صندوق توسعه ملی شفاف و کارآمد نیست

سرمقاله

در مورد تشکیل صندوق توسعه ملی، تجربه‌ای چندین دهه داریم. هدف از راه‌اندازی این صندوق هدایت منابع نفتی به سمت سرمایه‌گذاری و توسعه بخش خصوصی بود. اما طی دوره های مختلف از منابع این صندوق سوء استفاده شده و سرمایه گذاری نیز بهره ناچیز از این منابع برده است. پیش از صندوق توسعه ملی، حساب ذخیره ارزی به این منظور تشکیل شده بود که به هدف خود نرسید. تا اینکه بار دیگر به فکر جلوگیری از اتلاف منابع نفتی افتادند. فارغ از اینکه با مجوز مجلس بارها از منابع این صندوق برداشت شده است. حتی منابع صندوق صرف هزینه‌های جاری می‌شود. البته برخی از کشورها نیز چنین صندوقی راه‌اندازی کرده‌اند، اما تفاوت عملکرد ما با آنها باعث تفاوت در اثربخشی منابع صندوق شده است. طبق قانون قرار بود ۲۰ درصد درآمد حاصل از نفت به صندوق وارد شده و سال به سال ۳ درصد به آن اضافه شود. اما شواهد نشان می‌دهد منابع صندوق صرف توسعه و رشد بخش خصوصی نشده است. حتی خیلی از فعالان اقتصادی از نحوه پرداخت منابع این صندوق به بخش خصوصی گلایه دارند. در برنامه‌‎های دولت نیز خبری از جلوگیری از هدررفت منابع صندوق نیست، به طوری که کسری بودجه دولت قرار است با برداشت از صندوق توسعه ملی جبران شود. همه اینها نشان می‌دهد صندوق توسعه ملی یک صندوق شفاف و کارآمدی نیست. برای رسیدن به کارآمدی اول از همه باید این صندوق شفاف باشد.