سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، با وجود تاکیدهای فراوان در قوانین بالادستی کشور، محیط کسب‌وکار وضعیت مطلوبی ندارد. عوامل مختلفی مانند تعدد و تعارض قوانین و مقررات، وجود انحصارات، دخالت‌های دولت و نظایر آن، محیط کسب‌وکار را برای فعالیت بنگاه‌های بخش خصوصی نامساعد کرده است. نامساعد بودن محیط کسب‌وکار منجر به افزایش هزینه مبادله و افزایش قیمت تمام‌شده محصولات و کاهش توان رقابت‌پذیری بنگاه‌ها می‌شود. مجموعه تنگناها و مشکلات داخلی و خارجی موجود، فعالیت بنگاه‌های اقتصادی را دچار مشکل کرده و انگیزه سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت را کاهش داده است. با تغییر دولت، کارآفرینان انتظار تغییر مسیر اقتصاد و اصلاح سیاست‌های اقتصادی را داشتند ولی تکرار خطاهای سیاستگذاری دولت‌های قبل، تعلل دولت در اصلاح سیاست‌های اقتصادی، به‌کارگیری مدیران ناکارآمد در سطوح مختلف اجرایی و بی‌توجهی به هشدارها و توصیه‌های کارآفرینان و اقتصاددانان، بیش از پیش کارآفرینان و فعالان اقتصادی را نسبت به آینده کسب‌وکار خود نگران کرده است.
در این رابطه رضا قربانی، کارشناس استارت آپ و فین تک می گوید: مهم‌ترین نقد به سالهای گذشته ورود نامناسب دولت و ایجاد انحراف در مسیر درست بود. به‌عنوان نمونه امروز شاهد حضور پررنگ دولت در تب ماینینگ هستیم. دولتی‌ها با حضور اشتباه خود و ارائه کدهای اشتباه، افراد را به مسیر خطا هدایت کرده‌اند. این در حالی است که هنوز کسب‌وکارهای خصوصی نتوانسته‌اند میدان‌دار اقتصاد ایران باشند. به‌عنوان نمونه ببینید که بانک‌ها و خصوصا بانک‌های دولتی یا تازه‌خصوصی‌شده هنوز قدرت مسلط بانکداری در ایران هستند؛ تمرکز بیش از حد استارت‌آپ‌ها بر حوزه‌های ساده‌ای مانند پرداخت و عدم توجه به حوزه‌های دیگر هم یکی از دلایلی است که ایده «پایان استارت‌آپ» را جدی می‌کند؛ عدم استفاده یا ایجاد فناوری و رفتن به سمت تجارت به جای تولید، یادگار دوران نه‌چندان دور اقتصاد ایران است.
به گفته قربانی، نمادین‌ترین تصویر این دوران از نظر من زمانی است که اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی دست به انتخاب از بین کسب‌وکارهای استارت‌آپی می‌زند و دیجی‌کالا را انتخاب می‌کند؛ تاجرها کسب‌وکاری موفق را انتخاب می‌کنند که زمینه فعالیتش تجارت الکترونیکی است. عدم انجام چرخه‌های کوچک آزمون و خطا و انجام چرخه‌های بزرگ آزمون و خطا توسط دولتی‌ها، ما را به طرف سیل وام‌هایی هدایت کرده که سررسید آنها فرا رسیده است. دولتی‌ها تصمیم گرفتند با وام‌دادن، استارت‌آپ خلق کنند و بعد خود دولتی‌ها گفتند که وام‌دادن به استارت‌آپ، خیانت است. بعد دولتی‌ها به‌دنبال ایجاد یونیکورن رفتند و بعد از مدتی که فهمیدند یونیکورن یک بازی مانند بازی منتقدان فیلم برای ستاره‌دادن فیلم‌هاست، از این موضوع گذشتند و اکنون هم با یکی از کسب‌وکارهای سرمایه‌گذاری هم‌نوا شده‌اند.
نگاه دولتی نمی تواند موفقیت کسب و کارهای نوین را رقم بزند
موسی غنی‌نژاد،اقتصاددان
نگاه دولتی ای که هنوز بر سر اقتصاد ایران وجود دارد اجازه بهبود فضای کسب و کار را نخواهد داد. دیدگاه دولت به کارآفرینی باید تغییر پیدا کند و به این باور برسد که بخش خصوصی می تواند اشتغالزایی را متحول سازد. اگر دولت بتواند دخالت خود را از بخش های مختلف که بخش خصوصی توانایی تحول در آن را دارد بردارد، شاهد دگرگونی در اقتصادی خواهیم بود که امروز بیمار تصمیمات اشتباه شده است. هر چند در سالهای اخیر تجربیاتی درباره مخالفت با اقتصاد دولتی در دولت وجود داشته و بیشتر به رشد بخش خصوصی تمایل داشتند اما به دلیل آنکه در چارچوب اقتصاد دولتی فعالیت می‌کردند، کار چندانی از دستشان برنیامد و این روند ادامه دار شده است.
امروز سایه دولت بر سر کسب و کارهای نوپا نیز دیده می شود و اگرچه نمی توان منکر تاثیر حمایت های دولتی در روند توسعه آنها شد، اما حضور ادامه دار دولت نمی تواند موفقیت کسب و کارهای نوین را رقم بزند. بنابراین بهترین کاری که دولت در شرایط کنونی باید انجام دهد آزادسازی فضای کسب و کار و برچیدن نهادهای دولتی بازار است. این در حالی است که یکی دیگر از موانع دست و پاگیر برای بخش خصوصی حضور نابرابر در میدان رقابت است. بخش خصوصی شرایط رقابتی در فضای کسب وکار ندارد. تبعیض ها رقابت نابرابری را بین بخش خصوصی از یک طرف و دولت و نهادهای عمومی از طرف دیگر رقم زده که به شکست و تضعیف بخش خصوصی منجر شده و در حالی که کلید حل مشکلات در شرایط اقتصادی امروز بخش خصوصی است کمتر به آن بها داده می شود.
