دست دلالان در حنای سیستان و بلوچستان

به گزارش کسب و کار نیوز به نقل از ایسنا, حنا از جمله مواد آرایشی سنتی با خواص فراوانی است که زنان جنوب شرق کشور بخصوص سیستان و بلوچستان از گذشته های دور تا امروز برای ترسیم اشکال زیبا بر دست و رنگ کردن موی سر خود از آن استفاده می کرده اند و استفاده از آن با فرهنگ مردم بویژه در اعیاد و مراسم عروسی عجین شده است .
کارشناس تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان برای حنا، کاربردهای دیگری را هم نام می برد.
حبیب الله طوقی استفاده در صنایع رنگرزی و تهیه لوازم آرایشی و بهداشتی، درمان بیماری های پوستی، درمان قارچ پوست سر، تقویت مو و رفع شوره سر، رفع اگزما و جلوگیری از عرق دست و پا را از جمله مزایای این گیاه دوست داشتنی می داند که می تواند ۲۰ تا ۵۰ سال عمر کند .
دلگان، قطب تولید حنای سیستان و بلوچستان
شهرستان دلگان سیستان و بلوچستان پس از رودبار جنوب در استان کرمان که با تولید ۲۵ هزار تن حنا رتبه نخست کشوری را به خود اختصاص داده، جایگاه دوم تولید این محصول خوش رنگ و لعاب کشور را داراست .
مدیر جهاد کشاورزی دلگان می گوید: ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی این شهرستان به کشت حنا اختصاص یافته است که سالانه از این سطح در سه چین ماههای مرداد، مهر و آذر ۱۱ هزار و ۲۵۰ تن حنا برداشت می شود .
سید غلامرضا سجادی تعداد افراد شاغل در کار کاشت، داشت و برداشت حنا را در دلگان بیش از ۴ هزار نفر اعلام می کند و می گوید: این شهرستان با توجه به شرایط اقلیمی مناسب، این قابلیت را دارد که سطح زیر کشت این محصول را هر سال ۲۵۰ هکتار افزایش دهد تا زمینه اشتغال پایدار صدها نفر دیگر هم فراهم شود.
چرا محصول حنای دلگان هنوز تجاری سازی نشده
بجار بامری کشاورز حناکار دلگانی نبود صنایع فرآوری و بسته بندی را عامل مهمی می داند که موجب شده حنای دلگان برای کشاورزان منطقه خیلی رنگی نداشته باشد و ارزش افزوده آن نصیب دلالانی شود که آن را خام و با قیمت ناچیز خریداری و در استانهای دیگر و کشور پاکستان فرآوری و بسته بندی می کنند .
محمد بامری کشاورز دیگر دلگانی هم می گوید: از مشکلات اساسی کشاورزان در توسعه کشت حنا در شهرستان دلگان، نبود صنایع مکانیزه کاشت، داشت و برداشت بویژه کارخانه خشک کن برگ حناست .
بامری یکی از حناکاران دلگانی نیز بیان کرد: پدرم در زمینه کشت حنا مشغول بوده و من هم به دلیل علاقه، فعالیت در زمین‌هایی که در آن حنا کشت می‌شود را ادامه دادم .
وی با اشاره به اینکه تمام کار کاشت، داشت و برداشت حنا از مزارع را کشاورزان نیکشهری و دلگانی انجام می‌دهند، تصریح کرد: متاسفانه در نهایت تمام زحمات ما در جیب دلالان می‌رود .
این کشاورز بلوچ با بیان اینکه حنا از جمله مواد آرایشی سنتی با خواص دارویی فراوان است، گفت: زنان سیستان و بلوچستان از سالیان گذشته تا به امروز برای ترسیم اشکال زیبا بر دست و پا و رنگ کردن سر خود از حنا استفاده می‌کنند.
رستم بامری یکی دیگر از کشاورزان دلگان می گوید: متاسفانه هرسال محصول حنای ما بصورت فله ای به عده ای دلال فروخته می شود و هیچ راه دیگری برای دسترسی به بازار مصرف وجود ندارد .
ناکافی بودن اقدامات انجام شده
مدیر جهاد کشاورزی دلگان در خصوص امکانات فراوری حنا در این شهرستان می گوید: در دلگان یک کارگاه حناسایی کوچک فعال است که پاسخگوی ظرفیت بالای تولید این محصول نیست .
بگفته سجادی، جهاد کشاورزی دلگان با همکاری بخش خصوصی برای افزایش ظرفیت این کارگاه، اقدام به خرید تجهیزات حناسایی، بسته بندی و برندسازی کرده و قرار است در آینده نزدیک این تجهیزات در فضایی بزرگتر نصب و راه اندازی شود .
مجتبی شجاعی فرماندار دلگان در گفت وگو با ایسنا، پیگیری نشدن توسعه زیرساختهای فراوری حنا را از نقاط ضعف سالهای گذشته عنوان کرد و گفت: در تلاشیم با تخصیص اعتبارات ملی این موانع را رفع کنیم و به بهره وری بیشتراین محصول مهم اقتصاد مقاومتی منطقه کمک کنیم .
شجاعی بیان کرد: با توجه به اینکه استان سیستان و بلوچستان بزرگترین تولید کننده حنا در کشور است و از طرفی بیشترین مصرف کننده نیز به شمار می‌رود اما محصول حنای استان را دلالان دیگر استان‌ها به علت نبود کارخانه حناسایی و صنایع بسته‌بندی در این استان با قیمت بسیار ارزان خریداری شده و پس از بسته‌ندی با برند همان استان‌ها وارد بازارهای داخلی و خارجی می‌کنند.
مدیر باغبانی جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان نیز در این باره ایسنا گفت: سطح زیر کشت حنا در سیستان و بلوچستان بیش از ۲ هزار هکتار است .
اردشیر شهرکی ادامه داد: میانگین برداشت از هر هکتار ۴ تن است که با احتساب سه چین برداشت این محصول، سالانه بیش از ۱۰ هزار تن محصول حنا در استان برداشت و روانه بازار مصرف می‌شود .
وی افزود: در هر هکتار از مزارع تولید حنا در شهرستان‌های دلگان و ایرانشهر یک نفر به صورت ثابت و ۲ نفر غیرثابت مشغول کار هستند که می‌توان گفت کاشت، داشت و برداشت حنا موجب اشتغال بیش از یک هزار نفر در این دو شهرستان شده است .
مدیر باغبانی جهاد کشاورزی استان گفت: محصول حنای دلگان و ایرانشهر را دلالان دیگر استان‌ها به علت نبود کارخانه حناسایی و صنایع بسته‌بندی در این استان خریداری و پس از بسته‌بندی با برند همان استان‌ها وارد بازارهای داخلی و خارجی می‌کنند .
وی با بیان اینکه عمدتا حنای استان از طریق استان‌هایی که بسته‌بندی را انجام می‌دهند به کشورهای حوزه خلیج فارس و آسیای میانه صادر می‌شود، اضافه کرد: عدم وجود کارخانه‌ای که بتوان محصول برداشت شده حنا را در آن فرآوری کرد مهم‌ترین مانع سر راه حنای استان است و در حال حاضر سیستان و بلوچستان نیازمند یک کارخانه حناسایی است و انتظار می‌رود بخش خصوصی در این زمینه وارد کار شود.
شهرکی خشکسالی‌ها و نبود بازاریابی مناسب و عدم شناسایی بازارهای هدف را از دیگر موانع تولید حنا در این استان عنوان کرد و افزود: متاسفانه حنای تولیدی سیستان و بلوچستان به استان‌های دیگر صادر و به نام آن‌ها برند می‌خورد.
امیدواری ها برای آینده
جلالزایی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان از برگزاری جشنواره گردشگری حنا در تابستان امسال در دلگان خبر داد .
خبری که شجاعی فرماندار دلگان هم آن را تایید کرد و افزود: این جشنواره امسال در سطح منطقه ای با حضور استانهای کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان برگزار می شود و درسال های آینده در سطح ملی و بین المللی برگزار خواهد شد .
پورمردان مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان هم با اشاره به نقش مهم اکوتوریسم در رشد اقتصادی هر منطقه، می گوید: حفظ پوشش گیاهی بومی از جمله حنا از اهداف برگزاری این جشنواره است و قرار است از این محصول به عنوان لگو(نمایه) برای معرفی استان سیستان و بلوچستان استفاده شود.