار گرفت، افزود: «در کارگاه شماره یک، در دو طرف یک راهروی باریک، اتاقهایی مربع و مستطیل شکل به دست آمد که بر اساس توپوگرافی زمین ایجاد و پی دیوارها و بخشی از آنها از چینه و بخشی دیگر با خشت ساختهشدهاند.»
نعمتی با اشاره به اینکه ورودی اکثر اتاقها به دلیل تخریب بیشازحد توسط لودر مشخص نبود، اظهار کرد: «در داخل بیشتر اتاقها تنورها و اجاقهایی برای گرمایش و پختوپز وجود داشت.»
او خاطرنشان ساخت: «در این بخش همچنین سازهای آجری مربوط به تأسیسات آبرسانی با تمپوشه های سفالی به دست آمد.»
نعمتی گفت: «در کارگاه شماره دو که در بلندترین نقطه از تپه قرار دارد، بقایای معماری باارزشی از یک بنای بزرگ به دست آمد که ورودی آن از سمت غرب بوده و توسط یک راهرو و اتاقهای کوچک و بزرگ باهم در ارتباطاند.»
او تصریح کرد: «دیوار این اتاقها از چینه و خشت ساختهشده و دارای سقف با تاق هلالی است که آثار و بقایای این تاقها در برخی اتاقها پابرجاست ولی در بعضی اتاقها آوار تاقها به دست آمد.»
سرپرست هیئت کاوش تپه خاتونلر روستای مهردشت بابیان اینکه دیوارهای اصلی بنا ضخیم بوده و به دو و نیم تا سه متر نیز میرسد، گفت: «احتمالاً این بنا بهصورت دوطبقه بوده و به دیوارهای اصلی و زیر تاقها الحاق شده و در مرحله سوم بعضی اتاقها با نخاله و خشت پرشدهاند و با احداث دیوارکهایی اتاقها را کوچکتر کردهاند.»
او افزود: «در مرحله آخر، طبقه اول بهطور کامل با چینه و نخاله پرشده و علاوه بر دیوارهای قبلی دیوارها جدید ساخته و تغییراتی در پلان بنا دادهشده است.»
نعمتی گفت: «در پشت بنا، در قسمت شرقی آثار دو چاه که محل انباشت زبالهها بود به دست آمد.»
او اظهار کرد: «از آثار باارزش بهدستآمده میتوان به تعداد زیادی درپوشهای سفالی با تزئینات پرکار استامپی، مهره شطرنج (اسب)، سکه، انواع پیسوز، سفال نوشته به خط اویغوری و قطعات زیاد خمره و ظروف سفالی که اغلب بدون لعاب و دارای تزئینات استامپی و کنده هستند، اشاره کرد.»
به گفته این باستانشناس بعد از اتمام کاوش، ساماندهی تپه و مستند نگاری یافتهها و حفاظت اولیه از آثار معماری مکشوفه شروعشده و در پس از ارائه طرح مناسب بنای بهدستآمده مسقف خواهد شد.
او بابیان اینکه کاوش تپه خاتونلر روستای مهردشت با مجوز ریاست پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری به انجام رسیده، تصریح کرد: این اثر با شماره ۲۸۸۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.