کنترل قیمت ها با عرضه کالا در بورس

ثمانه نادری

به گزارش کسب و کار نیوز، یکی از راهکارهایی که به منظور کنترل التهابات در بازار از دیرباز پینشهاد شده، عرضه کالاها در بورس کالا است. برای مثال عرضه کالای اساسی در این بازار به کنترل قیمتی این کالاها و تعادل بخشی بیشتر به فرایند عرضه و تقاضای آن کمک می‌کند.
اما فعالان بازار سرمایه اعتقاد دارند این کار در کشور ما به دلیل مقاومت عرضه‌کنندگان در برابر شفافیت و حداقل در شرایط جنگ اقتصادی با موانع بسیاری روبرو خواهد بود و از سویی سازوکار اجرای آن در کشور تدارک دیده نشده است.
به گفته رئیس سازمان بورس منتقدین بورس کالا به دلیل عادت به روش‌های خاص معامله به سختی تغییرات حاصل از معاملات بورس کالا را برمی تابند. بخشی از این مقاومت‌ها نیز ناشی از ناآشنایی عده‌ای با سازوکار و مزیت‌های بورس کالا است و دسته دیگر به خاطر منافع خود از بورس کالا رویگردانند. پس هر سه گروه در شکل‌گیری مقاومت علیه بورس کالا تأثیرگذار هستند؛ عده‌ای که تغییر برایشان سخت است، عده‌ای که فعالیت غیررقابتی و بدون نظارت در خارج از بورس منافعی برای آنان دارد و سوم، افرادی که آشنایی اندکی نسبت به مزیت‌ها و دستاوردهای بورس کالا دارند.
به عقیده کارشناسان اما عدم شفافیت مهم ترین عامل بازدارنده برای ورود به بورس کالا است. چند ماه پیش مدیر برنامه ریزی و تنظیم بازار وزارت صنعت از عرضه همه جانبه محصولات در بورس کالا به منظور فروکش کردن قیمت ها خبر داده بود. بر این اساس برای حمایت از تولید مقرر شد تا مبنای عرضه در بورس کالا برابر قیمت جهانی ضرب در نرخ ارز رسمی باشد و برای اینکه تقاضای کاذب، منجر به افزایش قیمت در بورس نشود، سقف رقابت نیز ۵ درصد در نظر گرفته شود.
مهدی طهانی کارشناس بازار سرمایه
ضعف دولت در تنظیم بازار
هدف از بورس کالا، عرضه کالاها به صورت شفاف و تعادل بخشی هر چه بهتر میان عرضه و تقاضا است. اما در کشور ما بورس کالا جایگاهی چندان پیدا نکرده و اهمیت آن در این خصوص نادیده انگاشته می‌شود.
در حالی که تجربه ورود کالاها به بورس در دنیا مثبت بوده و در کشورهای پیشرفته نیز این موضوع حائز اهمیت است. البته بورس های معتبر دنیا به دلیل ملاحظاتی، خیلی کالای اساسی را در بورس کالا معامله نمی‌کنند اما در کشورهای پیشرفته که همه چیز در بورس معامله می‌شود، کالای اساسی نیز در این بازار عرضه می‌شود. در کشور ما بورس کالا فراگیر نیست و ساختارها نیز برای عرضه کالا در بورس مهیا نشده است. مسئله دیگر نگرانی دولت از ناتوانی در عرضه و تقاضا پس از ورود کالا به بورس است. از آنجایی که در شرایط جنگ اقتصادی هستیم، تعادل بخشی به عرضه و تقاضا برای دولت دشوار است. دولت نمی خواهد این ناتوانی برای همه به چشم بیاید، بنابراین حاضر به ورود کالای اساسی به بورس کالا که همه چیز در آن شفاف است، نیست. به عبارتی در شرایط کنونی بورس کالا ضعف دولت در تنظیم بازار را به نمایش خواهد گذاشت.