تقویت ظاهری ارزش پول ملی

ثمانه نادری

به گزارش کسب و کار نیوز، موضوع حذف چهار صفر ازپول ملی سابقه طولانی دارد و در کشور ما نیز طی سال‌های گذشته صحبت‌هایی در‌ این خصوص گفته شده اما به مرحله اجرا نرسیده است.
طبق طرح پیشنهادی بانک مرکزی که در دولت به‌تصویب رسیده، واحد پولی ملی جدید تحت عنوان “تومان” تعریف می‌شود که هر “تومان” معادل ده‌هزار (۱۰۰۰۰) ریال فعلی و یکصد (۱۰۰) “ریال جدید” خواهد بود و البته هزینه چاپ جدید پول از دید رئیس بانک مرکزی در این شیوه نسبت به هزینه هایی که بابت چاپ پول در حجم زیاد صرف می‌شد، صرفه بیشتری خواهد داشت. هدف از این طرح به بیان کلی‌تر، کاهش هزینه‌های چاپ پول، کاهش حجم اسکناس، تسهیل نقل و انتقال پول و مبادلات پولی، ساده‌سازی محاسبات تجاری و مالی، تقویت پول ملی در مقابل سایر ارزهای خارجی، تاثیر مثبت روانی بر فضای ذهنی آحاد مردم و کارآمدی نظام پولی و بازگشت حیثیت ظاهری پول ملی در قیاس با پول ملی سایر کشورها و.. است. با توجه به شرایط تورمی فعلی و نیاز به میزان زیاد پول برای مبادلات پولی، صفرهای زائد پول ملی بیشتر دردسرآفرین شده است. البته کارشناان تاکید دارند حذف صفرهای پول ملی تاثیری بر شاخص های اقتصادی و طرف عرضه و تقاضا نخواهد داشت.ازاینرو برخی از آنها حوزه پولی ضرورت حذف چهار صفر را برای عبور از این مسائل ضروری می دانند. اما موضوع حذف صفرهای ملی معایبی هم دارد. از جمله این معایب عدم لمس قیمت‌های بالا و نرخ تورم در کشور، تاثیر روانی منفی بر کاهش ریاضی دستمزدها، باعث بالا رفتن احتمال خروج سرمایه‌های بیشتر از کشور و انتظار سرمایه‌گذاران برای سپری شدن حالت گذارای (Transient State) ناشی از دستور حذف صفر، احتمال بازگشت صفرهای حذف شده، افزایش هزینه چاپ و نشر انواع اسکناس و سکه‌های جدید، گیجی عمومی در درک قیمت های جدید و احتمال کاهش صادرات ناشی از تقویت (حتی ظاهری) ارزش پول ملی است.
همچنین برخی از کارشناسان معتقدند حذف ناگهانی صفرها تاثیر ناخوشایندی بر قدرت خرید مردم خواهد داشت.
به‌عقیده برخی از کارشناسان اقتصادی، اما برای حذف صفرها ارتقای شاخصهای اقتصادی همچون افزایش تولید، نرخ سرمایه‌گذاری، آزادسازیهای اقتصادی، رفع انحصارات، حضور بانکهای خارجی در کشور، حضور بی‌قیدوشرط سرمایه گذاران خارجی و غیره نیز باید انجام شود.
ازاین‌رو حذف صفر از پول ملی می‌بایست همراه دیگر اقدامات انقباضی در عرصه سیاست‌های پولی و انضباط مالی دولت‌ها باشد تا کنار کنترل تورم، حذف صفرهای اسکناس کارکرد خود را داشته باشد، در غیر این صورت خداحافظی صفرها به‌زودی اثر روانی خود را از دست داده و صفرها قدرتمندتر از گذشته بازمی‌گردند.

داده‌های بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول حاکی از آن است که دست‌کم ۵۰ کشور جهان تاکنون اقدام به حذف صفر از پول ملی خود کرده‌اند که در برخی از این کشورها برای تکمیل چرخه روانی نسبت به تغییر نام واحد پول نیز اقدام شده است.