به گزارش کسب و کار نیوز، مرتضی دیاری در نشستی با عنوان «روایتپژوهی کنشهای عاطفی و جنسی بیخانمانها» که در پژوهشکده اقبال جهاد دانشگاهی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: بر اساس مصاحبههایی که با کارتنخوابها داشتهام، مصرف مواد مخدر بیشتر افراد با تریاک شروع میشود.
وی ادامه داد: هنگامی که فرد اولین بار مواد مخدر مصرف میکند، بالا میآورد اما لذتی که بعد از مصرف تریاک وجود دارد باعث میشود دوباره تریاک مصرف کند. به اصطلاح خود معتادان یک دوران طلایی در مصرف مواد وجود دارد.
این پژوهشگر مسائل اجتماعی بیان کرد: بعد از مصرف موادمخدر سنتی افراد به مواد صنعتی روی میآورند. کشیدن تریاک نیازمند صرف زمان است اما در مصرف مواد صنعتی مدت زمان کمتری صرف میشود، لذت بیشتری میبرند و همچنین به اصطلاح معتادان در مصرف مواد صنعتی با دوتا دود به رضایت مد نظر دست مییابند. در نتیجه افراد به سمت مصرف هرویین و شیشه روی میآورند. عموم افراد عنوان کردهاند هنگامی که شیشه را شروع کردند قیمت ارزانی داشته است.
دیاری با اشاره به اینکه «کنشهای جنسی افراد از زمانی آغاز میشود که تریاک مصرف میکنند»، گفت: این کنشهای جنسی شامل زیادهخواهی در این امر که بعضاً منجر به روابط فرازناشویی و… میشود. بعد از این مدت که گفته میشود بین ۶ ماه تا دوسال است، مواد مخدر قوای جنسی را از بین میبرد.
چرا کارتنخوابها حاضر نیستند به گرمخانهها بروند
وی درخصوص اینکه «چرا کارتنخوابها حاضر نیستند به جای اینکه در پاتوق زندگی کنند به گرمخانه بروند»، تصریح کرد: گرمخانهها بعضاً از مراکز توزیع موادمخدر دور است و با توجه به اینکه معتادان پول یا حال ندارند که بخواهند هر روز خود را با ماشین به مراکز توزیع مواد برسانند در نتیجه ترجیح میدهند در یک جا باشند و همانجا از مواد استفاده کنند.
این پژوهشگر مسائل اجتماعی گفت: کارتنخوابها برخلاف تصور رایج، شخصیتی برای خود قائل هستند و میگویند زندگی کردن ما در همان پاتوقها شرافتمندانهتر است تا اینکه به زندگی در یک گرمخانه یا کمپ تن بدهیم. رفتاری که در کمپها و گرمخانهها صورت میگیرد، کاملاً بازدارنده است و افراد ترجیح میدهند به گرمخانه نروند.
دیاری ادامه داد: مددسراها و گرمخانهها مبتنی بر نیاز کارتنخوابها نیست و نتیجه این میشود که گرمخانهها فقط در زمستان پر میشوند.
این پژوهشگر مسائل اجتماعی اظهار کرد: نکتهای که در بین کنشهای عاطفی کارتنخوابها وجود دارد این است که برخی زنان کارتن خواب که در ابتدای دوره کارتنخوابی هستند افرادی هستند که خیلی به ظاهر خود میرسند و شاید در نگاه اول متوجه کارتن خواببودن آنها نشویم. فردی که فقط مواد، مصرف و در خانه پاتوقی زندگی میکند برقراری رابطه عاطفی با زنی است که ظاهر تمیزتری دارد.
دیاری اضافه کرد: زنان کارتنخواب بیشتر تحت تاثیر نیاز به حامی عاطفی میخواهند در فضای بازی که زندگی میکنند یک نفر هوای آنها را داشته باشد. این روابط عاطفی که بین زن و مرد کارتنخواب برقرار میشود به تعبیر دکتر کرمانی، استاد جامعهشناسی، نوعی مبادله است؛ زن نیازهای عاطفی را رفع میکند و مرد هم نیاز به امنیت زن را تامین میکند.
این پژوهشگر مسائل اجتماعی عنوان کرد: کار اصلی خانه پاتوقها مصرف مواد است. بعضاً خود صاحبخانه کسی است که مواد را توزیع و درآمد کسب میکند. اما در هرکدام از خانهپاتوقها میتواند کار متفاوت انجام شود. خانه پاتوق جایی است که در آنجا افراد به مالک آن خانه هزینه حداقلی میدهند و ممکن است در آنجا سکونت کنند، قمار برگزار شود و… .هنگامی که در خانه پاتوقها قمار صورت بگیرد مثلا یک درصد قمارهایی که در آنجا انجام میشود به صاحبخانه تعلق میگیرد.
وی تصریح کرد: در مطالعاتی که تحت عنوان دلایل لغزش کارتنخوابها انجام دادیم و این موضوع را بررسی کردیم که چه میشود بیخانمانها پس از ترک اعتیاد دوباره به آن رو میآورند، به این نتیجه رسیدیم که یک بعد در این زمینه، بُعد جنسی است. از نکاتی که در سیاستها مغفول مانده این است که بعد از ترک اعتیاد، از آنجا که رابطه عاطفی فرد با همسرش مثل گذشته نیست احساس شرم میکند. از دلایلی که کارتنخوابها برای رجوع دوباره به مصرف مواد عنوان میکنند همین مسئله است و بعضاً روز اول که از زندان خارج میشوند اول به پاتوق میروند تا مواد مصرف کنند.
وی ادامه داد: نکته دیگر این است که برای برخی افراد کارتنخواب این شرایط فراهم بوده که برگردند و با همسرانشان زندگی کنند یعنی همسران این افراد آنها را میپذیرفتهاند اما آنها ترجیح میدهند هم مواد مصرف کنند و هم زندگی شبهزناشویی داشته باشند.
این پژوهشگر مسائل اجتماعی با اشاره به اینکه «اساساً کنشهای عاطفی بین زن و مرد کارتنخواب کاملاً متفاوت است»، خاطرنشان کرد: کنشهای عاطفی زنان بیشتر حول محور درآمدزایی و کسب مواد صورت میگیرد.
دیاری ادامه داد: بعد از زمانی که به مرور تمایلات جنسی مردان از بین میرود، آنها به زنان کارتنخواب به چشم خواهر و خانواده خود زندگی میکنند. این پدیده ناشی از این است که تمایل جنسی از بین رفته و نیاز به حمایت عاطفی و همصحبت وجود داشته و گروههایی از زنان و مردان کارتنخواب را میبینیم که همه با هم زندگی میکنند.
دلایل کارتنخوابی زنان
این پژوهشگر مسائل اجتماعی در مورد اینکه «زنان کارتنخواب تحت چه مکانیزمی به کارتنخوابی روی میآوردند»، گفت: مکانیزمها در این زمینه بین زنان و مردان متفاوت است. زنان تحت تاثیر چند علت مشخص به کارتنخوابی روی میآورند که از مهمترین آنها این است که آنها با مردی ازدواج کردهاند که مواد صنعتی مصرف میکرده است. در برخی موارد هم زنان به پیشنهاد همسر خود مواد مصرف میکنند که این مصرف توأمان زن و مرد از عوامل زمینهای میسر کردن کارتنخوابی است؛ زیرا آنها پس از مدتی توانایی برای کار را ازدست میدهند، تحت تاثیر مصرف مواد، سرمایه اجتماعی را هم از دست رفته میبینند و رفتهرفته میبینند در همانجایی که مواد را تهیه میکنند در حال زندگی هستند و در نهایت به کارتنخوابی میرسند.
دیاری بیان کرد: راه دیگری که زنان را به کارتنخوابی سوق میدهد این است که اغلب یکسری تنشهایی در دوران نوجوانی زنان ایجاد شده باشد؛ مثلا قرار بوده به اجبار ازدواج کنند، فرزند طلاق بودند، پدر آنها مواد مصرف میکردند، به دلایلی از خانه فرار کردهاند و پس از مدتی کارتنخواب شدهاند و… .
نقش زیاد مواد مخدر صنعتی در کارتن خواب شدن
وی اظهار کرد: نقش موادمخدر صنعتی در کارتنخوابی افراد فوقالعاده دارای اهمیت است و خیلی کم مشاهده میکنیم کارتنخوابی را که فقط تریاک مصرف کند. موادمخدر صنعتی شبکهای از مواردیست که باعث کارتنخوابی میشود.
این پژوهشگر مسائل اجتماعی عدم پذیرفتهشدن بعد از طلاق مخصوصاً در مناطق حاشیهای شهر را از دیگر عوامل کارتن خوابشدن زنان عنوان کرد و افزود: وقتی زنان از همسر خود طلاق میگیرند و خانواده آنها را نمیپذیرند، آنها هم ترجیح میدهد فضای دیگری برای زندگی انتخاب کنند و ممکن است به خانهپاتوق بیایند و این موضوع منجر به کارتنخوابی آنها شود.
دیاری عنوان کرد: طرد شدن از سوی خانواده یکی از عواملی است که منجر به شکلگیری روابط آزاد جنسی میشود. این طرد شدنها همیشه اجباری نیست بلکه عدهای از کارتنخوابها ارادی خانه را ترک میکنند.
وی گفت: هیچ آمار دقیقی در مورد اینکه تعداد کارتنخوابها چقدر است؛ چه در ایران چه در دنیا، وجود ندارد؛ زیرا کارتنخواب از فضایی به فضای دیگر درحال حرکت است و نمیشود تعداد آنها را تخمین زد.
انتهای پیام