شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، درچند روز گذشته خبری مبنی بر تقلب در رایگیری از سوی یک برنامه تلویزیونی توسط وزیر ارتباطات افشا شد که جنجالهای زیادی در پی داشت. تعدادی از کاربران اپراتورهای تلفن همراه طی دو روز گذشته اعلام کردند پیامک تأیید رأی به یک برنامه تلویزیونی برایشان ارسال شده، در حالی که آنها اصلاً در این رأیگیری شرکت نکرده بودند و یا رایشان برنامه دیگری بوده است. این موضوع از اختلال در سامانه رأیگیری بخش مردمی جشنواره تلویزیونی جامجم حاکی بود.
اما پس از انتشار این اعتراضها، روابط عمومی معاونت سیما در خبری اختلال در سیستم رأیگیری را تأیید کرد و آن را به استقبال مردم از نظرسنجی نسبت داد و اعلام کرد «رایگیری بخش مردمی جشنواره تلویزیونی جامجم که از ۲۳ بهمن شروع شد، تا پنجشنبه ۹ اسفند بیش از ۴۰ میلیون رأی در سامانه USSD و روبیکا به خود اختصاص داد، اما ایجاد اختلال در این سامانه حاشیه ساز شد.» اما به تازگی وزیر ارتباطات در صفحه اینستاگرام خود، اخبار جدیدی را در خصوص این حاشیههای بهوجود آمده در صدا و سیما را افشا کرد. این در حالی است که آذری جهرمی ابعاد دیگری از این حاشیه جنجالی برنامه صدا و سیما را در خصوص جعل آرای پیامکی در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرد. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات که وقوع این تخلف را تایید و اعلام کرده بود که بیش از یک میلیون رای ساعت ۱ تا ۴ بامداد به طور غیرواقعی به نام یک برنامه ثبت شده ، در توضیحات تکمیلی اعلام کرد: «بررسیهای بیشتر نشان میدهد، دستکاری در نظر مردم برای انتخاب محبوبترین برنامه سال صدا و سیما صرفا برای یک روز نبوده و در ۳ روز متوالی صورت پذیرفته است.»
مسعود احمدی افزادی، دبیر جشنواره «جام جم» در همین رابطه از تشکیل جلسه کمیته فنی دبیرخانه جشنواره در راستای صیانت از آرای مردمی از بامداد جمعه خبر داد و تاکید کرد: «براساس تحقیقات صورت گرفته مشخص شد یکی از شرکتهای مجوزدار آی سی تی (وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات) در جذب و شمارش آرای مردمی در ۲۴ ساعت منتهی به روز شنبه هفته جاری سهل انگاری کرده و مرتکب تخلف شده است.» وی با تاکید بر حفاظت از تک تک آرا و نظرات مردم در این بخش افزود: «در حال حاضر کمیته بررسی فنی و مرکز صیانت و حفاظت سازمان صدا و سیما با همکاری پلیس فتا در حال پیگیری قانونی این موضوع برای برخورد با عامل یا عاملان تخلف در شرکت مذکور هستند.» احمدی افزادی گفت: «همچنین گزارش تخلف این شرکت به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ارائه شده و خواستار برخورد قانونی آنها نیز شدهایم و امیدواریم با حساسیتی که وزیر ارتباطات در خصوص حفاظت از حق الناس دارد، شاهد پیگیری قاطع این وزارتخانه هم باشیم.» دبیر پنجمین جشنواره تلویزیونی «جام جم» با بیان اینکه دستگاههای مسئول در حال بررسی دقیق ابعاد این تخلف هستند، تصریح کرد: «سازمان صدا و سیما در عین حال با تشکیل پرونده این موضوع از متخلف یا متخلفان به پلیس فتا شکایت کرده و خواستار اقدام قانونی لازم را دارد.»
احمدی افزادی به سامانه چلچله به عنوان بستر نظرسنجی مردمی جشنواره تلویزیونی «جام جم» اشاره کرد و افزود: «این سامانه توسط یکی از شرکتها توسعه داده میشود و این شرکت در بخش کد دستوری از زیرساخت USSD مربوط به یکی دیگر از پرمخاطب ترین شرکتهای پردازنده کدهای دستوری کشور استفاده کرده و طبیعتاً تحت نظارت فنی سازمان تنظیم مقررات و فرکانسهای رادیویی ( ICT ) که در واقع از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مجوز دارد، همه امور خود را به انجام میرساند.»
سعی دارند توپ را به زمین دیگری بیاندازند
یکی از بینندگان برنامه های تلویزیونی در گفت و گویی کوتاه با کسب و کار می گوید: مشکل صدا و سیما از اول برنامه نود و عادل فرودوسی پور بود. هرچند نقش اسپانسر برنامه برنده باش را در این بین نمی توانیم نادیده بگیریم. اینکه صدا و سیما، وزارت ارتباطات، شرکت مجوز دار مجری نظرسنجی پیامکی هر کدام سعی دارند توپ را به زمین دیگری بیاندازند و خود را در این ماجرا بی گناه جلوه دهند. نظر بسیاری از بینندگان این است که بهتر بود از اول برنامه نود را کنار می گذاشتند.
اجازه بدین مردم خودشون انتخاب کنند
متاسفانه اخبار منتشر شده حاکی از انصراف برنامه های پربیننده ای همانند پایتخت و دورهمی از نظرسنجی صدا و سیما دارد. محسن تنابنده با انتشار تصویری به نتایج آرای دو سریال «پایتخت» و «بانوی عمارت» در جشنواره تلویزیونی جامجم، واکنش نشان داد. محسن تنابنده در اینستاگرام نوشت: «تو شرایطی نبودم که پست بزارم، ولی مگه میذارن؟ تعداد آرای دو سریال رو ببینید، دقیق اندازه هم؟ این آمار رو هفته پیش روزنامه جامجم زده و البته اضافه کرده پایتخت ٣٠ درصد و عمارت ٢٣ درصد. لطف مردم نه یک بار بلکه بارها شامل حال «پایتخت» شده و اهالی «پایتخت» هم همیشه به احترام مردم تلاش کردن پس دست از تلاش مذبوحانه بردارید و اجازه بدین مردم خودشون انتخاب کنند.»
مسئلهای که به لحاظ قانونی جرم محسوب میشود
ایرج مظلومی، جامعه شناس
سواستفاده از اعتماد مردمی و از سوی دیگر سواستفاده از حق انتخاب مردم می تواند پیامدهای بسیار مخربی داشته باشد. به طور کلی در چند سال اخیر و به دنبال اتفاقاتی که افتاد مردم به رسانه ملی بی اعتماد شده اند و سرانه تماشای برنامه های تلویزیونی کاهش چشمگیری داشته است. این قبیل حرکات که سواستفاده از حق انتخاب و تجاوز به حریم شخصی افراد را به دنبال داشته است به طور حتمی موجب ریزش بیشتر بینندگان رسانه ملی خواهد شد و از طرفی دیگر می تواند موضوع شکایت از سواستفاده از حریم شخصی را برای مسوولان این اتفاق به دنبال داشته باشد. به عبارتی مسئلهای که به لحاظ قانونی جرم محسوب میشود و باید عوامل دخیل در آن تحت تعقیب قرار گیرند.
افرادی که اسکرین شات های این نظرسنجی های تقلبی را دارند و در شبکه های اجتماعی به اشتراک گذاشته اند افراد حقیقی هستند که می توانند از این اتفاق و مجریان این طرح شکایت کنند. اینکه اعلام می شود سامانه نظرسنجی و سازمان اجرا کننده نظرسنجی دچار اختلال شده اند باز هم موجب تشدید عدم اعتماد و اطمینان خواهد شد. عملکرد وزرات ارتباطات تا به این مرحله رضایت بخش بوده است چراکه مردم می توانند نهادی را که از حقوق آنها دفاع می کند را مشاهده کنند. در برابر این سواستفاده ها که برای پررنگ کردن و محبوب تر جلوه دادن یک برنامه انجام شده هزاران سوال در ذهن مردم ایجاد خواهد شد که چه موضوعی در پشت پرده این اتفاق است.
برنامه نود و برنامه برنده باش دو برنامه محبوب در رسانه ملی هستند اما این اتفاق موجب شد تا مردم ربط این ماجرا را به ماجراهای دیگر دنبال کنند و به نتایجی برسند که اصولا به نفع رسانه ملی نخواهد بود. به هرحال این بازی کی بود کی بود من نبودمی که به راه انداخته اند درست نیست و باید به صراحت با مردم در این رابطه صحبت شود و هم چنین این نظرسنجی هم باطب اعلام شود. اگر هم قصد رای گیری مجدد را داشته باشند باید سازمانی مورد اعتماد مردم انتخاب شود تا ادامه این ماجرا به صحت و سلامت اجرا شود. این عدم اطمینان به رسانه ملی موجب شده تا نظرسنجی های سالهای گذشته و هم چنین نظرسنجی و مسابقاتی که در قالب برنامه های تلویزیونی گذاشته می شود هم زیرسوال برود.
اظهارنظرهای بررسی نشده و شتابزده
جمال هادیان طبائی زواره، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات
ادعاهایی در رابطه مشکلات شرکتی مطرح شده که از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مجوز دارد که ضرورت دارد این موضوع همین جا تکذیب شود. این شرکت که ادعا شده است از وزارت ارتباطات مجوز دارد هیچ مجوزی از وزرات خانه نداشته و نگرفته است و این صحبت ها مادامیکه نتایج تکمیلی و بررسی شده را در اختیار نداریم تنها اظهارنظری است که سندی ندارد.
این ادعا وجود دارد که جابجایی آرای نظرسنجی محبوبترین برنامه صداوسیما را شرکتی که از وزارت ارتباطات مجوز دارد، انجام داده که این صحبت ها اصلا به وزارت ارتباطات ارتباطی ندارد و ما مجوزی به شرکت مذکور نداده ایم. متاسفانه این اظهارنظرها بررسی نشده و شتابزدهای اعلام شده و ادعاهای مربوطه نیز در این مورد مردود است.