سایت خبری تحلیلی کسب و کار استارت آپ | کارآفرینی | دانش بنیان | اقتصاد
شایلی قرائی
به گزارش کسب و کار نیوز، بررسی ها نشان می دهد عمده کسب و کارهای دانش بنیان، غنی از دانش فنی و فقیر از مهارت های مدیریت کسب و کار هستند که این موضوع در بلندمدت تیم های فناور را با شکست ها و زیان های زیادی مواجه کرده است. هم چنین بکارگیری روش های نادرست در حمایت های مالی از این شرکت ها موجب ناکارآمدی آنها شده است. ارایه تسهیلات به صورت مستقیم به این شرکت ها تا به امروز نتوانسته موثر واقع شود و موفقیت را برای این مدل از کسب و کارها به ارمغان بیاورد. در ایران در سالهای اخیر در حوزه گسترش نظام تامین مالی دانش‌بنیان تلاش‌هایی صورت پذیرفته است که شاید مهم‌ترین آن را بتوان تاسیس صندوق نوآوری و شکوفایی دانست.
این صندوق در حلقه‌های میانی و پایانی زنجیره تامین مالی دانش‌بنیان فعالیت می‌کند و طبق قانون کارکرد نهادهای تامین مالی توسعه‌ای – اقتصادی را دارد و برای پژوهش و تولید نمونه آزمایشگاهی نمی‌تواند تسهیلات یا کمک هزینه پرداخت کند و صرفا می‌تواند برای مرحله نمونه‌سازی صنعتی به بعد به شرکت‌های دانش‌بنیان تسهیلات ارائه کند. در همین راستا نیز با توجه به تخصیص مالی بیش از ۱۳۰۰ میلیارد تومان در دو سال اخیر به صندوق نوآوری و شکوفایی، مسیر ارائه تسهیلات مرتبط با طرح‌های اقتصادی دانش‌بنیان هموارتر شده و تاکنون بیش از ۱۴۰۰ طرح دانش‌بنیان در صندوق مصوب شده است.
ناظمی، مشاور سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی با اعلام حمایت‌های بیشتر از شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها با راه‌اندازی سامانه تأمین مالی و سرمایه‌گذاری خبر داد و گفت: بستری که در اکوسیستم کارآفرینی شکل گرفته است، همان سیستمی است که نیاز ارتباط بین نهادهای مالی و شرکت‌های دانش‌بنیان بوده. نگاه صندوق نوآوری و شکوفایی به‌عنوان یک نهاد مالی، مأموریت‌محور است و بنا شده تا بنگاه‌های استارت‌آپی خلاق از سازوکارهایی در بستر بازارها استفاده کنند. وی تأکید کرد: خوشحالیم که با راه‌اندازی این سامانه به همگرایی رسیده‌ایم و تمایل داریم تا از صندوق‌های جسورانه خطرپذیر و صندوق‌های حمایت از پژوهشگران و فناوران به‌طور ویژه حمایت کنیم. ناظمی ادامه داد: اولویت صندوق نوآوری و شکوفایی این است که نبود شفافیت از بین برود و نیازهای بازار به‌طور مناسبی تشخیص داده شود. مشاور سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی اضافه کرد: این سامانه یک نهاد مهم است و امیدواریم بتوانیم از فرصت پیش آمده استفاده کنیم تا فضای اکوسیستم دانش‌بنیان تحقق یابد. وی در پایان خاطرنشان کرد: طبق برنامه درنظرداریم تا نهادهای متکی بر بازار را شناسایی و نظارت‌ها روی آنها را افزایش دهیم تا شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور بتوانند فعالیت بیشتری داشته و ما نیز بتوانیم از آنها حمایت کنیم.
صرف داشتن دانش تئوری پیشبرد ایده را دچار مشکل می کند
نیما کریمی، کارشناس ارشد مشاوره استارت آپ
ایده راه اندازی و تشکیل شرکت های دانش بنیان اغلب از سوی نخبگان دانشگاهی و فارغ التحصیلان دانشگاه ها ارایه و شکل می گیرد. اما از ابتدای راه اندازی شرکت هایی که بر مبنای همان ایده اولیه شکل گرفته اند مشکلات و چالش های بسیاری وجود دارد. اول اینکه تمام ایده ها بدون استثنا برای ادامه مسیر و رسیدن به هدف نهایی که همان ارایه محصول و یا خدمت مورد نظر است به حمایت مالی و سرمایه گذار نیاز دارند تا بتوانند طی مسیر نمایند. البته برخی شرکت های خصوصی هم وجود دارند که با سرمایه های کلاند شخصی اقدام به راه اندازی شرکت های دانش بنیان و استارت آپ هایی در حطه کاری خود می کنند که از این موضوع مستثنی می شوند. بنابراین همانطور که اشاره شد تمام شرکت ها پس از تایید ایده نیازمند حمایت مالی هستند. متاسفانه در کشور ما به رغم اینکه در سالهای اخیر به شرکت های دانش بنیان اهمیت بسیاری داده شده اما حمایت های مالی از آنها چرخه معیوبی دارد. قانونی هدفمند در این رابطه وجود ندارد و حمایت های دولتی نیز شامل حال این تعداد ایده و شرکت دانش بنیان نمی شود. دولت در این میان با اختصاص حمایت های مالی مستقیم ناخوداگاه مسیر شکست را برای این کسب و کارها هموارتر می کند. این حمایت ها باید در غالب ارایه تسهیلات به شرکت های بزرگتر باشد تا آنها با توجه به حوزه کاری خود شرکت هایی را تحت حمایت خود قرار داده و این تسهیلات را به آنها تزریق کنند.
با این مدل از سازوکار حمایتی می توان درصد موفقیت را بسیار بالاتر از مدل قبلی حمایت مستقیم پیش بینی کرد. از طرفی دیگر متاسفانه حلقه های واسط و متصل کننده این دو قطب به هم هنوز در کشور ما کارایی چندانی ندارند و به عبارت بهتر هنوز اعتماد به این حلقه ها به اندازه کافی وجود ندارد در حالی که در کشورهای پیشرو در راه اندازی شرکت های دانش بنیان مشاهده شده که حلقه های واسط یا همان خانه های سرمایه گذاری توانسته اند با حضور خود کشورها را سمت پیاده سازی اقصاد نوآور و فناورانه رهنمون شوند. در کشور ما هنوز آن اعتماد و البته هنوز آن سازوکار استفاده از این مدل واسطه ها جا نیفتاده در صورتیکه ثابت شده تمرکز بر روی این شیوه برای پیدا کردن سرمایه گذار مورد نظر شرکت های دانش بنیان را از وجود حامی مالی مطمئن خواهد کرد. اما بعد از حل مشکلات مالی و پیدا کردن سرمایه گذار هنگامی که این تیم وارد کار می شود به دلیل نداشتن تخصص کافی در حوزه عملی و به صرف داشتن دانش تئوری پیشبرد ایده دچار مشکل می شود. نداشتن مهارت های مدیریتی یکی از بزرگترین مشکلات فارغ التحصیلان دانشگاهی و نخبگان است که سالها فقط پروژه های تحقیقاتی داشته و بر روی این مدل کار تمرکز کرده اند. در حالی که برای موفقیت هر پروژه ای مهارت های مدیریتی لازمه کار است و در شرکت های نوپا و دانش بنیان این قضیه صد برابر اهمیت پیدا می کند.
نداشتن مهارت های مدیریتی از همان ابتدای کار در فعالیت ها نمود پیدا می کند و موجب ایجاد اختلاف در پیاده سازی ایده خواهد شد. بنابراین به شرکت های دانش بنیان در ایران از لحاظ مهارت‌های مدیریت کسب‌وکار فقیر هستند که ضرورت دارد از این نقطه آسیب‌شناسی شده و عیوب برطرف شود. البته بخشی از عیوب به سیستم آموزشی کشور باز می‌گردد. نظام آموزشی کشور در اصطلاح کارمندپرور است و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی آمادگی لازم برای کارآفرین و مدیریت کردن را ندارند.
