داشته های مغفول گردشگری مذهبی کرمانشاه

به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از ایرنا, گردشگری مذهبی از قدیمی ترین نوع گردشگری در جهان تلقی می‌شود که با تاریخ فرهنگ دینی همراه است و در همه نقاط دنیا متقاضی دارد و این اماکن مورد انتخاب بسیاری از گردشگران خاص خود است.
داشته‌های گردشگری مذهبی کرمانشاه فراوان است و این استان با داشتن امامزادگان، تکایا، مساجد و بقاع متبرکه در اکثر شهرهای خود، استانی پیشرو در حوزه گردشگری مذهبی است، که از سوی دیگر قرارگیری آن در مسیر عتبات عالیات و کربلا هرساله موجب شکل گیری اجتماع بزرگی از زوار و گردشگران مذهبی می‌شود که نباید از این پتانسیل بزرگ غفلت شود.
استان کرمانشاه با ۲ میلیون نفر جمعیت دارای بیش از چهار هزار و ۲۰۰ اثر شناسایی شده است که بیش از ۲ هزار و ۲۰۰ اثر آن به ثبت ملی رسیده که در این بین دارای هشت امامزاده شاخص و بقاع متبرکه است که در کنار آن تکایا و اماکن مذهبی متعددی دارد که جنبه تاریخی دارند ولی برخی از آنان از داشتن زیرساخت‌های رفاهی که عاملی برای جذب بیشتر گردشگر است، محروم مانده اند.
کرمانشاه هدف مذهبی گردشگران است
یکی از اساتید دانشگاه آزاد اسلامی در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: گردشگری مذهبی یکی از ظرفیت‌هایی است که امروز دنیای گردشگری به آن می‌پردازد، هنگامی که به مناطق و استان‌هایی که دربردارنده جایگاه و ساختار مذهبی است و به عنوان یک جذابیت گردشگری تعریف می‌شود نگاه می‌کنیم می‌بینیم که این جذابیت‌ها به انتخابی برای گذراندن اوقات فراغت و سفر تعریف می‌شوند که این فرآیند تاریخی و مذهبی گونه در اقتصاد آن سرزمین تاثیرگذار است.
احسان احمدی نصر، با ذکر یک مثال ادامه داد: وجود آستان مقدس علی بن موسی الرضا (ع) در شرق ایران نمونه بارز این فرآیند است، در طول تاریح دیده ایم که وجود این بقعه متبرکه موجب شده در مسیر و راه هم گام برداریم به گونه‌ای که جاده بزرگ خراسان، مسیر عتبات عالیات و آستان این امام همام، اصلی ترین بهانه برای اتصال غرب به شرق ایران است که وجود این ۲ بزرگوار یعنی امام حسین (ع) و امام رضا (ع) در راستای زیارت مسلمین و شیعیان نقش دارد.
به گفته وی، وجود این اتفاق در خراسان موجب شده ظرفیت گردشگری در کنار قطب مذهبی تعریف شود و به تولید، اشتغال و توسعه متوازن در استان رونق دهد، از سوی دیگر در استان‌های خارج از ایران همچون کربلا می‌بینیم همین ظرفیت، نقش ویژه ای به این فرآیند داده است.
این باستان شناس معتقد است، کرمانشاه نیز از این قاعده جدا نیست، داشته‌های مذهبی این استان موجب جذب گردشگر با جامعه هدف خاص برای زیارت از این بقاع متبرکه و بنای مذهبی شده و در واقع به هدف گردشگری آنان تبدیل شده است.
جذابیت‌های مسجد تاریخی ریجاب برای گردشگران مذهبی
این فعال حوزه گردشگری ادامه داد: بناهای متعددی در استان کرمانشاه وجود دارد که از ۲ جنبه قابل اهمیت است که می‌توان به ظرفیت ساختاری و بنایی این بقاع همانند «مسجد عبدالله ابن عمر» اشاره کرد این مسجد از مساجد صدر اسلام است که در روستای «شالان» از توابع ریجاب قرار دارد.
وی با بیان اینکه شالوده این بنا بر روی بنایی قبل از اسلام ساخته شده به پلان مستطیل شکل مسجد به طول آن ۱۸ متر و به عرض آن ۱۰۷ متر اشاره کرد.
احمدی نصر با بیان اینکه در داخل شبستان مسجد، هشت ستون در ۲ ردیف به موازات هم قرار دارد، افزود: محراب این مسجد برخلاف سایر مساجد اسلامی از دیوار جنوبی بیرون نیامده و به وسیله گچبری به دیوار مسجد اضافه شده است.
این استاد دانشگاه معتقد است، ساختار معماری این مسجد علاوه بر جنبه مذهبی بودن موجب می‌شود تا گردشگرانی که در حوزه بنای اسلامی تخصص دارند و تمایل دارند این بناها و بقاع قدیمی را بررسی کنند از آن به عنوان یک جذابیت گردشگری یاد کنند.
به گفته وی، قدمت این مسجد به قدمت مسجد تاریخانه دامغان می‌رسد که به معنای قدمت آن به مساجد صدر اسلام است که اتفاقی ویژه است.
مسجدعبدالله بن عمر در روستای شالان ریجاب
احمدی نصر اضافه کرد، علاوه براین اماکن، با مراکز و بقاع دیگری همچون امامزاده کوسه هجیج روبه رو می‌شویم ساختار معماری آن به صورت چهار طاقی آجری است که می‌گویند، نامش عبیدالله و فرزند حضرت امام موسی کاظم (ع) است و پس از رحلت پدر در زمان هارون الرشید با یکی از برادارنش به نام امامزاده اسماعیل به این منطقه پناه آورده و بعدها برادرش به «اسپریس» یکی از روستاهای اطراف پاوه عزیمت کرد و او در هجیج ماندگار شد و در این منطقه به خاک سپرده شد.
جذابیت‌های گردشگری مذهبی در کرمانشاه را باید شناخت
وی از مقبره ملاعباسی، بقعه سرقبرآقا در کرمانشاه، امامزاده ابراهیم (ع) در کنگاور و در کنار معبد آناهیتا، امامزاده باقر (ع) بیستون، مقبره بابایادگار، بقعه سیده فاطمه، مقبره احمدبن اسحاق که در زلزله ۲۱ آبان ۹۶ آسیب دید و در دست بازسازی است، مقبره فاضل تونی، تکایای همچون معاون الملک و بیگربیگی و بقعه مالک به عنوان بخشی از نقاط شاخص گردشگری مذهبی استان یاد کرد که گویای این است که هر شهرستان استان دارای بقعه و یک بنای مبارک است که برای همگان از هر نوع مذهب و تفکری قابل توجه است و ساختار معماری این بناهای مذهبی برای آنان جذابیت دارد و هرکس با هر باور و اعتقادی مبهوت این ساختار معماری‌های زیبا می‌شود.
این استاد دانشگاه افزود: این مراکز هرکدام می‌توانند به یک مجموعه گردشگری بزرگ تبدیل شوند، مجموعه ارشد استان نگاه ویژه به این حوزه دارد و میراث فرهنگی که متولی امر است شایسته است در مسیر ایجاد برنامه ریزی دقیق‌تر گام بردارند و هرچه بیشتر این مراکز را معرفی کنند.
وی یادآور شد، انتظار می‌رود در سطح ملی و جهانی ساختار معماری ارزشمند هم از بعد مذهبی و هم گردشگری این آثار با برنامه ریزی منسجم معرفی شوند.
کرمانشاه هشت امامزاده شاخص دارد
معاون فرهنگی اداره کل اوقاف و امور خیریه کرمانشاه نیز در گفت و گو با ایرنا، به ظرفیت امامزادگان و بقاع متبرکه استان برای رونق دهی در بخش گردشگری اشاره کرد و گفت: هشت امامزاده شاخص در استان وجود دارد که برنامه ریزی ها برای انجام فعالیت گسترده در دست اقدام است و مراکز افق آن در دست راه اندازی است.
حجت الاسلام مهدی توسلی با اشاره به وضعیت زیرساخت‌های رفاهی این مراکز گفت: امامزاده ابراهیم (ع) تاق بستان و امامزاده باقر (ع) بیستون که از نقاط پرتردد هستند نیازمند زائرسرا و یا حسینیه‌ای برای گردشگران هستند تا علاوه بر رفع خستگی، به مکانی برای انتقال آداب و رسوم این دیار تبدیل شوند.
نمایی از امامزاده باقربیستون
وی ادامه داد: امامزاده احمد (ع) سنقر از شرایط مناسبی برخوردار است دارای زائرسرا و حسینیه است و تمام امکانات برای بردن توریست را دارد، ولی امامزاده ابراهیم (ع) کنگاور به دلیل قرارگیری در کنار معبد آناهیتا تاکنون توسعه نیافته، ولی با داشتن حسینیه کوچک توانسته برای توریست قابل استفاده باشد.
امامزاده عبیدالله پاوه
توسلی از امامزاده عبیدالله روستای هجیج واقع در پاوه و اورامانات به عنوان یکی دیگر از بقاع شاخص متبرکه استان یاد کرد که به دلیل قرارگیری در کنار سد داریان، به نام امامزاده ساحلی معروف است.
وی افزود: این بقعه بازسازی شده و بسیار پاکیزه و به روز شده است و هماهنگی‌های لازم برای ساماندهی زائرسرای آن با اداره آب منطقه‌ای و وزارت نیرو انجام شده که در صورت تحویل از یک موقعیت عالی برای جذب گردشگر برخوردار می‌شود.
معاون فرهنگی اداره کل اوقاف و امور خیریه کرمانشاه معتقد است، امامزادگان و بقاع متبرکه یکی از ایده‌هایی است که در زمینه گسترش گردشگری مذهبی به آن توجه شده است.
طرح نشاط معنوی در گردشگری مذهبی تاثیرگذار است
وی به اردوهای یک روزه در قالب طرح نشاط معنوی در همین راستا یاد کرد و افزود: در این طرح سعی می‌شود تا متقاضیان از طریق پایگاه‌های بسیج و پایگاه‌های دانش آموزی، کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد به سمت امامزادگانی جذب شوند که علاوه بر جنبه زیارتی، از جنبه سیاحتی برخوردارند که در این میان می‌توان به امامزاده باقر بیستون (ع) و امامزاده ابراهیم تاق بستان و غیره اشاره کرد.
ایجاد زیرساخت‌های رفاهی در حوالی بقاع متبرکه ضرورت دارد
توسلی ادامه داد: با وجود اینکه این مقوله در دست پیگیری است ولی باید گفت که توجه به این حوزه نیازمند زیرساخت‌هایی است، به عنوان مثال می گویم اگر قرار بر این شود که یک توریست ایرانی و یا خارجی به امامزاده ابراهیم (ع) بیاید و بخواهد از خدمات رفاهی هرچند اندک بهره مند شود و از برنامه فرهنگی بهره ببرد باید مکانی باشد که در آن اندکی استراحت کند تا برای وی از فرهنگ و آداب و رسوم این دیار صحبت شود تا بتواند این اطلاعات را به منطقه خود انتقال دهد.
توسلی ادامه داد: با این وجود، مشکلاتی در زمینه زیرساخت‌ها داریم به گونه‌ای که در امامزاده ابراهیم تاق بستان با وجود خرید تجهیزات و تاکید استاندار، هنوز شبستان و حسینیه در آن احداث نشده است این در حالی است که شاخص‌هایی همچون ساخت سازه سبک و ارتفاعی پایین‌تر از امامزاده درنظر گرفته شده ولی میراث فرهنگی تاکنون با این موضوع موافقت نکرده است.
وی با بیان اینکه سرپناهی برای زوار به هنگام برگزاری برنامه‌های مذهبی و تاریخی در این مرکز وجود ندارد، ادامه داد: از سوی دیگر امام جمعه بیستون برای برگزاری نماز جماعت در این بقعه اعلام آمادگی کرده ولی زیرساخت‌ها هنوز مهیا نیست و از سوی دیگر شاهد حجم بالای توریست خارجی در این منطقه هستیم و باید استراحتگاهی با سازه سبک برای آنان در نظر گرفته شود.
توسلی افزود: باید از این پتانسیل نهفته و در جه یک برای جذب گردشگران خارجی و داخلی استفاده کنیم و آداب و رسوم استان را به آنان معرفی کنیم.
رونق بخشی به گردشگری مذهبی در اولویت‌های میراث فرهنگی است
در پایان مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه به ایرنا گفت: استان کرمانشاه در زمینه گردشگری مذهبی ظرفیت‌های متعددی دارد که مهیاشدن برای اربعین نمونه‌ای از آن است.
امید قادری ادامه داد: درصدد هستیم برای اربعین پیش رو با درنظرگرفتن برنامه ریزی های متعدد به گردشگری مذهبی رونق بیشتری ببخشیم، در طول سال علاوه بر تلاش برای جذب گردشگر در بقاع متبرکه به مکان‌های تاریخی می‌پردازیم که از جنبه مذهبی برخوردار هستند که در این میان می‌توان به مراکز شاخص همچون تکایای معاون الملک و بیگلربیگی اشاره کرد که رویدادهایی با هدف رونق گردشگری مذهبی را برای آنان تعریف خواهیم کرد.
نمایی از تکیه بیگلربیگی کرمانشاه
توجه به تکایای تاریخی کرمانشاه در گردشگری مذهبی
وی به برگزاری محفل شعر در تکیه بیگلربیگی به مناسبت دهه کرامت به عنوان نخستین قدم در این راه یاد کرد و گفت: علاوع بر بقاع متبرکه، این رویدادهای مذهبی در تکایا و مساجد دنبال می‌شود که در جذب گردشگر موثر است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه ادامه داد: درصدد هستیم در ایام محرم بتوانیم در تکیه معاون الملک یک رویداد مهم مذهبی همانند مداحی محلی را داشته باشیم.
پتانسیل بالای دروازه کربلا در گردشگری مذهبی
به گفته قادری، در اربعین نیز می‌خواهیم با ایجاد مسیر مذهبی گردشگری، زوار کربلا از بقاع متبرکه موجود بر سر مسیر استفاده کنند، پتانسیلی که استان کرمانشاه به عنوان ورودی عتبات عالیات در بحث گردشگری مذهبی دارد می‌تواند به عنوان یکی از رکن‌های گردشگری در بخش مذهبی تبدیل شود، که این هدف در برنامه‌ها دنبال می‌شود چرا که به نقطه عطفی در این صنعت تبدیل خواهد شد.
در ایام اربعین از جمعیت ۲ میلیون نفری زائران عتبات عالیات بیش از ۶۰ درصد آنها از استان کرمانشاه تردد می‌کنند که امید می‌رود با بازگشایی مرز خسروی این تعداد افزایش چشمگیری داشته باشد و برای رفع بیکاری این استان مرزی موثر باشد.
از سویی دیگر هم اکنون هزاران گردشگر عراقی برای زیارت امام هشتم و حضرت معصومه از طریق مرزی خسروی شهرستان قصرشیرین وارد کشورمان می‌شوند که با ایجاد امکانات رفاهی بیشتر می‌توان از قِبل صنعت گردشگری مذهبی، درآمدهای زیادی را نصیب استان کرمانشاه کرد.