افزایش شکاف تکنولوژی در بنگاه‌های تولیدی

ثمانه نادری

به گزارش کسب و کار نیوز،شرایط تحریمی و موانع داخلی نه تنها ارتباط با دنیای خارج و بهره گیری از تکنولوژی‌های روز را برای تولید دشوار کرده است، بلکه امکان تولید و یا ادامه تولید برخی از کالاها را در کشور از میان برده است. به همین دلیل افق رسیدن به رشد و توسعه اقتصادی که در سایه تکنولوژی‌های روز حاصل می‌شود، بیش از همیشه مبهم شده و میزان کالای بی کیفیت افزایش پیدا کرده است.
گزارش‌های موجود حاکی از افت تولید واحدها به ویژه در بخش صنعت است که از دید کارشناسان مهم‌ترین عامل آن عدم دسترسی به فناوری‌های روز است. این مسئله را در حال حاضر با افزایش تولید کالای بی‌کیفیت در بازار و همچنین عدم رغبت به خرید برخی از کالای داخلی در بازارهای صادراتی می‌توان دید. در بلند‌مدت اما از قول کارشناسان این مسئله زنگ خطری برای بسیاری از واحدهای تولیدی نیز به شمار می‌رود و باعث تعطیلی آنها می‌شود.
به اعتقاد فعالان اقتصادی الگوی تولید در کشور ما با الگوی روز تولید در دنیا فاصله دارد و همین مسئله اثر منفی‌ای بر فرآیند تولید و صادرات گذاشته است.
۷۰ درصد صادرات غیرنفتی کشور با تکنولوژی پایین است
در حالی که حدود ۷۰ درصد صادرات غیرنفتی کشور را محصولات اولیه تولیدات مبتنی بر منابع و تولیدات با تکنولوژی پایین تشکیل می‌دهد، این نسبت در مورد واردات حدود ۴۵ درصد است. در مقابل در سال ۱۳۹۷ سهم کالاهای با تکنولوژی بالا در صادرات غیرنفتی کمتر از ۱ درصد و در واردات ۱۵ درصد بوده است.
همچنین براساس آمارها از میزان تولید تحت تاثیر تحریم ها در ۱۲ ماهه سال ۹۷ میزان تولید انواع تلویزیون منفی۳۱٫۱ درصد، یخچال و فریزر منفی ۱۲٫۷ درصد، ماشین لباسشویی منفی ۳۹٫۴ درصد ، انواع خودروی سواری منفی۳۸٫۱ درصد، وانت منفی۲۹٫۳ درصد و کمباین منفی۳۴٫۴ درصد اعلام شده و این مسئله البته در خصوص صنعتی مثل خودروسازان با وجود کاهش تولید خودرو، مشکل خودروسازان برای تحویل به موقع خودرو و افت شدید کیفیت خودرو، قابل مشاهده است.
مسئله این است که در شرایط فعلی به دلیل سختی دسترسی به فناوری های روز، کیفیت تولید کاهش پیدا کرده و تلاشی برای بهبود و یا ارتقاء سطح دانش فنی در شرکت‌های تولیدی نیست.
محمدرضا نجفی‌منش، عضو اتاق بازرگانی تهران
موانع دسترسی تولید به تکنولوژیی
یکی از مهم‌ترین مشکلات در بنگاه‌ها و واحدهای تولیدی که به تبع روی تجهیز تولید و تقویت توان دانش فنی بنگاه‌ها اثرگذاشته است، کمبود نقدینگی است. گرفتاری‌هایی که تولیدکنندگان برای تامین سرمایه در گردش بنگاه دارند، باعث تاخیر در نوسازی بنگاه و تجهیزات آن و تلاش برای بهبود وضعیت فنی و کیفی تولید شده است. در شرایط غیرتحریمی البته فضا برای ورود تکنولوژی های روز فراهم است. اما باز هم اگر به شرایط تولیدکنندگان در سال‌های قبل از تحریم بنگیریم، باز هم عده‌ای از تولیدکنندگان در تقویت دانش فنی و تکنولوژی خود کوتاهی می‌کردند که البته تاثیر این کوتاهی ها در کوچک شدن بازار آنها ملموس بود. اما برندها و تولیدکنندگان معتبر که همیشه درصد عمده‌ای از سرمایه بنگاه را صرف ورود تکنولوژی می‌کنند، از این مسئله غافل نیستند. با توجه به سرعت رشد فناوری در دنیا، اهمیت به روز سازی تکنولوژی در واحدهای تولیدی، روز به روز بیشتر می‌شود. تکنولوژی‌های روز هم در بهبود کیفیت تولید و افزایش فروش داخلی و هم در تقویت بازار صادراتی محصولات تولیدی، موثر است. با این حال در شرایط فعلی هم تحریم زمینه را برای اتصال به برخی از کشورها و همکاری مشترک برای دسترسی به دانش فنی را سخت کرده و هم موضوع کمبود نقدینگی و سرمایه در بنگاه‌ها مانع از تجهیز تولید به تکنولوژی و فناوری های روز است که باید از طریق حل مشکل بنگاه‌ها از جمله مسئله کمبود نقدینگی با تسریع تسهیلات‌دهی به دولت، این موضوع را حل کرد.