رمز شکوفایی در چرخه اکوسیستم استارت آپی

شایلی قرائی

به گزارش کسب و کار نیوز، نخبگان و مغزهای متفکری که می توانند اقتصاد بیمار ایران را به همت ایده های بکر و خلاق خود نجات دهند به دلیل شرایط نابسامان اشتغال تحقق اهداف خود را در دیگر کشورها جستجو می کنند. اما امروز روی دیگری از سکه اشتغالزایی برای کشور خودنمایی می کند که می توان با اتکا بر آن واژه کارآفرینی و اشتغال را به معنای واقعی آن تعریف کرد. استارتاپ‌ها و شرکت های دانش بنیان پا به عرصه اقتصادی گذاشته اند و با نیازسنجی دقیق در جامعه، سرعت و کیفیت بالا در ارائه خدمات و جذب نخبگان دانشگاهی تبدیل به کسب‌وکارهایی موفق در اشتغالزایی شده‌اند و با منابع مالی محدود، مشاغل بسیار زیادی ایجاد کرده‌اند.

استارت آپ ها و کسب و کارهای نوین با عملکرد منحصر به فرد، به عنوان شاه کلید حل بحران بیکاری معرفی شده اند. اکوسیستم استارت آپی توانست منبع جذب نخبگان خارج از کشور شود و مهاجرت نخبگان جای خود را به بازگشت آنها دارد. امروز از هزاران نخبه ای که به کشور بازگشته اند ۶۰ درصد جذب استارت آپ ها شده اند و این آمار روز به روز در حال افزایش است. بیش از ۱۰۰ استارتاپ توسط کارشناسان جوان ایرانی، خلق شده‌اند که در خارج تحصیل‌کرده‌اند و تصمیم گرفتند تا با استفاده از بهترین تجارب و شبکه جهانی خود در ایران، زندگی و سرمایه‌گذاری کنند. این همان شگفتی استارت آپ ها در کارآفرینی و ایجاد اشتغال است که علاوه بر جذب فارغ التحصیلان دانشگاهی می تواند دلیل محکمی برای بازگشت نخبگان ایرانی شاغل در دیگر کشورها شود. از طرفی دیگر گردش مالی ۱۳۰ هزار میلیاردی این اکوسیستم جایی برای تردید باقی نگذارده است که آینده در اختیار استارت آپ ها و شرکت های دانش بنیان خواهد بود و به گفته پرویز کرمی دبیر ستاد فرهنگ سازی اقتصاد دانش بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری “عبور از نسل اول کنونی استارتاپ‌های ایرانی به سمت استارتاپ‌های محصول محور، رونق تولید را در پی خواهد داشت و استارتاپ‌های تخصصی، ما را چند پله از اینجایی که هستیم بالاتر خواهند برد”.

اکوسیستم استارت آپی و دانش بنیان کشور با همین روند خواهد توانست اقتصاد بیمار ایران را با خلق ثروت به سامان برساند. در گذشته بزرگ ترین شرکت های ایرانی را شرکت هایی از جنس نفت و گاز تشکیل می دادند؛ اما امروز شرکت های دانش بنیان و استارتاپ ها گوی سبقت را از همه ربوده اند. امروز دیگر اقتصاد نفتی تنها نقطه اتکای ایران برای درآمدزایی نیست و با وجود آنکه دیگر حوزه های اقتصادی به دلیل وجود تحریم های یک جانبه و ظالمانه آنطور که باید نتوانسته اند در بازارهای جهانی خودی نشان دهند اما وجود استارت آپ ها و شرکت های دانش بنیان روی دیگر ماجرا شده و اقتصاد نفتی تسلیم آورده های این کسب و کارها شده است. بنابراین از آنجایی که هرجا یک هزار تومانی در این اکوسیستم سرمایه گذاری شده است در مدت زمان کوتاهی می تواند ۲۰ برابر شود صرفه بر سرمایه گذاری و حمایت واقعی از این شرکت ها و کسی و کارهای نوین است. هر چند تحریم ها بر ای اکوسیستم نیز تاثیر گذاشته و خواهد گذاشت. تحریم ها برای استارت آپ های جوان ایرانی به مثابه دو روی یک سکه است که یک طرف محدود کننده فعالیت های آنها و روی دیگرش آغاز فصلی نو برای رشد و خودکفایی در تولید و کسب و کار محسوب می شود. باید در ادامه این راه با فراموشی قسمت نخست قدم ها را محکتر برای اعتلای این حوزه برداریم. باید آگاه باشیم که در شرایط تحریم این استارت آپ ها و شرکت‌های دانش بنیان هستند که با تکیه بر دانش بومی، کشور را از خطرات تحریم تا حدی مصون نگه می‌دارد. در این میان اما باید حمایت های واقعی برای رشد این کسب و کارها وجود داشته باشد. درباره نقش تاثیرگذار دولت و شرکت های دولتی در حمایت از این شرکت ها تردیدی نیست اما بخش خصوصی را می توان امید جوانان و نسل آینده ساز ایران دانست. برای تحقق ایران نوآور و اقتصاد فناورانه بخش خصوصی باید چتر حمایتی خود را بر سر این کسب و کارها بگستراند. نیروی انسانی در تمام تیم های استارت آپی جوان هستند و جوان هزار آرزو دارد و برای تحقق آنها نیازمند حمایت.

جوانان و نخبگان ایرانی کلید توسعه اقتصادی هستند و این واقعیت به اثبات رسیده که یکی از عوامل مهم در توسعه اقتصادی ایجاد اشتغال است. امروز به واسطه هر استارت آپ به طور میانگین هفت نیروی متخصص مشغول به کار شده اند که طبق گزارش تازه‌ای از آمار بازار کار ایران در میان صنایع مختلف در مقایسه سال های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸، شرکت‌های دیجیتال و استارتاپ‌ها با رشد چشمگیر ۴۶ درصد در حجم استخدام، رتبه اول را به خود اختصاص داده‌اند. هم چنین امروز برای ایجاد شغل پایدار در استارت آپ ها و شرکت‌های دانش بنیان به حدود ۵۰ میلیون تومان سرمایه نیاز است در صورتی که برای ایجاد شغل پایدار در صنایع ۶ برابر این سرمایه هزینه می شود. این آمار وظیفه دولت و بخش خصوصی را در برابر این کسب و کارها سنگین تر و امید را برای رسیدن به پایان بیکاری پررنگ تر می کند. بخش خصوصی در عرصه اقتصاد نوآور، باید زمینه‌ساز از میان برداشته شدن انحصارها و موانع فرآوری استارت‌آپ‌ها باشد و دولت‌ نیز نباید در حوزه‌هایی که بخش خصوصی واردشده، ورود کنند و بیشتر لازم است که فرهنگ سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در استارت‌آپ‌ها را گسترش دهد.

در حال حاضر تهران در جمع ۵۰ شهر برتر فناوری و نوآوری جهان قرار دارد و این نشان ‌دهنده ظرفیت بالای پایتخت برای بدل شدن به پایتخت فناوری و نوآوری است. تهران دارای ظرفیت خارق‌العاده ای است که جزو ۱۰ شهر برتر در حوزه فناوری و نوآوری باشد و بهترین شکل شکوفه های نوآوری پایتخت در مسیر نوآوری و فناوری بارور شوند. علاوه بر تهران در دیگر استان ها و شهرهای کشورمان، ایران، اکوسیستم و زیست بوم استارت آپی و دانش بنیان برقرار است و می توان با جبران کم و کاستی های موجود ایران را به «جمهوری استارتاپ‌ها» تبدیل کرد. عنوانی که تابستان سال گذشته نشریه فاینشال تایمز با انتشار مقاله ای درباره وضعیت استارتاپ ها در ایران، ایران را جمهوری استارتاپ های جهان خطاب کرد. به امید آن روز نزدیک.