ریزش متقاضیان تسهیلات ارزی

ثمانه نادری

به گزارش کسب و کار نیوز، تامین نیاز ویژه بنگاه‌ها به تسهیلات ریالی و ارزی یکی از ملزومات اساسی رونق تولید است اما این امر در شرایط فعلی با توجه به کاستی منابع ریالی بانک ها از یک سو و البته محدودیت هایی که در پرداخت تسهیلات ارزی به تولید دارد، با مانع روبرو است.
هرچند رئیس کل بانک مرکزی اعتقاد دارد در کنار تسهیلاتی که بانک‌ها به تولید می‌پردازند، ضرورت پرداخت تسهیلات ارزی و برداشت از صندوق توسعه ملی به این منظور نیز احساس می‌شود. اما طبق گفته‌های تولید کنندگان به دلیل شرایط ناپایدار اقتصادی تقاضا برای تسهیلات ارزی مدام در حال ریزش است. از سویی به دلیل مبهم بودن شرایط اقتصادی ریسک دریافت این تسهیلات برای متقاضیان بالا است. البته کارشناسان معتقدند پرداخت این تسهیلات باید شرایطی داشته باشد و از جمله آن اینکه تولیدکننده متقاضی مورد نظر این تسهیلات بدون هیچ گونه محدودیتی امکان صادرات داشته باشد. یعنی نه دولت ممانعتی برای صادرات محصول تولید کننده داشته باشد و نه متقاضی تسهیلات ارزی خللی در تولید محصولات باکیفیت برای صادرات. به همین دلیل با توجه به این شرایط تعداد متقاضیان تسهیلات ارزی بسیار اندک است.
البته باید تاکید کرد که مجلس در پرداخت تسهیلات ارزی و ریالی به تولیدکنندگان اولویت‌هایی را تعیین کرده است. که از جمله آن: ۱- سرمایه‌گذاران بخش‌های خصوصی، تعاونی و نهادهای عمومی غیردولتی برای طرح‌های توسعه‌ای بالادستی نفت و گاز با اولویت میادین‌ مشترک و جمع‌آوری گازهای همراه در راستای افزایش ضریب بازیافت مخازن و احیای چاه‌های قدیمی دارای ذخایر نفتی درجا بدون انتقال مالکیت نفت و گاز موجود در مخازن و تولیدی از آنها.
۲- طرح‌های توسعه‌ای و زیربنایی سازمان‌های توسعه‌ای بخش صنعت و معدن با مشارکت حداقل ۵۱ درصدی بخش خصوصی و تعاونی با اولویت مناطق محروم و کمتر توسعه‌یافته براساس مزیت‌های منطقه‌ای

۳- سرمایه‌گذاران بخش‌های خصوصی، تعاونی و نهادهای عمومی غیردولتی برای طرح‌های صنایع تکمیلی و تبدیلی چغندرقند.
همچنین بنا به تصویب نمایندگان مجلس مقرر شده است. تسهیلات ارزی بانک ها در سال ۹۸ بر اساس ارز نیمایی خواهد باشد.
البته با توجه به مشکلاتی که دریافت‌کنندگان تسهیلات ارزی در بازپرداخت این تسهیلات در شرایط کنونی دارند، خیلی از متقاضیان به سمت تسهیلات ریالی روی آورده‌اند.
با این حال بررسی‌ها حاکی از سهم بیش از ۵۰ درصدی بخش خصوصی از تسهیلات ارزی است. بررسی گزارش عملکرد تسهیلات ارزی صندوق توسعه ملی در ۹ ماه سال ۱۳۹۷ نشان می‌دهد از مجموع تسهیلات ارزی مسدود شده مبلغی معادل ۲۲ میلیارد و ۶۳۴ میلیون دلار به طرح‌های بخش خصوصی و معادل ۱۴ میلیارد و ۹۷۶ میلیون دلار به طرح‌های بنگاه‌های اقتصادی متعلق به مؤسسات عمومی غیردولتی اختصاص یافته است.
مهدی پورقاضی، فعال اقتصادی
ریسک تسهیلات ارزی برای تولید
نیاز بنگاه‌ها و تولید کشور به تسهیلات ارزی و ریالی اهمیت این تسهیلات را بیشتر می‌کند. اما در شرایط فعلی با توجه به افزایش غیرقابل باور نرخ ارز و ادامه روند افزایشی آن تسهیلات ارزی جوابگو نخواهد بود و دریافت آن برای تولیدکننده ریسک زیادی دارد. اما اگر محصولی که با پشتوانه تسهیلات ارزی تولید می‌شود، کاملا صادر شود و درآمد ارزی به کشور وارد کند، شرایط فرق می‌کند. تنها در این صورت است که پرداخت تسهیلات ارزی، به صرفه خواهد بود. اما محدودیت‌هایی که دولت برای صادرات طی مدت اخیر ایجاد کرده، تضمینی در این خصوص به تولیدکننده نمی‌دهد. باید تاکید کرد که تسهیلات ارزی در شرایط پایدار اقتصادی مفید است. در حالی که افزایش روز افزون نرخ ارز عملا دریافت و بازپرداخت این تسهیلات را با مانع روبرو می‌سازد. به همین دلیل تعداد متقاضیان ارزی با کاهش زیاد روبرو شده و در حال ریزش است.