بررسی صلاحیت بنگاه‌ها برای دریافت تسهیلات

ثمانه نادری

به گزارش کسب و کار نیوز، تاکید بانک مرکزی بر تامین مالی تولید و پرداخت تسهیلات به بنگاه‌ها طی چند ماه اخیر نشان از عزم راسخ این بانک بر حل معضل کمبود نقدینگی در بنگاه ها دارد. اما مسئله این است که بانک مرکزی چه تضمینی بر تزریق هدفمند نقدینگی به بنگاه‌ها می‌دهد و چگونه باید اطمینان حاصل کرد که بنگاه‌های نیازمند واقعی از این تسهیلات بهره‌مند خواهند شد.
اواخر اردیبهشت ماه سال جاری بود که همتی یکی از اولویت‌های مهم سیستم بانکی را تامین نقدینگی بنگاه‌های تولیدی عنوان کرد و از مدیران بانکی خواست با شناختی که از واحد‌های تولیدی فعال و موثر کشور دارند نسبت به پشتیبانی از آن‌ها اقدام کنند. همچنین رئیس کل بانک مرکزی از پرداخت سقف ۳۰هزار میلیارد تومان تسهیلات به بخش‌های تولیدی بنگاه‌های کوچک و متوسط خبر داده و دستیابی به نسبت تخصیص حداقل ۶۵ درصد از کل تسهیلات پرداختی به تأمین سرمایه در گردش بنگاه‌های اقتصادی را هدف‌گذاری کرده است.
بر اساس گزارش‌های موجود به نظر می‌رسد در سال جاری اولویت اصلی مدنظر بانک مرکزی برای پرداخت تسهیلات، آن دسته از متقاضیانی باید که عمدتاً ازلحاظ ظرفیت تولید، دانش فنی، توان مدیریت و بازار، مشکل یا مانعی نداشته باشند و با تزریق نقدینگی فعالیت آنها بهبود یابد. البته میزان تسهیلات قابل پرداخت به هر بنگاه اقتصادی، بر اساس نیاز واقعی بنگاه و تأیید کارگروه استانی خواهد بود.
نکته قابل‌توجه این است که اگر تسهیلات رونق تولید پرداختی در سال ۱۳۹۸، در چارچوب تسهیلات برنامه تولید و اشتغال پرداخت شود، طبق دستورالعمل‌های قبلی، نرخ سود آن بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار خواهد بود و در صورت تحقق اهداف پیش‌بینی شده و تأیید کمیته نظارت، مشمول دریافت یارانه می‌شود. اما طبق روال قبلی، تسهیلات سرمایه در گردش مشمول دریافت یارانه نشود. البته هنوز به‌صراحت درباره نرخ سود تسهیلات سرمایه در گردش اعلام نظر نشده است. اما ازآنجایی‌که این تسهیلات باید از منابع خود بانک‌ها پرداخت شود، فقط در صورت پرداخت یارانه سود از سوی دولت یا تجهیز منابع بانک‌ها با آورده دولت می‌توان انتظار داشت نرخ سود این تسهیلات کمتر از نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار باشد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد یکی از بزرگ‌ترین تغییراتی که مدیریت بانک مرکزی در فرایند پرداخت تسهیلات رونق ایجاد کرده، تائید صلاحیت بنگاه برای دریافت یارانه توسط کارگروه‌های استانی است که باعث می‌شود منابع اختصاص یافته به طرح رونق تولید به‌صورت هدفمند و با اثرگذاری بیشتری تخصیص داده شود و انحراف تسهیلات از هدف اصلی به حداقل برسد.
عباس آرگون فعال اقتصادی
محرومیت بنگاه‌ها از فاینانس
با توجه به جهشی که نرخ ارز در سال گذشته داشت، پرداخت تسهیلات و تامین مالی یکی از موضوعات اساسی بنگاه‌های تولیدی است. تلاش بانک مرکزی باید هدایت تسهیلات به بخش‌های مولد اقتصادی باشد نه فعالیت واسطه ای. تولید برای کمک به تامین مواد اولیه و فروش محصولات به این تسهیلات نیاز دارد. در حال حاضر با توجه به تحریم‌ها، امکان تامین مالی از خارج از کشور وجود ندارد. بنگاه‌ها از فایناس محروم و بیشتر به منابع داخلی هستند که از جمله آن بانک ها و بازار سرمایه است. باید قوائد و قوانینی تعیین کرد که فرآیند تامین مالی بنگاه‌های بزرگ از طریق بازار سرمایه باشد و منابع بانک‌ها در اختیار بنگاه‌های کوچک و متوسط قرار بگیرد. چرا که بنگاه‌ها امکان و زیرساخت کافی برای تامین مالی از بازار سرمایه را ندارند. گرایش بانک‌ها باید به تامین مالی بنگاه‌های کوچک باشد که از تنوع بالا و رشد پایداری برخوردارند.
تسهیلاتی که در دنیا به بنگاه‌ها پرداخت می‌شود، نرخ سود پایینی دارد. ولی چون در کشور ما نرخ تسهیلات بالا است و حاشیه سود بنگاه‌های مولد اقتصادی پایین‌تر از نرخ سود تسهیلات است. یکی از مشکلات بنگاه‌ها این است که نرخ تامین مالی و نرخ تسهیلات دریافتی نسبت به حاشیه سود آنها پایین‌ است و این یکی از معضلات کشور است. باید سود تسهیلات پرداختی به بنگاه‌ها کاهش پیدا کند. پرداخت یارانه تا حدودی این مسئله را تسهیل می‌کند.